- Jak wygląda afta w jamie ustnej
- Przyczyny powstawania aft w jamie ustnej
- Afta jamy ustnej – leczenie
Jama ustna jest wyścielona delikatną błoną śluzową, która pełni funkcję obronną przed drobnoustrojami i patogenami. Ma także zdolność do wchłaniania niektórych substancji, na przykład alkoholu i niektórych leków. Jest unerwiona czuciowo, dlatego odczuwamy w niej ciepło, zimno i ból. W jamie ustnej jest ciepło, ciemno i wilgotno, a na zębach znajdują się resztki jedzenia. Dlatego jest ona idealnym środowiskiem dla rozwoju w niej różnego rodzaju patogenów i chorób – najczęściej aftowego zapalenia jamy ustnej .
Jak wygląda afta w jamie ustnej
Afta w jamie ustnej ma postać okrągłego owrzodzenia o charakterze niewielkiego ubytku w błonie śluzowej jamy ustnej, który jest pokryty białym nalotem. Aftom towarzyszy miejscowy stan zapalny, o którym czasem świadczy zaczerwienienie, a innym razem obrzęk wokół zmiany. Owrzodzenia mogą występować pojedynczo lub w większych skupiskach, około 4 aft na raz. Ich wielkość wynosi od 1 milimetra do nawet 2 centymetrów średnicy, jednak najczęściej nie przekracza 5 milimetrów. Afta pojawia się najczęściej na granicy połączenia dziąseł z policzkami lub poniżej dolnej wargi. Może jej towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Afta w jamie ustnej jest bardzo bolesną chorobową zmianą, która powoduje znaczny dyskomfort i jest wrażliwa na każdy dotyk. Utrudnia jedzenie, picie, mycie zębów, przełykanie śliny, a niekiedy mówienie. Dolegliwości bólowe są wzmagane przez gorące, pikantne lub kwaśne pokarmy.
Zobacz także: Peeling do ust. Jak wykonać? Jak często stosować?
Przyczyny powstawania aft w jamie ustnej
Afty w ustach pojawiają się najczęściej u małych dzieci, jednak nie jest to reguła, bo z tym schorzeniem zmagają się także osoby dorosłe. Przyczyn, które powodują afty, jest kilka, należą do nich:
- podrażnienia błony śluzowej spowodowane protezą lub aparatem ortodontycznym,
- uszkodzenie śluzówki podczas mycia zębów lub jedzenia widelcem,
- podrażnienia podczas zabiegów stomatologicznych,
- przygryzienie policzków,
- zahaczanie śluzówką warg lub policzków o ostre krawędzie zębów,
- poparzenie się gorącym pokarmem lub napojem,
- nieodpowiednia higiena jamy ustnej,
- obgryzanie paznokci,
- przewlekły stres lub silna sytuacja stresowa,
- choroby zębów,
- przyjmowanie niektórych leków,
- grzybica jamy ustnej,
- zakażenie wirusem opryszczki lub wirusem HIV,
- choroby autoimmunologiczne,
- niedobory składników mineralnych, głównie witaminy B12, żelaza i kwasu foliowego.
Afty jamy ustnej mają skłonność do nawrotów. Jeżeli pojawiają się kilka razy w roku i są trudne do zlikwidowania, warto skonsultować się z lekarzem i rozpocząć diagnostykę w kierunku innych schorzeń, które mogą objawiać się owrzodzeniami jamy ustnej. Są wśród nich:
- celiakia,
- refluks żołądka,
- infekcje grzybicze jelit,
- przewlekłe choroby migdałków,
- zakażenie wirusem HPV.
Afta jamy ustnej – leczenie
Afty jamy ustnej ustępują samoistnie po około tygodniu lub dwóch od pojawienia się. Leczenie aft zależy od przyczyny, która je wywołała. W większości są to niegroźne zmiany spowodowane podrażnieniem błony śluzowej lub niewystarczającą higieną jamy ustnej. W aptece dostępne są preparaty w postaci maści lub sprayów, które łagodzą dolegliwości bólowe i przyspieszają gojenie się aft. W leczeniu aft jamy ustnej stosuje się preparaty wysuszające i ściągające na bazie składników antybakteryjnych. Można zastosować także leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Zalecane jest płukanie ust płukankami na bazie szałwii. Jeżeli afta została wywołana niedoborem składników mineralnych, lekarz powinien zlecić badanie krwi i zaproponować odpowiednią suplementację.
Zobacz także: Jak powstrzymać opadanie kącików ust? Zabiegi czy ćwiczenia i masaże?
Ważne jest zadbanie o odpowiednią higienę jamy ustnej, aby nie dochodziło do nadkażeń owrzodzeń. Warto też spożywać duże ilości niesłodzonej wody, aby zapobiegać wysuszeniu błony śluzowej jamy ustnej, które wzmaga ból. W trakcie leczenia zalecane jest: zrezygnowanie z palenia papierosów, spożywania alkoholu, jedzenia czekolady i cytrusów. Wskazane jest spożywanie letnich, miękkich pokarmów, które nie będą dodatkowo podrażniać błony śluzowej.
Ulgę mogą przynieść domowe sposoby leczenia aft jamy ustnej :
- 10-minutowe okłady z herbaty rumiankowej,
- płukanie ust olejem kokosowym,
- nakładanie miodu na aftę.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN