Patogeneza tej choroby jest na dzień dzisiejszy nieznana. Czym jest teoria wstecznego miesiączkowania? Czy może to być przyczyna endometriozy? Choroba często przebiega bezobjawowo. Jak w takim razie rozpoznają ją lekarze? I czy jest to choroba uleczalna?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Endometrioza - co to jest?
- Endometrioza - przyczyny
- Endometrioza - objawy
- Diagnostyka rozrostu endometrium
- Leczenie endometriozy
- Dieta a endometrioza
Choroba to nie moda
Endometrioza - co to za choroba?
Endometrioza to inaczej gruczolistość macicy lub wędrująca śluzówka macicy. Co się dzieje w organizmie kobiety chorej na endometriozę? Komórki błony śluzowej macicy nie opuszczają organizmu, tylko wędrują w jego głąb. Tworzą się guzki, które zgodnie z cyklem menstruacyjnym krwawią, w wyniku czego powstają torbiele, stany zapalne i zrosty, które mogą doprowadzić nawet do niepłodności.
Wyróżnia się cztery stadia endometriozy.
- stopień I - stopień najłagodniejszy - zmiany w jajnikach są niewielkie, poniżej 5 mm
- stopień II - stopień również łagodny - zmiany są większe niż 5 mm, ogniska endometriozy pojawiają się również w zagłębieniu odbytniczo-macicznym
- stopień III - stopień umiarkowany - więzadła krzyżowo-macicze są zrostem z jajowodami i jajnikami; zrosty występują również w strzępkach jajowodów, a w zrostach jajników obecne są ogniska endometriozy
- stopień IV - stopień najcięższy, w tym stopniu macica jest nieruchoma, przyrośnięta w tyłozgięciu i do jelit lub przemieszczona ku tyłowi; zmiany endomtriozy pojawiają się również w pochwie, wyrostku robaczkowym, pęcherzu moczowym oraz szyjce macicy.
Endometrioza - przyczyny
Rozrost z endometrium to nieprawidłowa zmiana w budowie jamy macicy związana z przerostem jej błony śluzowej. Przyczyny rozrostu endometrium nie są do końca znane, natomiast uważa się, że podstawową przyczyną jest zaburzona gospodarka hormonalna organizmu kobiety. Przede wszystkich chodzi o niewłaściwy poziom estrogenów i progesteronu, które regulują w normalnym cyklu wzrost endometrium w trakcie dojrzewania pęcherzyka Graafa oraz złuszczenie błony po owulacji.
Endometrioza - objawy
Szacuje się, że na endometriozę cierpi co dziesiąta Polka.
Do objawów endometriozy zaliczyć można:
- wymioty,
- utrata przytomności,
- bolesne stosunki,
- bóle pleców,
- bolesne miesiączki,
- problemy z zajściem w ciążę,
- czasami ślady krwi w moczu lub krew w kale,
- ból pojawiający się podczas wypróżnienia i tuż po nim.
Diagnostyka rozrostu endometrium i endometriozy
Rozrosty endometrium badane są przede wszystkim z wykorzystaniem ultrasonografu. Badanie USG narządów rodnych jest pierwszym, które pozwala ustalić grubość endometrium. Wykonuje się biopsję endometrium. Często korzysta się również z histeroskopii, czyli badania określającego ogólny stan szyjki i jamy macicy. Pomaga ono, dzięki badaniu niewielkiej ilości komórek błony macicy, w ustaleniu, czy w organizmie doszło do zmian nowotworowych i na jakim ewentualnie są one poziomie rozwoju.
Jak leczyć tę chorobę?
Rozrost prosty endometrium, gdy jest on niewielki, można leczyć z wykorzystaniem terapii hormonalnej.
Leczenie rozrostu endometrium z atypią wygląda nieco inaczej. Złożony rozrost endometrium z atypią komórkową uznaje się za stan przedrakowy. Wystąpienie tego typu schorzenia wiąże się z ryzykiem rozwoju raka endometrium. Schorzenie to występuje najczęściej u pacjentek w wieku okołomenopauzalnym. Najczęściej objawia się plamieniem i krwawieniem z dróg rodnych.
Leczenie rozrostu endometrium z atypią u kobiet w wieku pomenopauzalnym polega najczęściej na chirurgicznym usunięciu macicy (histerektomia) oraz przydatków (jajniki, jajowody). Histerektomia w dużej części przypadków pozwala uniknąć groźnych następstw rozrostu endometrium z atypią.
W przypadku stwierdzenia zmian nowotworowych po usunięciu macicy wdraża się:
- radioterapię jako leczenie uzupełniające polegające na napromieniowaniu miejsca, w którym znajdował się guz,
- hormonoterapię jako leczenie uzupełniające przypominające leczenie endometrium z atypią,
- chemioterapię jako leczenie uzupełniające z wykorzystaniem cisplatyny, doksorubicyny, cyklofosfamidu, 5-fluorouracylu; celem substancji jest zniszczenie szybko dzielących się komórek nowotworowych.
Metody te stosuje się również w przypadkach nieoperacyjnych. W takiej sytuacji najczęściej wykorzystuje się radioterapię oraz hormonoterapię.
Dieta przy endometriozie
W walce z endometriozą ważna jest również dieta i zmiana stylu życia. Dieta ma za zadanie walkę ze stanem zapalnym organizmu. Co w takiej diecie powinno się znaleźć?
- błonnik (jabłka, gruszki, śliwki, fasola, soczewica, groch, chleb pełnoziarnisty, orzechy, owoce cytrusowe, nasiona chia),
- witaminy (ciemnozielone warzywa liściaste, np: kapusta, szpinak, brokuły, ryby, jajka, tofu, fasola, orzechy, brązowy ryż),
- kwasy omega-3 (nasiona lnu, dyni i orzechy włoskie).
W diecie zaleca się ograniczyć:
- produkty przetworzone,
- alkohol,
- smażone mięso,
- kofeinę,
- białą mąkę,
- słodycze.
Dowiedz się więcej na temat endometriozy:
- "Chciałam otworzyć okno i wyskoczyć". Oto dramatyczne historie kobiet, które żyją z endometriozą
- Wiele kobiet cierpi na tę chorobę, nie znając diagnozy. "Słyszymy, że jesteśmy histeryczkami"
- Endometrioza – bolesny problem wielu kobiet. "Może doprowadzić do bezpłodności, a nawet resekcji jelita"
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło: Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: Charday Penn/Getty Images