Czy muzyka klasyczna ma wpływ na rozwój dziecka? Obalamy mity i przedstawiamy najnowsze wyniki badań

Kobieta w ciąży przystawia do brzucha słuchawki
Fot. GettyImages / BDLM
Od kilkudziesięciu lat kobiety w ciąży słuchają muzyki klasycznej, a rodzice puszczają swoim nowo narodzonym dzieciom symfonie i koncerty Wolfganga Mozarta czy kompozycje Bacha, przekonani, że dzięki tym zabiegom wzrośnie poziom inteligencji ich dzieci. Nikt jednak nie wie, skąd posiadł tę wiedzę i czy aby na pewno divertimenta, serenady i kwartety sprzed ponad dwustu lat sprawią, że malutki osesek wyrośnie na geniusza. Wszystko przez pewnego otolaryngologa i niefortunnie zinterpretowane badania z 1993 roku.

Muzyka klasyczna lekarstwem na liczne zaburzenia - teoria Alfreda Tomatisa

Żeby zrozumieć fenomen, jakim jest przekonanie o uzdrawiającej wręcz mocy muzyki klasycznej , musimy sięgnąć wstecz do lat 40-tych ubiegłego wieku. Wówczas francuski otolaryngolog - Alfred Tomatis, badał zależności między ludzkim uchem a głosem. Stworzył m.in. trening uwagi słuchowej, który umożliwia ćwiczenie ucha i podnosi jego wrażliwość na dźwięki. Samodzielnie zaprojektował urządzenie, które stymuluje ucho dźwiękami o wysokiej częstotliwości. Terapia obejmuje też seanse z wykorzystaniem muzyki Mozarta czy chorały gregoriańskie. Tak powstał " efekt Mozarta ". Według Tomatisa i aktualnych, licznych zwolenników jego teorii i metod, taka forma terapii leczy dysleksję, zaburzenia koncentracji, jąkanie, wady wymowy, słabą przyswajalność języków obcych, wspomaga terapię pamięci, stresu, bezsenności, depresji, nerwic, autyzmu, a nawet wpływa na skrócenie porodu i lepszą kondycję po porodzie. Terapeuci stosujący obecnie metody Tomatisa zapewniają, że jest to skuteczna metoda naukowa. Jednak prof. Aleksander Sęk z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu twierdzi, że metodę Tomatisa można traktować ewentualnie jako pewną formę muzykoterapii, a nie sposób na skuteczne leczenie zaburzeń.

Słuchanie muzyki Mozarta zwiększa inteligencję - zniekształcony odbiór wyników badań z 1993 r.

Dźwięki i muzyka towarzyszą człowiekowi od początku istnienia. Arystoteles nauczał, że "kiedy słyszymy, nasza dusza zostaje zmieniona." Od Hipokratesa po indiańskich medyków ludzie od dawna używali śpiewu i gry na instrumentach, by leczyć. Nic więc dziwnego, że muzyka i jej wpływ na człowieka czy rozwój dzieci były i nadal są tematem licznych badań naukowców. I tak w 1993 roku na łamach prestiżowego pisma "Nature" opublikowane zostały wyniki badań przeprowadzonych przez zespół naukowców pod kierownictwem Frances H. Rauscher z Centrum Neurobiologii Nauki i Pamięci na Uniwersytecie Kalifornijskim. Badaniem objęci zostali studenci, którzy najpierw słuchali Sonaty D-dur na dwa fortepiany Mozarta, a następnie wypełniali test. Okazało się, że słuchanie muzyki klasycznej przez młodych studentów korzystnie wpłynęło na wyniki rozwiązywanego testu. W skali Stanforda-Bineta (stanfordzkiej skali inteligencji przeznaczonej do indywidualnych badań sprawności intelektualnej) IQ studentów wzrosło o 8-9 punktów. Naukowcy zaznaczyli jednak, że efekt ten utrzymywał się jedynie przez kilkanaście minut. Tymczasem do opinii publicznej trafił zniekształcony przekaz, że słuchanie muzyki Mozarta zwiększa inteligencję. Od tamtej pory, pomimo licznych publikacji obalających ten mit, nadal panuje przekonanie, że muzyka klasyczna wpływa na podwyższenie poziomu IQ. Do tego stopnia, że gubernator stanu Georgia, wyznaczył osobny, dość spory budżet na płyty CD z muzyką klasyczną dla wszystkich noworodków, która miała stymulować rozwój ich mózgu. Do dziś liczne magazyny parentingowe, blogi i wydawnictwa promują muzykę klasyczną dla noworodków jako sposób na zwiększenie ich inteligencji.

" Efekt Mozarta " obalony ostatecznie w 2007 roku

W 2007 roku zespół dziewięciu niemieckich neuronaukowców, psychologów, pedagogów, filozofów i ekspertów muzycznych pod kierownictwem Ralpha Schumachera ostatecznie obalił teorię jakoby słuchanie Mozarta miało zwiększać inteligencję u dzieci . W raporcie nazywanym niekiedy " Requiem Mozarta " badacze potwierdzają jedynie przejściowy efekt trwający nie dłużej niż 20 minut. Zaznaczają jednak wyraźnie, że nie dotyczy to jedynie muzyki klasycznej, ale jakiejkolwiek muzyki, a nawet czytania. Badania zakończone takimi samymi wnioskami były prowadzone równolegle przez austriackich naukowców, którym przewodził Jakob Pietschnig. Badacze poszli nawet o krok dalej, umieszczając "efekt Mozarta" w publikacji 50 mitów współczesnej psychologii. Tymczasem, pomimo braku jakichkolwiek naukowych podstaw potwierdzających wpływ muzyki klasycznej na zwiększenie IQ u noworodków, dzieci lub dorosłych czy korzystne działanie w leczeniu różnych schorzeń, to opinia publiczna nadal wierzy w zbawienny wpływ muzyki Mozarta . Niemieccy badacze nie pozostawiają jednak złudzeń, określając "efekt Mozarta" jako narzędzie marketingowe dla przemysłu muzycznego.

Muzyka klasyczna dla niemowląt i dzieci - czy jest zupełnie bez sensu?

Oswajanie dzieci z muzyką niezależnie od ich wieku przynosi niewątpliwe korzyści. Nie wpływa na ich inteligencję, ale poprzez specyficzne oddziaływanie na mózg, stymuluje połączenia i poprawia jego funkcjonowanie. Muzyka otwiera dziecko na doświadczenia wielozmysłowe, które zwiększają zdolności uczenia się i pobudzają rozwój poznawczy. W późniejszych latach może odgrywać ważną rolę w zaspokajaniu potrzeb edukacyjnych dziecka, ponieważ zapewnia środki do wyrażania siebie, dając dziecku ujście uczuć i emocji. Muzyka, oprócz bycia źródłem radości, jest również środkiem komunikacji z innymi.

Muzyka klasyczna dla dzieci - granie na instrumencie korzystniejsze niż samo słuchanie

Badania psychologiczne i neuronaukowe pokazują, że wprawdzie muzyka i muzykoterapi a nie będą sposobem na stworzenie geniusza, ale za to mogą wspomagać rozwój dziecka . Z całą pewnością słuchanie muzyki przez dzieci wiąże się z podwyższeniem wrażliwości dźwiękowej, a także wzmocnieniem umiejętności werbalnych i ogólnych umiejętności rozumowania. Stopień, w jakim intensywność i czas trwania treningu instrumentalnego lub inne czynniki, takie jak pochodzenie rodzinne, zajęcia dodatkowe, uwaga, motywacja lub metody instruktażowe, przyczyniają się do korzyści dla rozwoju mózgu, wciąż nie są jasne. O ile jednak zwiększenie pewnych umiejętności po wysłuchaniu muzyki klasycznej jest krótkotrwałe i utrzymuje się około 20 minut po zakończeniu słuchania, o tyle nauka gry na instrumencie może mieć długotrwały wpływ na mózg . Uważa się bowiem, że nie słuchanie muzyki, a granie na instrumencie tworzy nowe ścieżki w mózgu. W kilku badaniach dzieci, które przez sześć miesięcy brały lekcje gry na fortepianie, poprawiły swoją umiejętność układania zagadek i rozwiązywania innych zadań przestrzennych nawet o 30 procent. Taki trening muzyczny koreluje z plastycznymi zmianami w obszarach integracji słuchowej, motorycznej i sensomotorycznej. Badacze zastrzegają jednak, że obecny stan literatury nie pozwala stwierdzić, czy obserwowane zmiany są spowodowane samym treningiem muzycznym, czy również innymi, na przykład wrodzonymi lub społecznymi predyspozycjami. Co do samego rodzaju muzyki, to okazuje się, że nie ma znaczenia, czy będziemy słuchać Mozarta, Bacha czy Pearl Jam - ludzie, niezależnie od wieku, osiągają lepsze wyniki na różnych płaszczyznach, jeśli dostarczają do mózgu dodatkowy bodziec - np. dźwięki. Co ciekawe, nie tylko słuchanie muzyki czy granie, ale też śpiewanie korzystnie wpływa na rozwój dziecka.

Nie ma więc większego znaczenia, czy niemowlę będzie obcować z muzyką klasyczną czy inną. Zarówno słuchanie muzyki, jak i śpiewanie czy czytanie dziecku będą korzystnie wpływały na jego rozwój. Natomiast z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że nauka gry na instrumencie trwale wpływa na poprawę pracy mózgu i tym samym lepsze wyniki na różnych płaszczyznach.

---------------

źródła

---------------

1 https://pl.wikipedia.org/wiki/Alfred_Tomatis, https://pl.wikipedia.org/wiki/Metoda_Tomatisa, https://www.salon24.pl/u/malwi/569493,efekt-mozarta-czyli-muzyka-ktora-stymuluje-nasz-mozg

2 https://www.telegraph.co.uk/news/health/children/11500314/Mozart-effect-can-classical-music-really-make-your-baby-smarter.html, https://www.nature.com/articles/23611

3 https://www.nature.com/news/2007/070409/full/news070409-13.html

4 https://www.sciencedaily.com/releases/2010/05/100510075415.htm

5 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3957486/

6 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5626863/

7 http://penfieldbuildingblocks.org/2013/07/the-effects-of-music-on-childhood-development/

8 http://radiopoznan.fm/informacje/pozostale/metoda-tomatisa-nie-dziala.html

Zobacz także: Ciąża i latanie

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"