Grodno jest przede wszystkim ośrodkiem przemysłowym, dobrze skomunikowanym z resztą kraju – znajduje się tam port lotniczy, węzeł kolejowy oraz drogowy i przystań rzeczna. Populacja miasta wynosi 370 919 mieszkańców (stan z 2018 roku). Warto poznać także statystykę, która określa rozróżnienia narodowościowe wśród mieszkańców. Według danych spisu powszechnego 59,5 proc. mieszkańców stanowią Białorusini, 24,9 proc. Polacy, 13,8 proc. Rosjanie, 1,8 proc. Ukraińcy oraz 0,1 proc. Żydzi. Wilno, Lwów i Grodno wspólnie funkcjonują jako utracone przez Polskę, niemal mityczne Kresy,
Grodno a Polska
Gród powstał pod koniec X w., a w XII w. stanowił handlowe, przemysłowe i kulturowe centrum Czarnej Rusi. W czasie panowania Jagiellonów miasto stało się jednym spośród miast rezydencyjnych. To tu zmarł św. Kazimierz i król Stefan Batory. Od 1569 roku miasto było częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Współczesne Grodno swą zabudową może nieco przypominać polskie miasta na wschodzie naszego kraju.
Grodno – atrakcje turystyczne. Co warto zobaczyć? Co zwiedzić?
- Cerkiew św. Borysa i Gleba to najstarszy zachowany zabytek w Grodnie, pochodzi z XII wieku, nazywany jest także cerkwią na Kołoży. Cerkiew jest niezwykle malowniczo położona – na wysokiej skarpie nad Niemnem, ale w samym centrum miasta. W XIX wieku osunęła się ziemia, a wraz z nią runęła jedna ze ścian – odbudowano ją przy użyciu drewna. To właśnie temu działaniu zawdzięcza swą dzisiejszą zaskakującą formę budowli – połączenie dwunastowiecznego muru z dziewiętnastowieczną konstrukcją stworzoną z desek. Surowe wnętrze tworzy tajemniczy klimat. Cerkiew wciąż działa, można tam wziąć udział w nabożeństwie.
- Bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego – pierwotnie był to kościół Jezuitów, od 1782 roku stał się kościołem farny, a od 1991 roku katedrą diecezji grodzińskiej. Fundatorem pierwszego kościoła był król Stefan Batory, który pod koniec swego życia starał się sprowadzić Jezuitów do Grodna. W testamencie monarchy znalazł się na ten temat stosowny zapis. Świątynia miała być miejscem wiecznego spoczynku władcy, jednak, gdy zmarł w roku 1586, zabudowania były wzniesione jedynie do połowy.
- Stary Zamek – to miejsce niemal obowiązkowe, które powinien zobaczyć każdy Polak odwiedzający Grodno. W tym zamku zmarł Kazimierz Jagiellończyk, Stefan Batory i św. Kazimierz. Ponoć pierwszy gród drewniany istniał tam już w czasach panowania książąt ruskich, najstarsza wzmianka na ten temat pojawiła się w 1128 roku. Po odzyskaniu przez Polskę Grodna, w roku 1919 stary zamek został przekształcony w muzeum, którego twórcą i kustoszem był Józef Jodkowski – wielki miłośnik grodna, historyk i archeolog. Niestety w czasie II wojny światowej większość zbiorów muzeum została rozkradziona. Na szczęście zachował się m.in. oryginalny testament Tadeusza Kościuszki z 1817 roku, który do dziś znajduje się w zbiorach muzeum. W roku 1993 powstał pomysł przebudowy istniejących budynków w sposób, który odpowiadałby XVI-wiecznemu wyglądowi zamku (z czasów panowania Stefana Batorego). W 2018 roku rozpoczęto przebudowę, ale nie dąży ona do przywrócenia historycznego wyglądu zamku.
- Nowy Zamek w Grodnie – pałac królewski, który został wzniesiony w latach 1737–1742, czyli za czasów panowania Augusta III Sasa. Pałac ten pełnił funkcję rezydencji królewskiej oraz miejsca, w którym odbywały się sejmy generalne w czasie I Rzeczypospolitej. Zamek Stary został zniszczony w czasie trwania III wojny północnej, a jego część osunęła się do Niemna. Podjęto wtedy decyzję o budowie nowego zamku na sąsiednim wzgórzu, na którym dawniej znajdował się nieistniejący już ówcześnie zamek dolny. W salonach Nowego Zamku w czasie ostatniego sejmu Rzeczypospolitej w 1793 roku podpisano akt II rozbioru Polski z Rosją i Prusami. W roku 1795 król Stanisław August podpisał tam swój akt abdykacji; mieszkał w pałacu do 1797 roku.
- Muzeum Elizy Orzeszkowej w Grodnie – znajduje się na ul. Orzeszkowej 17, muzeum działało już w dwudziestoleciu międzywojennym, otwarto je ponownie w 2001 roku. Na przełomie XIX i XX wieku dom należał do adwokata Stanisława Nahorskiego, drugiego męża Elizy Orzeszkowej. Pisarka mieszkała w nim od 1894 roku aż do śmierci w 1910 r. To tam powstały takie arcydzieła, jak Ad Astra, Argonauci i Gloria victis. W latach 2008–2009 budynek przeszedł restaurację.
Zobacz także:
- Rennes – historia, atrakcje, przyroda. Co warto zobaczyć w Rennes?
- Największe atrakcje wyspy Skopelos. Co oferuje turystom?
- Mont Saint-Michel – francuska wyspa, którą warto zwiedzić
Zobacz wideo: Podróż śladami dziadków i rodziców
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Zoya_Avenirovna/Getty Images