Jak właściwie oszacować rozwój dziecka w oparciu o siatki centylowe?

Rodzice często zadają sobie pytanie, czy ich dziecko rośnie prawidłowo. Rozwój dziecka zależy od wielu czynników i jego wahania nie zawsze powinny wzbudzać niepokój. Stworzone zostało proste narzędzie w postaci siatek centylowych, umożliwiające szacunkową ocenę rozwoju dziecka. O tym, czym są siatki centylowe i jak je odczytywać mówiła w Dzień Dobry TVN pediatra Grażyna Jędrzejczyk.

Rozwój dziecka

Rozwój dziecka możemy oceniać w dwóch zasadniczych składowych - rozwoju emocjonalnego i rozwoju fizycznego. Do oceny tego drugiego najczęściej posługujemy się wzrostem i wagą dziecka. Zarówno rozwój emocjonalny, jak i fizyczny, w dużej mierze jest wartością indywidualną. Zdarza się, że dzieci w podobnym wieku znacznie różnią się wyglądem fizycznym i nie ma w tym objawów żadnej patologii. Kiedy jednak powinniśmy być zaniepokojeni odmienną wagą i wzrostem u naszego dziecka? Siatki centylowe pomogą nam to ustalić.

Co to jest siatka centylowa?

Aby wiedzieć, czy dziecko rozwija się prawidłowo jego parametry powinniśmy odnieść do jakiejś średniej statystycznej. Właśnie w taki sposób stworzono siatki centylowe. Stanowią one ogólnopolskie dane statystyczne, przedstawione w postaci graficznej (wykres). Na wykresie przedstawione są percentyle przypisane do określonej wagi i wzrostu dziecka w określonym wieku z uwzględnieniem różnicy płci ( inna siatka centylowa dla dziewczynek i chłopców). Dane te są zbierane i uaktualniane co 10 lat. Gwarantuje to aktualność pomiarów, ponieważ w dzisiejszym, dynamicznie rozwijającym się świecie normy wzrostu i wagi niemowląt i dzieci ulegają ciągłym zmianom. Przyjmuje się zasadność tworzenia siatek centylowych dla dzieci do piątego roku życia. Za najistotniejsze uważa się jednak siatki centylowe niemowląt , ponieważ w tym okresie rodzicom czasem ciężko jest ocenić prawidłowy rozwój i bez punktu odniesienia mogą zostać przeoczone odchylenia, będące wykładnikiem poważnych zaburzeń.

Jak czytać siatki centylowe?

Na pierwszy rzut oka czytanie siatek centylowych wydaje się skomplikowane, jednak po zapoznaniu się z zasadami i zrozumieniu pewnych zależności nie sprawia większych problemów. Poza tym obecnie istnieje duża ilość aplikacji komputerowych, w których wystarczy określić płeć dziecka (inna jest siatka centylowa dla chłopców a inna dla dziewczynek ), wiek, wzrost i wagę, a system pokaże nam gotową odpowiedź wskazującą percentyl, w którym znajduje się nasze dziecko.

Co to są percentyle?

Percentyl wzrostu i wagi dziecka jest wartością statystyczną pokazującą, ile procent dzieci waży lub mierzy mniej, tyle samo lub więcej niż nasze dziecko. Dane statystyczne w siatkach centylowych opierają się na analizie parametrów setki dzieci w danym przedziale wiekowym. Zatem liczba sto stanowi 100%. Jeżeli otrzymujemy z siatki centylowej wynik, iż nasze dziecko znajduje się w 50 centylu, to znaczy, że 50% dzieci w danym wieku waży/mierzy mniej od naszego dziecka, a 50% więcej.

Na siatkach centylowych zaznaczonych jest pięć wartości: centyl 3, 10, 25, 50, 75, 90 i 97. Za niepokojące i wskazujące na konieczność konsultacji lekarskiej uważa się wartości poniżej 3-go i powyżej 97-go centyla (te wartości zaznaczone są na wykresach kolorem czerwonym). Wynik idealny to przedział 25-50 lub 50-75. Jeśli wartości są poniżej 10-go i powyżej 90-go centyla, nie musi to oznaczać poważnych nieprawidłowości, jednak należy poinformować o tym lekarza podczas najbliższej wizyty. Powinno się również zwracać uwagę na znaczące dysproporcje pomiędzy centylami wzrostu i wagi, np. w zakresie wagi dziecko jest poniżej 3-go centyla, a w zakresie wzrostu powyżej 97-go centyla.

Aby sprawdzać, czy dziecko rozwija się prawidłowo można systematycznie zapisywać wyniki pomiaru w odniesieniu do wieku i stworzyć tak zwaną krzywą rozwoju. Poprzez regularne pomiary i notowanie wyników szybciej mogą zostać zauważone znaczne odchylenia od normy.

Jak ważyć i mierzyć dziecko?

Z dziećmi powyżej pierwszego roku życia pomiary nie sprawiają dużo trudności. Do zważenia wystarcza waga łazienkowa, dziecko powinno być na czczo i bez ubioru (ewentualnie w bieliźnie). Przy szacowaniu wzrostu ważne jest, żeby miało wyprostowaną sylwetkę. Dla pewności można wykonać kilka pomiarów w odstępach jednego lub dwóch dni i wyciągnąć z nich średnią.

Do ważenia niemowląt niezbędna jest specjalna waga. Można ją wypożyczyć, ale łatwiejsze jest zważenie dziecka podczas wizyty w przychodni lub rutynowego badania lekarskiego - waga dostępna jest w każdym gabinecie pediatrycznym.Pomiar wzrostu powinien odbywać się etapami. Najpierw mierzymy odległość od główki do bioder, potem do kolan i do stóp - niemowlęta nie prostują kończyn dolnych i nie można robić tego na siłę.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

Źródło zdjęcia głównego: E+

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"