Cząber ogrodowy to roślina jednoroczna, znany również jako dzięcielina, pieprzyk albo fasolowe ziele. Odznacza się intensywnym aromatem i pikantnym, lekko korzennym smakiem. Do jakich potraw możemy dodać cząber? Zastosowanie tego zioła jest szerokie, najlepiej jednak sprawdzi się jako przyprawa do zup i sosów, idealnie podkreśli również smak roślin strączkowych, takich jak groch, fasola czy soczewica. Warto pamiętać, że cząber to również roślina lecznicza, którą można wyhodować we własnym domu. Jak dbać o cząber i do czego go wykorzystać?
Cząber - uprawa i odmiany. Cząber w doniczce i na działce
Najpopularniejszą w Polsce odmianą cząbru jest cząber ogrodowy. Uprawa i pielęgnacja tej odmiany nie jest trudna, roślina nie ma bowiem wysokich wymagań glebowych. Do dobrego wzrostu potrzebuje jednak dużo słońca. Cząber ogrodowy wysiewamy wprost do gruntu, najlepiej zrobić to w kwietniu. Roślina lubi przewiewną glebę, bogatą w wapń, do jej uprawy powinniśmy wybrać bardzo słoneczne, osłonięte od wiatru stanowisko. Cząber ogrodowy dobrze znosi przejściową suszę, o wiele gorzej przelanie. Pamiętajmy, aby przysypać nasiona tylko niewielką ilością ziemi - do wzrostu cząber potrzebuje bowiem przede wszystkim słońca. Cząber ogrodowy zbieramy w okresie kwitnienia, kiedy roślina jest najbogatsza w olejki eteryczne. Ucinamy cały krzaczek i suszymy go w całości, wybierając do tego celu przewiewne miejsce. Suszony cząber przechowujemy w szczelnym słoiku, aby nie stracił swojego aromatu.
Cząber ogrodowy to roślina jednoroczna. Jeśli zależy nam na odmianie wieloletniej, warto zdecydować się na cząber górski. Uprawa rośliny nie różni się znacznie od pielęgnacji odmiany ogrodowej, jednak jeśli chcemy hodować cząber w doniczce, powinniśmy wybrać właśnie cząber górski. Przyprawa uzyskana z tej odmiany z każdym rokiem staje się ostrzejsza, możemy więc poznać różne warianty smakowe. Cząber hodowany w doniczce warto od czasu do czasu nawozić, roślina gruntowa poradzi sobie sama, pobierając substancje odżywcze wprost z gleby. Po ustaniu kwitnienia rośliny wieloletnie warto przycinać, co pobudza je do dalszego wzrostu.
Cząber - do czego używać? Pomysły na wykorzystanie cząbru
Jak działa i co to jest cząber? Przyprawa znana jest w kuchni europejskiej od wieków. Wyraźny, pikantny smak i korzenny aromat dodadzą wyrazistości daniom, nie przytłaczając ich naturalnego smaku. Z tej przyczyny zarówno cząber ogrodowy, jak i cząber górski często wchodzą w skład gotowych mieszanek przypraw polecanych do zup i zapiekanek.
Do czego dodawać cząber? Suszony cząber idealnie podkreśli smak potraw z jajek, doskonale sprawdzi się również jako przyprawa do potraw z roślin strączkowych. Inna nazwa cząbru to fasolowe ziele, ponieważ w naturalny sposób ułatwia trawienie roślin strączkowych. Możemy więc podkreślić nim smak fasoli, grochu i soczewicy, bardzo dobrze pasuje również do dań z kapusty. Jego mocny aromat długo utrzymuje się w potrawie, dlatego polecany jest do dań, które wymagają długiego gotowania, takich jak zupy i gulasze. Cząber nadaje się również do przyprawiania ciemnego mięsa, ułatwiając jednocześnie jego trawienie.
Co w przypadku, gdy ktoś jest uczulony lub z jakiejś innej przyczyny chce użyć przyprawy innej niż cząber? Czym zastąpić to zioło? Cząber można zastąpić w potrawach tymiankiem lub majerankiem, które również wspomagają trawienie roślin strączkowych i innych ciężkich dań.
Cząber - właściwości lecznicze. Lek na robaki i pasożyty
Cząber znajduje zastosowanie w kuchni, ma jednak o wiele dłuższą tradycję wykorzystania w medycynie. W jakich schorzeniach pomoże nam cząber? Na robaki i pasożyty warto wykorzystać domowy napar z cząbru. Cząber ogrodowy ma zastosowanie w leczeniu stanów grzybiczych skóry, drożdżycy, aft i zapalenia gardła. Lecznicze działanie cząber zawdzięcza dużej ilości olejku eterycznego, który wykazuje właściwości bakteriobójcze, rozkurczowe i przeciwgrzybicze. W przeszłości stosowany był do przemywania ran, łagodzi również uporczywe swędzenie po ukąszeniu owadów. Można go też wykorzystać przy leczeniu zmian skórnych i wysypek.
Cząber ogrodowy ma również właściwości lecznicze w nieżytach układu pokarmowego, ponieważ wykazuje działanie tonizujące i reguluje proces trawienia. Z tego względu warto wzbogacić nim smak ciężkostrawnych potraw.
Jakie jeszcze zastosowanie wykazuje cząber? Właściwości zdrowotne tego zioła od wieków wykorzystywane były w medycynie ludowej. Nasi przodkowie wierzyli, że cząber może regulować libido. Cząber zimowy miał zmniejszać popęd seksualny, natomiast cząber letni uważany był za afrodyzjak. Do dzisiaj ta aromatyczna przyprawa znajduje się w przepisach na dania, które mają rozbudzić naszą namiętność.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN