Szczepienie na ospę – kiedy jest obowiązkowe? Czy warto je wykonać?

Dziecko przed szczepieniem
hobo_018/Getty Images
Szczepienie na ospę to właściwie jedyny sposób, aby uniknąć zachorowania na ospę wietrzną lub półpasiec. Wirus wywołujący te choroby jest tak zakaźny, że praktycznie każdy kontakt z nim osoby nieszczepionej, która jeszcze nie przeszła choroby, skutkuje zakażeniem. Co ważniejsze, osoba, która już przeszła ospę, może w efekcie zarażenia zachorować na bardzo bolesny półpasiec. Zarówno w przypadku dzieci, jak i dorosłych warto rozważyć szczepienie na ospę.

Szczepienie na ospę nie jest w Polsce obowiązkowe, w związku z czym dostępne na rynku szczepionki nie są refundowane. Szczepionka na ospę wielokrotnie zmniejsza ryzyko wystąpienia półpaśca oraz praktycznie eliminuje ryzyko wystąpienia ospy. U ponad 95% dzieci nie ma ryzyka pojawienia się ospy wietrznej, natomiast prawdopodobieństwo uniknięcia jej wersji ciężkiej lub umiarkowanej wynosi aż 98–100%.

Ospa wietrzna – szczepionka monowalentna i skojarzona

Najpopularniejsza w Polsce szczepionka na ospę nazywa się Varilrix (proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań). Zawiera żywe wirusy ospy, odpowiednio zmodyfikowane i osłabione. Dzięki temu nie wywołują one choroby, ale wzmacniają układ immunologiczny. Na rynku dostępna jest także szczepionka Varivax.

Oprócz szczepionek monowalentnych na rynku dostępna jest również szczepionka skojarzona przeciwko odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej (Priorix-Tetra).

Dlaczego warto wykonać szczepienie na ospę?

Szczepionka na ospę pozwala uniknąć choroby, która może mieć u niektórych dzieci niespodziewany przebieg. Szczególnie niebezpieczna jest ona dla dorosłych, którzy w okresie dziecięcym ospy wietrznej nie przeszli. Przechodzenie jej w wieku dojrzałym jest o wiele bardziej bolesne, a dla kobiet w ciąży wyjątkowo niebezpieczne.

Trzeba też pamiętać, że wirus nigdy nie zostaje usunięty z organizmu, tylko pozostaje w zwojach nerwowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego, a w okresie słabszej odporności może się aktywować w formie półpaśca, czyli zmian na skórze wzdłuż przebiegu nerwów z towarzyszącym silnym nerwobólem.

Zarówno ospa wietrzna, jak i półpasiec grożą wymienionymi poniżej powikłaniami:

  • ropnym zakażeniem skóry,
    • zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych,
      • zapaleniem móżdżku,
        • zapaleniem płuc,
          • zapaleniem wątroby,
            • zapaleniem nerek,
              • zapaleniem stawów,
                • zapaleniem mięśnia sercowego,
                  • zapaleniem trzustki,
                    • zapaleniem najądrzy.

                      Wysypka po szczepieniu na ospę

                      Powikłania po szczepieniu na ospę pojawiają się rzadko i mają raczej łagodny przebieg. Najczęściej są to łagodne odczyny w miejscu podania szczepionki (zaczerwienienie, obrzęk, bolesność) lub lekka gorączka poszczepienna. Jedne i drugie objawy mijają dość szybko. U 3–5% szczepionych może wystąpić wysypka. Najczęściej jest to kilka czerwonawych grudek, które pojawiają się od 5 do 26 dni po podaniu szczepionki i samoistnie po krótkim czasie znikają.

                      Ryzyko zarażenia się wirusem ospy od szczepionego dziecka jest właściwie minimalne. Może wystąpić jedynie w przypadku pojawienia się wysypki, ale nawet wtedy rzadko się zdarza.

                      Kalendarz szczepienia na ospę

                      Szczepionkę na ospę podaje się w dwóch dawkach w odstępie minimum 6 tygodni. Jeśli już podano dziecku jedną dawkę szczepionki, koniecznie należy podać drugą, nawet po czasie dłuższym niż 6 tygodni.

                      Szczepionkę można podawać od 9. miesiąca życia, natomiast optymalny okres to czas między 12. a 18. miesiącem życia. Szczepionkę można podać dziecku razem z dawką szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce. Zarówno szczepionkę monowalentną, jak i poliwalentną aplikuje się podskórnie lub domięśniowo.

                      Dodatkowo szczepienie na ospę może być obowiązkowe. Jak podaje ministerstwo, dotyczy to dzieci do 12. roku życia, które mają upośledzony system odpornościowy i mają wysokie ryzyko przejścia tej choroby w sposób ciężki, a ponadto przed leczeniem chemioterapią, immunosupresyjnym. Także dla dzieci, które chorują na białaczkę limfoblastyczną, będące w remisji tej choroby oraz zakażone wirusem HIV, szczepienie przeciwko ospie jest obowiązkowe.

                      Szczepienie na ospę po kontakcie z chorym

                      Szczepienie na ospę może zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby bezpośrednio po kontakcie z osobą zakażoną. Nawet jeśli dziecko nie było szczepione ani nie chorowało wcześniej na ospę, to podając mu szczepionkę w ciągu 72 godzin od kontaktu z wirusem (żłobek, przedszkole, rodzeństwo), można zmniejszyć ryzyko zachorowania nawet o 90%. Jeśli nawet dziecko zachoruje na ospę, będzie ona przebiegała łagodniej. Ospa u dzieci szczepionych ma dużo łagodniejszy i krótszy przebieg niż u tych, które szczepieniu nie zostały poddane.

                      Dla kogo szczepienie na ospę jest obowiązkowe?

                      W programie szczepień ochronnych szczepienie na ospę jest uznawane za obowiązkowe dla:

                      • dzieci do 12. roku życia z upośledzeniem odporności i wysokim ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby; z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji; zakażonych HIV; przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią,
                        • dzieci do 12. roku życia z bliskiego otoczenia wyżej wymienionych dzieci, które nie chorowały na ospę wietrzną,
                          • dzieci do 12. roku życia narażonych na zakażenie ze względów środowiskowych; przebywających w domach opieki długoterminowej, domach dziecka, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych (nakaz szczepień nie obejmuje przedszkoli).

                            Ospa po szczepieniu przeciw ospie?

                            Szczepienie na ospę nie daje stuprocentowej ochrony przed wirusem, ale buduje bardzo wysoką odporność. Uznaje się, że dwie dawki chronią całkowicie w ok. 95% dzieci. Obniżona odporność na wirus występuje do 2–3 tygodni od podania pierwszej dawki, a także w przypadku, gdy dziecku została podana tylko jedna dawka. Odporność, jaką daje szczepionka przeciw ospie, trwa minimum 10 lat.

                            Zobacz wideo: Premier: Jak będzie to możliwe, dopuścimy szczepienie dzieci poniżej 12. roku życia

                            TVN 24/x-news

                            Zobacz także:

                            Autor: Adrian Adamczyk

                            podziel się:

                            Pozostałe wiadomości

                            Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                            Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                            Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                            Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                            Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                            Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                            Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                            Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                            Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                            Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                            Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                            Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                            Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                            Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                            Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                            Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                            Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                            Materiał promocyjny

                            Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                            Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                            Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                            Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                            Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                            "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                            "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                            Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                            Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                            Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                            Materiał promocyjny

                            Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                            Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                            Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                            Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                            Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                            Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                            Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                            10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                            Materiał promocyjny

                            10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                            Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                            Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                            Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                            Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                            Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                            Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                            Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                            Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                            Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                            Materiał promocyjny

                            Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                            Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                            Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                            Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                            Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                            Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                            Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                            "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                            "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                            Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                            Materiał promocyjny

                            Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                            Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                            Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                            Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                            Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                            Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                            Materiał promocyjny

                            Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                            Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                            Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                            Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                            Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                            Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                            Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                            Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                            Materiał promocyjny

                            Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                            "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                            "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                            Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                            Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                            "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                            "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                            Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                            Materiał promocyjny

                            Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                            Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                            Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                            Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                            Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                            Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                            Materiał promocyjny

                            Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                            Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                            Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                            Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                            Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                            To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                            To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                            Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                            Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                            Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                            Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                            Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                            Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                            E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                            Materiał promocyjny

                            E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                            Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                            Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                            Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                            Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                            Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                            Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                            Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                            Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                            9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                            9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                            Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                            Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                            Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                            Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                            #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                            #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                            Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                            Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                            Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                            Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                            Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                            Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                            Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                            Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"