Pieniądze w rodzinie - pożyczki, darowizny, prezenty
Powszechne przekonanie, że pożyczek, darowizn, czy prezentów w rodzinie, pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy nie ograniczają żadne zapisy ustaw ani wymogi organów nadzorujących, nie do końca jest prawdą. Ważna jest kwota, ale również to, jak bliskie jest pokrewieństwo.
Zgodnie z zasadami prawnymi pożyczania pieniędzy w rodzinie tzn. pożyczka, darowizna czy prezent od bliskiej osoby nie będą opodatkowane, gdy będą przekazane przez osoby z tzw. I grupy podatkowej. Należą do niej: małżonkowie, zstępni (dzieci – także adoptowane – wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), rodzeństwo, pasierb/pasierbica, ojczym/macocha, a także zięć i synowa (art. 14 ust. 3 pkt 1 ust. o podatku od spadków i darowizn).
Co do zasady taka pożyczka nie wymaga szczególnej formy. Zgodnie z ogólnymi regulacjami Kodeksu cywilnego, gdy pożyczka jest większa niż 1 tys. zł, powinniśmy ją udokumentować zwykłą umową pisemną. Dla zabezpieczenia interesów obu stron pożyczki warto w takiej umowie wskazać strony zobowiązania, o jaką kwotę chodzi i kiedy ma nastąpić spłata. W praktyce wystarczające jest potwierdzenie w postaci e-mail lub SMS. (art. 720 § 2 Kodeksu cywilnego).
- Jako adwokat wiem, że jest bardzo dużo pożyczek w rodzinach, które nie są spłacane. Zawsze mamy przekonanie, że jeśli to osoba bliska to po co to udokumentować. Najlepiej jednak spisywać najprostszą umowę, są one dostępne w Internecie. Warto tam wskazać termin spłaty, określić oprocentowanie, albo określić minimalną cenę spłacanej kwoty. Warto też zrobić tę pożyczkę przelewem jeśli jest taka możliwość, to jest dodatkowe narzędzie dokumentacji w razie, gdyby była niespłacona - powiedziała Eliza Kuna
A co z opodatkowaniem? Zgodnie z obowiązującymi przepisami pożyczka w rodzinie jest rodzajem pożyczki prywatnej, która podlega opodatkowaniu od czynności cywilno-prawnych (PCC) w wysokości 0,5 proc. wartości pożyczki. Do zapłacenia podatku PCC zobowiązany jest pożyczkobiorca. Co ważne, pożyczka od rodziny nie będzie opodatkowana, gdy pożycza się pieniądze od osób z tzw. I grupy podatkowej. (art. 9 ust. 10 lit. C ust. o podatku od czynności cywilnoprawnych).
Podatku nie trzeba płacić też w przypadku dokonywania czynności w granicach grupy podatkowej I ani zgłaszać faktu jej otrzymania fiskusowi, jeśli jej łączna kwota nie przekroczy 10 434 zł od jednej osoby w ciągu pięciu lat. W przypadku kiedy wartość czynności przekroczy tę kwotę, należy ją zgłosić do właściwego US. (art. 9 ust. 1 ust. o podatku od spadków i darowizn). Jeśli nie zgłosi się tej czynności w wymaganym terminie w urzędzie skarbowym, trzeba się liczyć ze sporymi konsekwencjami finansowymi: im większa wartość czynności, tym wyższy należny podatek. Co więcej, urząd skarbowy najpierw ściągnie sam podatek, a potem nałoży jeszcze grzywnę w wysokości nawet 20 proc. Wartości czynności. (art. 10 ust. 1 o podatku od czynności cywilnoprawnych).
- Należy jednak wykonać zgłoszenie i zrobić to w ciągu 14 dni. Wtedy pożyczka jest wolna od opodatkowania. Jest specjalny formularz PCC3, można go złożyć osobiście lub wysłać elektronicznie, lub drogą papierową. Zgłasza osoba, która przyjmuje pożyczkę. Chodzi o to, żeby Urząd Skarbowy wiedział, z jakiego tytułu prawnego na nasze konto wpłynęły pieniądze - powiedziała Eliza Kuna.
Niestety i drogie prezenty będą podlegać opodatkowaniu. Zasady opodatkowania prezentów określają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o wartości przekraczającej: 10 434 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej, 7878 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej, 5308 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej. (art. 9 ust. 1 ust. o podatku od spadków i darowizn).
Pożyczanie bliskim pieniędzy - czy to dobry pomysł?
Często pożyczamy, aby nie stracić w oczach członka rodziny albo dlatego, żeby sobie o nas źle nie pomyślał. Mamy też ogromną potrzebę bycia pomocnym, sprawczym i dobrodusznym. Jak przyznała psycholog, w sytuacjach kryzysowych wyciągnijmy rękę, jednak jeśli sytuacja jest notoryczna, a my mamy potem problem z odzyskaniem pieniędzy, zastanówmy się dwa razy, zanim powiemy tak.
- Kierujemy się lojalnością w rodzinie, każdy wyciągnie wszystko, co ma, żeby pomóc, są jednak momenty, kiedy warto się zastanowić, czy to robić. I pytanie do siebie, czy my mamy przestrzeń na to, żeby te pieniądze pożyczać. Jeżeli sami jesteśmy w kryzysie, to odejmujemy coś sobie - powiedziała psycholog.
Prośba o pożyczkę w gronie rodzinnym może wywierać na nas presję, bo przecież nie wypada odmówić bliskiej nam osobie. W wielu domach słychać hasła – rodzina sobie pomaga, na rodzinę zawsze można liczyć, kochajcie się dzieci, bo jak rodziców zabraknie, to będziecie się wspierać – to także dotyczy pieniędzy. Trudno jest tłumaczyć ludziom powody, dla których chcemy odmówić pożyczki. Mamy trudność w odmawianiu, bo czujemy potrzebę wytłumaczenia się z tego, czemu nie pożyczymy. To stawia nas w niełatwej sytuacji. Dodatkowo, wiedząc, że w Polsce o pieniądzach mówi się tak samo trudno jak o seksie, nie umiemy w swojej głowie uzasadnić, czy nasze dobro w danym momencie jest wyżej niż czyjeś.
Zazwyczaj pożyczki udzielamy w emocjach, bo ktoś dzwoni, jak akwizytor, który nas dociska – podsumowała.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Wszystkie odcinki oraz Dzień Dobry TVN Extra znajdziesz na platformie Player.pl.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Jak odzyskać pożyczone pieniądze? Ekspert wskazuje jeden prosty sposób
- Jak porównywać oferty kredytowe? Ekspert: "Patrzenie tylko na odsetki jest zgubne"
- Kredyt ze stałym i zmiennym oprocentowaniem - który się bardziej opłaca?
Autor: Nastazja Bloch
Źródło zdjęcia głównego: Paweł Wodzyński/EastNews