Często jesteśmy nieświadomi istnienia różnych małych części w samochodach i nie tylko. Czujnik Halla (hallometr, hallotron, przekaźnik Halla) występuje w samochodzie, ale możemy także spotkać czujnik Halla w telefonach komórkowych, a konkretnie w etui i pokrowcach. Sprawdzamy, jak działa czujnik Halla, do czego służy i jakie są objawy uszkodzonego czujnika Halla.
Motoryzacja
Co to jest czujnik Halla?
Czujnik Halla to urządzenie, które zostało zaprojektowane w 1879 roku przez Edwina Halla, amerykańskiego fizyka. Czym jest? Czujnik Halla (lub czujnik efektu Halla) jest urządzeniem pomiarowym, które bada natężenie pola magnetycznego. W zakresie konstrukcji czujnik Halla zasadniczo działa w ten sposób, że bada różnice potencjałów w przewodniku, w którym przepływa prąd elektryczny, dzięki czemu zastosowanie czujnika Halla może być niezwykle uniwersalne. Jak dokładnie działa? Mechanizm opiera się na podstawowych założeniach znanych ze współczesnej fizyki. Czujnik Halla schematycznie opiera się na wspomnianym przewodniku, który musi znajdować się w polu magnetycznym. Pole musi przepływać w sposób poprzeczny względem jego położenia. W takiej sytuacji powstaje napięcie prostopadłe względem strony, w kierunku której przepływa przez przewodnik prąd elektryczny. Konstrukcja czujnika Halla, działanie i zastosowanie są bardzo proste. Czujnik zbudowany jest z materiałów spełniających funkcję półprzewodników (np. antymonek indu, tellurek rtęci). Wyposażony jest w ustawione prostopadle elektrody, które badają natężenie pola magnetycznego.
Czujnik Halla w samochodzie
Czujnik Halla w samochodzie został zastosowany po raz pierwszy po to, aby wspomagać powstawanie impulsu w układzie zapłonowym. Czujnik Halla aparatu zapłonowego był nazywany bezstykowym. Wynika to z mechanizmu działania czujnika i powstawania impulsów. Czujnik Halla w aparacie zapłonowym samochodu montowany był wraz z przesłoną, która zastąpiła tzw. przerywacz układu zapłonowego. Przesłona umożliwiała cięcie powstającego pola magnetycznego tak, że bezpośrednio wpływało ono na czujnik Halla. Współcześnie czujnik Halla w samochodach pełni zupełnie inną funkcję. Zwykle nie jest już stosowany jako narzędzie wspomagające układ zapłonu. We współczesnych samochodach czujnik Halla działa jako urządzenie pomiarowe rozrządu silnika i wału korbowego. Powszechnie stosowany jest także w układach ABS, aby wspomagać bieżące pomiary prędkości kół. Ciekawostką jest, że w hallotron wyposażone są samochody, które mają opcję wspomagania w jeździe pod górkę (w zależności od modelu ta opcja różnie się nazywa, popularną nazwą jest "hill holder", który np. w skodzie felicii wykorzystuje czujnik Halla). Do innych zastosowań czujnika Halla w samochodach należą:
- mierzenie obrotu kierownicy;
pomiar stopnia otwarcia szyb elektrycznych;
pomiar ustawień świateł i lusterek;
pomiar bieżącego położenia pedałów;
poziom przyspieszenia pojazdu;
pomiar natężenia prądu w różnych podsystemach samochodu.
Czujnik Halla – objawy uszkodzenia
Jak sprawdzić czujnik Halla? Chociaż czujnik Halla nie należy do tych urządzeń, które są częstym przedmiotem napraw w serwisach, to co jakiś czas może się psuć. Sprawdzenie czujnika Halla następuje przez zbadanie urządzeniem do pomiaru prądu przepływu energii. Można też użyć oscyloskopu. Jeśli prąd nie przepływa, to znaczy, że czujnik jest zużyty. Czujnik Halla cenowo nie należy na szczęście do najdroższych urządzeń i w zależności od modelu auta możemy go kupić za 60-180 zł. Jakie są objawy uszkodzonego czujnika Halla? Przede wszystkim mogą występować problemy z zapłonem ze względu na brak wspomagania przez hallometr wału przy rozrządzie silnika. Jeżeli w trakcie jazdy auto często gaśnie na niskich obrotach lub występują problemy z brakiem mocy, może to oznaczać niedziałający czujnik Halla w wałku ssącym silnika.
Czujnik Halla w telefonie
Hallometry powszechnie wykorzystywane są także w innych urządzeniach. Na przykład możemy znaleźć czujnik efektu Halla w telefonach komórkowych. Nie pełni on tam jednak tak ważnej funkcji jak w samochodach. Co to jest czujnik Halla w telefonie? To zwykle element takich gadżetów, jak etui i nakładki na telefon. Po raz pierwszy został wprowadzony przez firmę Apple (etui SmartCover). Gdy otwieramy pokrowiec, telefon zwykle się uaktywnia i uruchamia się wyświetlacz. Możliwe jest to właśnie dzięki temu, że w nakładkę wbudowany jest czujnik Halla. Smartfon rozpoznaje, że nakładka została podniesiona, wskutek czego się uaktywnia. W taki sam sposób działają nie tylko smartfony, ale różnego rodzaju tablety.
Zobacz także:
- Jak kupić używany samochód? Poznaj rady dziennikarza motoryzacyjnego
- Jak wymienić koło w samochodzie – porady krok po kroku
- Jak działa i jak jest zbudowany układ kierowniczy?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: wera Rodsawang/Getty Images