Ząbkowanie – co to jest?
Dziecko rodzi się z zawiązkami zębów zlokalizowanymi w żuchwie i szczęce. U noworodka widoczne są różowo-czerwone dziąsła pokryte gładką śluzówką. Brak zębów po urodzeniu ma pewne uzasadnienie fizjologiczne. Przyjmuje się, iż niemowlak w trakcie pierwszych miesięcy życia karmiony będzie piersią mlekiem matki. W związku z tym obecność zębów byłaby niekorzystna dla kobiety, a czynność karmienia byłaby bardzo bolesna. Wraz ze wzrostem dziecka i poszerzeniem diety o inne pokarmy obecność zębów staje się niezbędna. Przyjmuje się, że ząbkowanie rozpoczyna się około szóstego miesiąca życia dziecka. Proces wyrzynania się zębów jest jednak długotrwały i wiążą się z nim rozmaite objawy, które mogą być mylnie interpretowane jako rozwijająca się u dziecka choroba.
Ząbkowanie u niemowlaka – objawy
Według książkowej wiedzy początek ząbkowania u niemowlaka przypada na szósty miesiąc życia dziecka. Jednakże warto pamiętać, że jest to jedynie orientacyjnie określony czas, gdyż w praktyce pierwsze objawy związane z ząbkowaniem mogą wystąpić już w 3–4 miesiącu.
Bolesne ząbkowanie – objawy:
· Z reguły na początku pojawia się świąd dziąseł , co niemowlę sygnalizuje poprzez nadmierne wkładanie rączek i różnych zabawek do buzi w celu ich przygryzania, które łagodzi dolegliwości.
· Ząbkowaniu towarzyszy także nadmierne ślinienie się .
· Jeżeli zaniepokojeni takimi objawami zajrzymy do buzi dziecka, zaobserwujemy, że jego dziąsła są przekrwione i opuchnięte . Tuż przed samym pojawieniem się ząbka stają się one bardzo bolesne .
· Wszystkie te objawy sprawiają, że dziecko staje się marudne, niespokojne, ma trudności w zasypianiu i osłabiony apetyt .
· U niemowląt, które ciężko przechodzą przez proces ząbkowania, mogą wystąpić gorączka, biegunka, wymioty.
Zwykle pierwszym zębem jest dolna “jedynka”, ale mogą być to również inne ząbki.
Gorączka – kiedy u niemowlaka?
Co to jest gorączka? Najbardziej ogólnym stwierdzeniem jest to, iż gorączka to reakcja obronna organizmu na różnego rodzaju sygnały docierające z zewnątrz, ale też z wewnątrz. Definicja mówi o gorączce w momencie, gdy temperatura ciała przekracza 38 stopni, zaś wartości powyżej 37,5 a 38 określane są jako stan podgorączkowy. Ze względu na niedojrzałość układu regulującego temperaturę ciała u niemowląt, zwłaszcza w pierwszych trzech miesiącach życia, nie zawsze możemy przewidzieć reakcję receptorów na zachodzące bodźce. Ze względu na to do wahań temperatury może dochodzić nawet bez ewidentnej przyczyny chorobowej.
Wysoka temperatura przy ząbkowaniu
Jeśli u niemowlaka wystąpi gorączka bez objawów ze strony układu oddechowego czy moczowego, przyczyną takiego stanu jest zwykle ząbkowanie. Mimo iż występuje wzrost temperatury ciała, nie przekracza ona 39 stopni. Zaobserwować można wówczas u dziecka także rozdrażnienie, płaczliwość, marudzenie, mogą pojawić się trudności z przyjmowaniem pokarmów związane z dolegliwościami bólowymi. Często dziecko również nadmiernie się ślini i przygryza rączki lub wkłada rozmaite przedmioty do buzi. Cechą charakterystyczną jest to, że gorączka przy ząbkowaniu ustępuje po 2–3 dniach, bez stosowania żadnych preparatów farmakologicznych.
Biegunka przy ząbkowaniu
Często ząbkowaniu może towarzyszyć biegunka. Dzieci karmione mlekiem matki wypróżniają się stosunkowo często, a ich stolec jest fizjologicznie rzadki. Jeśli jednak obserwujemy wzrost ilości wypróżnień (nawet do kilkunastu razy na dobę), zmianę ich konsystencji na bardziej płynną lub stolce są pieniste i mają nieprzyjemny zapach, występuje w nich śluz lub krwią, może to świadczyć o biegunce. Niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym zazwyczaj wypróżniają się nieco rzadziej niż dzieci karmione piersią. Biegunce przy ząbkowaniu może towarzyszyć gorączka i wymioty. Podobnie jak gorączka, rozwolnienie związane z ząbkowaniem trwa 2–3 dni. Jednakże w związku z często utrudnionym karmieniem i zwiększoną ilością wypróżnień istnieje ryzyko odwodnienia niemowlęcia, ze względu na to powinno się obserwować dziecko, aby nie przeoczyć niepokojących objawów.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN