Coraz więcej osób e-uzależnionych. Jak rozpoznać, czy ma się problem?

osoba patrząca na zegarek i telefon
E-uzależnienia - coraz więcej z nas uzależnionych jest od dostępu do Internetu
Źródło: Dangubic/Getty Images
W 2021 roku w Polsce dostęp do smartfonów miało 97,6% obywateli, 88,9% do laptopów lub komputerów. Jak wskazują badania, liczba ta stale rośnie, przyczyniając się do wzrostu e-uzależnień. Szacuje się, że około połowa Polaków, którzy korzystają z Internetu, może być uzależniona. Co za tym idzie? Jakie niesie to ze sobą zagrożenia?

Obecnie nawet najmłodsi mają dostęp do urządzeń mobilnych. Często rodzice nie wiedząc co zrobić z nudzącą się pociechą, podsuwają jej smartfony i tablety. Jakie mogą być tego skutki?

Czym jest e-uzależnienie?

E-uzależnienie jest to uzależnienie od wszelkich czynności, które wykonuje się za pośrednictwem Internetu oraz przy wykorzystaniu smartfona, tabletu i komputera. Oznacza to, że w zakres tych uzależnień wchodzi nie tylko granie, ale również scrollowanie, hazard, a nawet zakupy. Jak wynika z raportu DIGITAL 2021, w Polsce z Internetu korzysta 85% populacji, czyli około 32 milionów obywateli, a 69% polskiej populacji korzysta z mediów społecznościowych. W social mediach spędzamy przeciętnie 2 godziny, a przy tym mamy około 8 profili na różnych platformach.

Uzależnienie od urządzeń mobilnych z dostępem do Internetu staje się faktem, a pandemia mogła zaostrzyć nasze problemy. Coraz częściej i chętniej sięgamy po telefon, sprawdzamy wiadomości, co się dzieje w sieci itd. Od tego już tylko niewielki krok do uzależnienia.

Zgodnie z raportem WHO dużym problemem jest uzależnienie od gier - zostało ono wpisane na listę Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych pod hasłem "gaming disorder". Także zakupy stanowią problem - zgodnie z CBOS aż 3,7% obywateli powyżej 15. roku życia zmaga się z problemem, jakim są kompulsywne zakupy, z czego 80% z tych osób to kobiety. Innym, dużym problemem jest uzależnienie od pornografii wśród nastolatków.

Z badań DIGITAL 2021 wynika, że w Internecie ogólnie spędzamy dziennie aż 6 godzin i 44 minuty, na oglądaniu programów i streamingu 2 godziny 16 minut, a na czytaniu wiadomości 1 godzinę 16 minut. Najmniej czasu spędzamy słuchając podcastów, bo tylko średnio 36 minut dziennie. 

Jak wygląda uzależnienie od komputera możesz dowiedzieć się więcej tutaj: Jak rozpoznać uzależnienie od komputera?

Dlaczego media społecznościowe uzależniają?

Wydawać by się mogło, że rozmawianie i utrzymywanie kontaktu ze znajomymi czy czytanie wiadomości nie powinno powodować takich problemów. Prawda jest jednak inna. Dzieci już od najmłodszych lat nie tylko korzystają z Internetu, ale również prowadzą swoje konta społecznościowe, mimo, iż większość portali pozwala na założenie konta dopiero od 13. roku życia.

Powód, dla którego tak łatwo dochodzi do uzależnienia, jest banalnie prosty i pierwotny. Dawniej wszelkie informacje, a zwłaszcza o zagrożeniu, były nam niezwykle potrzebne - to od nich zależało nasze przeżycie. Organizm wykształcił zatem prosty mechanizm - za pozyskane informacje produkowane były endorfiny i pobudzany był ośrodek nagrody. Dzisiejszy natłok informacji jest zatem nie tylko przytłaczający, ale również uzależniający. Osoba powoli przyzwyczaja się do otrzymywania dużej porcji newsów i pragnie ich coraz więcej, to bardzo prosta droga do kompulsywnych zachowań.

To dopamina jest głównym powodem naszych problemów - scrollowanie Facebooka, zdobywanie lajków i uwagi powoduje uruchomienie się ośrodka nagrody. Każdy lubi być nagradzany, więc szybko odczuwa się potrzebę robienia tego często. Jako przykład mechanizmów, które najlepiej uzależniają jest infinite scroll, czyli niekończąca się ściana wiadomości w social mediach, stale dostarcza ona niewiadomych, oczekiwania, a ostatecznie nagród, które powodują uwolnienie dopaminy.

O uzależnieniu dzieci od Internetu możesz przeczytać tutaj: Uzależnienie od Internetu i jego skutki. Jak rozpoznać symptomy u dziecka?

Rozpoznanie i skutki e-uzależnień

W efekcie z powodu uzależnienia wiele osób rezygnuje z codziennego życia, ma problemy z normalnym funkcjonowaniem i zaniedbuje życie towarzyskie. W związku z tymi problemami powstały nowe pojęcia, które mają obrazować współczesne problemy.

Są to:

  • Fear of missing out (FOMO) - czyli strach przed byciem pominiętym lub przed tym, że coś nas ominie,
    • phubbing - czyli ignorowanie swojego rozmówcy podczas interakcji fizycznej poprzez ciągłe zerkanie w telefon i "wsiąkanie" w platformy społecznościowe, wiadomości itd.,
      • zespół stresu elektronicznego - który wywołany jest przez nadmierną ekspozycję na niebieskie światło emitowane przez urzadzenia elektryczne, a prowadzi do bezsenności i bólu głowy,
        • Zoom Fatugie - czyli zespół zdalnego przemęczenia, jego nazwa wzięła się od spotkań na platformie zoom, a spowodowany jest zbyt dużą ilością czasu, jaki spędza się na wideorozmowach.

          O uzależnieniu można mówić, kiedy pojawiają się trzy z sześciu objawów: natrętnej i kompulsywnej potrzeby wykonywania zachowań nałogowych, upośledzenie kontroli swoich zachowań związanych z uzależnieniem - niemożność powstrzymania się, zaniedbywanie innych źródeł przyjemności, np. spacerów, fizycznych kontaktów ze znajomymi, ignorowanie strat spowodowanych nadmiernym oddawaniem się uzależnieniu, zespół odstawienny oraz coraz częstsze wykonywanie zachowań nałogowych. 

          Najgorszym skutkiem uzależnienia może być śmierć. W Polsce wdrożono już obostrzenia, które mówią, że pieszy, wchodząc na przejście nie może korzystać z telefonu, który mógłby go rozpraszać. Tak samo kierowcy nie mogą korzystać z telefonu podczas jazdy, jednak poczucie konieczności sprawdzania mediów społecznościowych i wiadomości często wygrywa. Wystarczy chwila, by nie zauważyć pieszego wchodzącego na przejście, innego samochodu zajeżdżającego drogę czy czerwonego światła. Z powodu korzystania z telefonów podczas prowadzenia, które z angielskiego nazywa się distracted driving, w Stanach co roku ginie 3 tysiące ludzi. 

          O uzależnieniu o gier komputerowych u dzieci przeczytasz tutaj: Ekspert ostrzega: "Uzależnienie od gier komputerowych działa na mózg jak kokaina". Z tym problem boryka się coraz więcej uczniów

          Zobacz wideo: Uzależnienie - kiedy jedna decyzja może zmienić życie

          Uzależnienie - kiedy jedna decyzja może zmienić życie
          Źródło: Dzień Dobry TVN

          Autor: Teofila Siewko

          Źródło: Women's Health/DIGITAL 2021

          Źródło zdjęcia głównego: Dangubic/Getty Images

          podziel się:

          Pozostałe wiadomości

          Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

          Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

          Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

          Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

          Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

          Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

          Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

          Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

          Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

          Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

          Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

          Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

          Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
          Materiał promocyjny

          Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

          Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

          Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

          "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

          "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

          Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
          Materiał promocyjny

          Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

          Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

          Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

          Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

          Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

          10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
          Materiał promocyjny

          10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

          Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

          Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

          Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
          Materiał promocyjny

          Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

          Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

          Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

          Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

          Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

          Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

          Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

          "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

          "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

          Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
          Materiał promocyjny

          Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

          Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

          Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

          Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

          Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

          Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
          Materiał promocyjny

          Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

          Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

          Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

          Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

          Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

          Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

          Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

          Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
          Materiał promocyjny

          Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

          "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

          "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

          Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

          Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

          "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

          "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

          Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
          Materiał promocyjny

          Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

          Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

          Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

          Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

          Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

          Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
          Materiał promocyjny

          Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

          Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

          Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

          Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

          Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

          To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

          To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

          Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

          Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

          Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

          Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

          Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

          Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

          E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
          Materiał promocyjny

          E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

          Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

          Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

          Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

          Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

          Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

          Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

          Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

          Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

          9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

          9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

          Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

          Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

          Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

          Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

          #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

          #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

          Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

          Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

          Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

          Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

          Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

          Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

          Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

          Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"