Ząbkowanie u dziecka rozpoczyna się około szóstego miesiąca życia. Rozwój zębów umożliwia rozdrabnianie pokarmów, którymi dziecko zaczyna być karmione podczas rozszerzania diety. Jest to proces fizjologiczny, jednak często powodujący występowanie wielu objawów, które mogą być mylnie interpretowane jako objawy chorobowe. Gorączka u niemowlaka przy ząbkowaniu jest jednym z nich.
Ząbkowanie – kiedy się go spodziewać i ile trwa?
Okresem, przed którym świeżo upieczeni rodzice często drżą ze strachu, wysłuchawszy opowieści swoich bardziej doświadczonych kolegów i koleżanek, jest ząbkowanie u dzieci. Objawy wyrzynania się zębów są bowiem uciążliwe zarówno dla niemowląt, jak i dla ich opiekunów. Kiedy się tego spodziewać? Według siatek rozwojowych pierwszy ząbek powinien pojawić się u niemowląt około szóstego miesiąca życia. Jednakże jest to jedynie orientacyjny termin i ani wcześniejsze, ani późniejsze o około 2-3 miesiące wyrzynanie się zębów nie powinno stanowić powodu do niepokoju rodziców.
Trzeba pamiętać, że każdy maluch przechodzi przez ząbkowanie inaczej. Jedne dzieci przechodzą je praktycznie bezobjawowo, u niektórych dolegliwości są nasilone. Pierwsze objawy ząbkowania to nadmierne ślinienie się niemowlęcia i zwiększona chęć do wkładania rączek, zabawek i innych przedmiotów do buzi. Ma to związek ze świądem dziąseł, który łagodzony jest przez ich pocieranie. Dodatkowo procesowi ząbkowania może towarzyszyć gorączka, biegunka i grymaszenie lub niechęć do jedzenia. Z racji bólu i swędzenia dziąseł dziecko jest rozdrażnione, marudne i płaczliwe. Nie ma reguły odnośnie długości trwania tych dolegliwości. Według informacji książkowych pierwsze pojawiają się dolne jedynki, ale mogą być to też górne jedynki lub dwójki. Nie istnieją też określone normy, ile zębów powinno posiadać niemowlę w danym miesiącu życia.
Pomiar temperatury u niemowlęcia
Istnieje co najmniej kilka sposobów i miejsc mierzenia temperatury u niemowlęcia . Można to robić na czole, w ustach, uchu czy odbycie. Wygodny i bardzo miarodajny jest także pomiar temperatury w uchu. Trwa on chwilę (znacznie krócej niż np. umieszczenie termometru pod pachą i oczekiwanie na wynik, ten sposób nie jest jednak polecany do stosowania u niemowlaków), co jest niezwykle istotne u malucha, który jeszcze nie reaguje na nasze prośby. Termometry takie działają na podczerwień i sprawdzają temperaturę na błonie bębenkowej. Pomiar ten jest bardzo adekwatny, ponieważ temperatura błony bębenkowej odzwierciedla tę znajdującą się w obrębie mózgowia.
Gorączka u niemowlaka i jej przyczyny
Przyczyny gorączki są bardzo różne. Nigdy nie powinno się lekceważyć podwyższonej temperatury u niemowlęcia. Jeżeli gorączce towarzyszą objawy ze strony układu oddechowego czy moczowego, konieczna jest konsultacja ze specjalistą.
Może również wystąpić gorączka bez objawów ze strony układu oddechowego czy moczowego. Najczęstszą przyczyną takiego stanu jest właśnie ząbkowanie. Zazwyczaj podwyższona temperatura nie jest wysoka i rzadko przekracza 39 stopni. Zaobserwować można wówczas u dziecka także rozdrażnienie, płaczliwość, mogą wystąpić trudności z przyjmowaniem pokarmów. Często dziecko również nadmiernie się ślini i przygryza rączki lub wkłada rozmaite przedmioty do buzi. Charakterystyczne jest to, że gorączka przy ząbkowaniu ustępuje po 2–3 dniach, bez stosowania żadnych preparatów farmakologicznych.
Ząbkowanie a gorączka – leczenie
Jak przy każdej innej gorączce, najważniejsze jest zapobieganie odwodnieniu dziecka. Należy więc podawać zwiększoną ilość płynów, najlepiej chłodnych, małymi porcjami. Ponadto skuteczne są schładzające okłady , które można umieścić na czole lub w pachwinach. Jeśli dziecko męczy wysoka gorączka przy ząbkowaniu , można podać mu leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, które obniżą temperaturą i uspokoją dziecko. Ważne jest stosowanie specjalnych gryzaków – mogą być schłodzone przed podaniem, dodatkowo złagodzi to bolące dziąsła.
Jak pomóc dziecku przy ząbkowaniu?
Chociaż nie ma złotego środka, istnieje kilka wskazówek dla rodziców ząbkującego malucha. Ze względu na nadmierne ślinienie warto zakładać śliniaki, to uchroni nas i niemowlę przed częstą zmianą wilgotnych ubrań. Ponadto ważna jest higiena. Należy często myć rączki dziecka i zabawki, najlepiej wodą z mydłem, gdyż dziecko wkładać będzie do buzi wszystko, co znajdzie się w zasięgu jego ręki. Ulgę może przynieść masaż dziąseł umytym palcem albo specjalną szczoteczką silikonową. W aptece można również zaopatrzyć się w specjalny żel na ząbkowanie. Istnieje wiele preparatów, których działanie polega na schładzaniu dziąseł, ponadto działają one miejscowo przeciwbólowo. Pamiętajmy, że gorączka u niemowlaka przy ząbkowaniu to objaw, który mija, a to, co możemy zrobić w tych trudnych dniach dla dziecka, to zapewnić mu zwiększone poczucie komfortu i bezpieczeństwa.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN