ZAiKS - co to?
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS zajmuje się zbiorowym zarządzaniem prawami autorskimi twórców. Skrót pochodzi od nazwy "Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych". Założycielami stowarzyszenia byli między innymi Julian Tuwim czy Jan Brzechwa. Zostało ono założone w 1918 r., ma formę prawną stowarzyszenia oraz posiada tzw. osobowość prawną. Jest to organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Muzyka
Celem organizacji jest ochrona praw autorskich, zbiorowe zarządzanie nimi, działanie na rzecz rozwoju twórczości oraz doskonalenie jej ochrony. Co ważne, stowarzyszenie nie prowadzi działalności zarobkowej, a wszystkie działania związane z powierzonymi prawami ukierunkowane są na minimalizację kosztów. Dzięki temu osoby zgłaszające się do ZAiKS-u ponoszą jedynie uzasadnione koszty zarządzania ich prawami autorskimi. Jest to zatem organizacja zrzeszająca wszystkich autorów treści - muzyków, kompozytorów itd., i umożliwiająca im pobieranie opłat za odtwarzanie dzieł danych autorów.
Kiedy trzeba opłacić ZAiKS?
ZAiKS jest stowarzyszeniem autorów i ułatwia im pozyskiwanie środków z powodu używania ich dzieł. W związku z prawem autorskim, odtwarzając utwór danego artysty, konieczne jest zapłacenie tej osobie. Opłata ZAiKS-u umożliwia to w znacznie prostszej formie - zbiorowej. Nie trzeba fatygować się do poszczególnych artystów, robi się to w formie zbiorowej. Opłatę trzeba uiścić w każdym przypadku pomijając tzw. "dozwolony użytek czy instytucję odbioru publicznego nie związanego z osiąganiem korzyści".
Opłacie tej podlegają nie tylko firmy, które udostępniają publicznie muzykę, jak np. restauracje czy kluby, ale również hotele - które udostępniają telewizory.
ZAiKS a ślub i wesele
Organizując ślub i wesele, na którym goście będą słuchali muzyki, należy zorientować się, czy konieczne będzie uiszczenie opłaty ZAiKS-owi. Jeżeli muzykę organizuje restauracja, w której będzie odbywać się impreza, wtedy to na niej może spoczywać odpowiedzialność uiszczenia opłaty. Jeśli jednak sami organizujemy, np. DJ-a, potrzebne będzie uiszczenie opłaty samodzielnie. W każdym przypadku lepiej dowiedzieć się, czy opłata została uiszczona.
ZAiKS a komunia
Coraz popularniejsze stają się komunie organizowane w restauracjach i specjalnych salach. Jeżeli, tak jak w przypadku ślubu, będzie odtwarzana muzyka, to konieczne jest uiszczenie opłaty.
ZAiKS a studniówka
Organizując studniówkę, należy pamiętać o konieczności uiszczenia opłaty do ZAiKS-u. Impreza dla uczniów nie zwalnia jej organizatorów z zapłacenia za odtwarzaną muzykę. Niezależnie od tego, gdzie impreza będzie miała miejsce (w restauracji, klubie czy szkolnej sali gimnastycznej), jest to obowiązkowe.
Jak zapłacić ZAiKS
W zależności od tego, jaką licencję chcemy wykupić, stosowane są różne opłaty. Na oficjalnej stronie ZAiKS-u można sprawdzić poszczególne ceny licencji, a nawet poprosić o obliczenie opłaty. Na wesela, studniówki i komunie wykorzystuje się licencję na korzystanie z utworów "do tańca" podczas jednorazowych imprez tanecznych.
- Licencja dotyczy publicznego wykonania „na żywo” przez muzyków, zespoły muzyczne lub publicznego odtwarzania z nośników dźwięku i za pomocą urządzeń służących do odbioru programów radiowych utworów muzycznych i słowno-muzycznych stanowiących pierwszoplanową "muzykę do tańca" w trakcie wesel, zabaw sylwestrowych, studniówek i innych jednorazowych imprez tanecznych (dyskoteki, zabawy, dancingi, wieczorki taneczne itp. - podaje ZAiKS.
Przykładowo dla wesela, na którym będzie odtwarzana muzyka, gości weselnych będzie 100, a całość będzie miała miejsce w tzw. lokalu profesjonalnym, np. restauracji w Warszawie, kwota do zapłaty brutto wyniesie 286,98 zł. Z kalkulatora ZAiKS można skorzystać tutaj.
Aby zakupić licencję, konieczne jest złożenie wniosku poprzez kreator składania wniosku, opłacenie go i zawarcie umowy licencyjnej. Ostatnia zawierana jest po otrzymaniu płatności przez ZAiKS i generowana jest jako PDF, a następnie wysyłana na adres e-mail podany w kreatorze. Aby złożyć wniosek, trzeba utworzyć konto na portalu online.zaiks.org.pl jako kontrahent, a następnie skorzystać z generatora wniosków.
Kara za niezapłacenie ZAiKS-u
Za nieuiszczenie opłaty można dostać karę. Jak podaje art. 79. Prawo autorskie i prawa pokrewne, "uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa: zaniechania naruszenia, usunięcia skutków naruszenia, naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu oraz wydania uzyskanych korzyści".
Kara może wynieść nawet trzykrotność kwoty, jaką trzeba było zapłacić za licencję.
Zobacz także:
- Jak zorganizować wesele krok po kroku?
- Jak urządzić wesele i nie zbankrutować? 8 sposobów na to, jak zaoszczędzić organizując przyjęcie
- Świecka komunia alternatywą dla niewierzących rodziców?
Autor: Teofila Siewko
Źródło: ZAiKS
Źródło zdjęcia głównego: Djordje Boskovic/Getty Images