Grupy krwi są tematem bardzo rozległym. Warto jednak mieć podstawowe informacje na ich temat.
Jakie są grupy krwi?
Jakie są grupy krwi w Polsce? Odpowiedź jest prosta – 0, A, B, AB z Rh dodatnim lub ujemnym. W 1901 roku istnienie antygenów A i B na krwinkach odkrył K. Landsteiner. Dowiódł też, że są one odpowiedzialne za zlepianie się krwinek, czyli zjawisko aglutynacji. Kilka lat później L. Hirszfeld i E. von Dungern wprowadzili podział grup krwi w układzie AB0, który znamy do dzisiaj. Na krwinkach obecny jest również antygen D dający oznaczenie Rh+ (posiada go około 85% społeczeństwa), jeżeli go nie ma, używamy oznaczenia Rh-.
Więcej:
- "Moje życie z wirusem HIV"
- Czym jest kubek menstruacyjny i jak prawidłowo z niego korzystać?
- "Przyśniła mi się krew!"
Skoro o statystykach mowa, warto zaznaczyć, że niezwykle popularną grupą krwi jest grupa ARh+, gdyż ma ją 32% populacji Polski. Najpopularniejsze grupy krwi to także 0Rh+ (31%) i BRh+ (15%). Rzadkie grupy krwi w Polsce to ABRh- (1%), BRh- (2%) oraz ARh- i 0Rh- (po 6%). Grupa krwi ABRh+ występuje u 7%.
Dziedziczenie grupy krwi
Nie jest tajemnicą, że dzieci dziedziczą grupę krwi po swoich rodzicach. Jak się to dzieje? Zacznijmy od pierwszego istotnego czynnika, czyli antygenów A i B. Ich dziedziczenie najlepiej obrazuje poniższa tabela, w której przedstawione są grupy krwi rodziców i możliwa grupa krwi ich dziecka .
Dziedziczeniu podlega również czynnik Rh, czyli antygen D. Gdy jeden z rodziców posiada Rh+, dziecko go odziedziczy. Gdy obydwoje posiadają Rh+, dziecko może odziedziczyć antygen lub nie. W przypadku dwóch Rh- dziecko nie ma możliwości, by odziedziczyć antygen D, dlatego ma czynnik Rh -.
Konflikt grupy krwi
Konflikt serologiczny nazywany jest także konfliktem grupy krwi . Dochodzi do niego między matką a jej nienarodzonym dzieckiem, gdy ciężarna nie posiada antygenu D, a dziecko odziedziczyło go po ojcu. Pierwsze dziecko urodzi się zdrowe, jednak drugie będzie zagrożone. Dojdzie do tego na skutek dostania się do krwiobiegu matki antygenu D podczas porodu. W odpowiedzi organizm matki będzie produkować przeciwciała, które będą niszczyć krwinki z antygenem D nowego płodu. Konflikt serologiczny grozi nie tylko anemią i żółtaczką u noworodka, ale też obumarciem płodu. Istnieją szczepionki, które są w stanie mu zapobiec .
Badanie grupy krwi i „krewkarta”
Oznaczenie grupy krwi wymaga pobrania około 5–10 ml płynu . Wyniki dostępne są z reguły po około 2 dniach roboczych. Badanemu wydawana jest identyfikacyjna karta grupy krwi, która jest dokumentem na podstawie, którego ustalana jest grupa krwi przez ratowników medycznych oraz pozostałych pracowników medycznych w razie nagłych wypadków. Dodatkowe badanie grup krwi konieczne jest w przypadku transfuzji, kiedy to „krewkarta” nie jest wystarczającym dokumentem. Wymagane jest wtedy badanie polegające na skrzyżowaniu krwi dawcy i biorcy, aby ostatecznie potwierdzić ich zgodność.
Grupy krwi – kto komu może ofiarować pomoc?
Przy transfuzji krwi istotna jest obecność antygenów A i B, ale i D. Osoba z grupą krwi 0 może być dawcą dla wszystkich grup, osoba mająca grupę AB może być biorcą każdej grupy, jednak może być dawcą jedynie dla osób swojej grupy. Osoba z grupą krwi A może być biorcą grupy A lub 0, natomiast z grupą B – B lub 0.
Dawcy z Rh+ mogą być dawcami jedynie dla osób z antygenem D.
Dieta według grupy krwi
Dieta dopasowana do grupy krwi pozwala na spożywanie produktów, które są dobrze trawione i przyswajane przez organizm , przy jednoczesnym dostarczaniu mu wszystkich niezbędnych składników odżywczych – nie jest to dieta niedoborów. Właśnie temu zawdzięcza ona swoją rosnącą popularność.
Dieta dla grupy krwi 0 powinna składać się głównie z: ryb oraz owoców morza, czerwonego mięsa, bananów, kapusty włoskiej, brokułów, czerwonej papryki, szpinaku i soli jodowanej. Niezalecane jest piwo, pestki słonecznika, ziemniaki oraz kalafior.
W diecie dla grupy krwi A dominować powinny: wszelkiego rodzaju warzywa (również strączkowe), owoce – ananas, śliwki, wiśnie, a także oliwa. Należy unikać mięsa, ryb, owoców morza (głównie krewetek), a także nabiału, piwa i gazowanych napojów.
Dieta dla grupy krwi B powinna być bogata w mięso, jaja i produkty mleczne oraz zielone warzywa. Do picia zalecana jest herbata z lukrecji. Osoby z tą grupą krwi nie powinny spożywać pomidorów i przetworów z nich wykonanych, gryki, pszenicy, strączków, orzeszków ziemnych i sezamu.
Dieta dla grupy krwi AB powinna składać się głównie z ryb i owoców morza oraz produktów mlecznych, zielonych warzyw i ananasa. Do niewskazanych produktów należy czerwone mięso, warzywa strączkowe (głównie fasola), a także kukurydza, pszenica i gryka.
Autor: Adrian Adamczyk