Poligamia budzi bardzo wiele kontrowersji. Czym charakteryzuje się to zjawisko i jak wygląda u ludzi oraz u zwierząt?
Co to jest poligamia?
Poligamia pochodzi z języka starogreckiego od słów polys , czyli "liczny", oraz gameo , czyli "zawieram małżeństwo". Można wyróżnić trzy główne rodzaje poligamii:
- poligynia, czyli związek jednego mężczyzny z wieloma kobietami;
- poliandria , czyli związek jednej kobiety z wieloma mężczyznami, tzw. wielomęstwo, które występuje głównie w Tybecie;
- multigamia , czyli związek kilku mężczyzn z kilkoma kobietami.
W świecie ludzi najczęściej występuje poligynia, czyli zawarcie małżeństwa przez mężczyznę z więcej niż z jedną kobietą. Nie należy jednak utożsamiać poligamii z poligynią. Dodatkowo warto pamiętać o tym, że istnieje zjawisko poligamii społecznej, która polega na tym, że w jednym miejscu żyje ze sobą więcej niż dwóch osobników danego gatunku, którzy utrzymują stosunki seksualne i wspólnie starają się o pożywienie czy dach nad głową.
Poligamia u ludzi
Poligamia występowała w starożytnym Rzymie, Grecji i Egipcie, chociaż w tamtym okresie to przywódca, czyli na przykład faraon, mógł pozwolić sobie na harem. Bardziej majętni władcy posiadali liczniejsze haremy, a liczba nałożnic dochodziła nawet do kilku tysięcy, przy czym tylko jedna kobieta była żoną. Władca chciał pozostawić po sobie jak największą liczbę potomstwa. Z kolei w starożytnej Sparcie istniała poliandria, jednak obecnie taki rodzaj poligamii występuje głównie w Tybecie. Obecnie poligamia to także posiadanie małżonki lub małżonka i kochanki lub kochanka. Do najczęstszych przyczyn poligamii można zakwalifikować:
- tradycje, obrzędy religijne występujące w danej kulturze;
- niepewność w kontaktach seksualnych, która sprawia, że dana osoba chce posiadać więcej niż jednego partnera seksualnego;
- zaniżoną samoocenę i próby rekompensaty sfery seksualnej;
- ciężką chorobę (na przykład nieuleczalną), która wiąże się z potrzebą próbowania nowości, w tym także kontaktów seksualnych z kilkoma osobami;
- spadek libido po długim związku z tym samym partnerem, co prowadzi do poszukiwania nowych doznań seksualnych;
- nudę, rutynę erotyczną;
- poczucie bycia zaniedbywanym przez partnera.
W Polsce poligamia jest nielegalna i podlega grzywnie lub karze więzienia. Jednakże dużo częściej pojawiają się sytuacje trójkątów miłosnych, przy czym partnerzy nie są ze sobą związani węzłem małżeńskim i celowo utrzymują tego typu relację. Na świecie istnieje wiele krajów, w których poligamia jest dozwolona, na przykład Sudan, Katar, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Iran, Egipt, RPA, Zambia, Uganda, Pakistan. Co ciekawe, poligamia przynosi mężczyznom korzyści seksualne, jednak może powodować u nich straty ekonomiczne, gdy będzie wiązać się z potencjalnymi konsekwencjami finansowymi, obowiązkami wobec partnerek lub ich dzieci. Z finansowego punktu widzenia, dla mężczyzn z niższej i średniej klasy, dużo korzystniejsza jest monogamia.
Poligamia u zwierząt
W świecie zwierząt poligamia występuje bardzo często. Główną przyczyną jest chęć przekazywania genów i płodzenia nowego potomstwa. Poligamia występuje także u ssaków, których okres ciąży i połogu jest stosunkowo długi. Wśród gatunków poligamicznych można zauważyć, że spore znaczenie ma wielkość samca w stosunku do samicy. Im większa różnica w wysokości i ciężkości, tym częściej występuje poligamia. Dla psów oraz kotów poligamia jest standardową formą miłości w przeciwieństwie do wilków lub łabędzi, które są wyjątkowo monogamiczne. Typowi poligamiści to także koguty, które mają do swojej dyspozycji cały kurnik.
Poligamia - natura czy kultura?
Naukowcy wskazują, że u ludzi naturalna powinna być poligamia. Ich zdaniem ma to ogromne znaczenie dla przetrwania gatunku. Ponadto istnieją różnice pomiędzy mężczyznami i kobietami w zakresie wzrostu i wagi. Czas ciąży kobiet jest wyjątkowo długi, a po nim następuje dodatkowo okres porodu i połogu. Badacze uważają, że gatunki monogamiczne nie mają wyraźnego dymorfizmu płciowego, a więc wyglądają tak samo. U ludzi zdecydowanie tak nie jest. Ponadto naukowcy twierdzą, że w przypadku gatunków monogamicznych samce mają małe jądra. Męskie jądra są raczej spore, aby mogły wytwarzać dużo plemników koniecznych do zapłodnienia większej liczby partnerek. Przez lata w cywilizacjach, głównie zachodnich, wykształcone zostały jednak modele monogamiczne. Monogamia wiele ułatwia w świecie ludzi i sprawia, że podstawowym zasobem nie jest seks. Możliwe, że naukowcy mają rację co do poligamiczności gatunku ludzkiego, jednak z drugiej strony trzeba pamiętać o drobnych różnicach w DNA między ludźmi a innymi ssakami. Może to właśnie te różnice sprawiły, że człowiek potrafi namiętnie kochać tylko jedną partnerkę lub partnera przez całe życie?
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Zakochali się w sobie na siłowni, problemem jest ich wiek. "Mój partner został nazwany pedofilem"
- Rodzony brat odbił mu narzeczoną. "Nie wiedziałem, kto zrobił mi większe świństwo"
- To był związek idealny. Kilka miesięcy po ślubie dowiedziała się, że mąż jest kobietą
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Peter Dazeley/Getty Images