4 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom
Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 roku. Jego obchody mają na celu prowadzenie akcji przeciwminowych w krajach, gdzie wciąż stanowią one poważne zagrożenie. Najczęściej są to miejsca, gdzie miny i inne materiały wybuchowe pozostały po wojnie. Pod pojęciem min rozumie się nie tylko miny lądowe, ale również niewypały innych broni, np. amunicji kasetowej. Blokują one drogi w wielu krajach, w tym dostęp do szkół czy szpitali, np. w Nepalu, Laosie, Kambodży, Afganistanie i innych krajach.
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Wojna w Ukrainie
Miny i niewypały blokują nie tylko drogi, ale również rozwój gospodarczy i społeczny. Instytucje i organizacje międzynarodowe, np. NATO, dążą do usuwania tych ładunków. Ponad 75 krajów na całym świecie dotkniętych jest problemem min i niewybuchów. Najwięcej znajduje się w Afganistanie, Kambodży, Sudanie oraz Demokratycznej Republice Konga. W krajach tych wciąż dochodzi do wypadków, w tym śmiertelnych, w wyniku obecności ładunków wybuchowych. Obecnie coraz więcej min pojawia się również na terenie zaatakowanej przez Rosję Ukrainy.
W tym samym czasie, kiedy obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom, obchodzi się również Światowy Dzień Szczura. Co te dwa święta mają wspólnego? Stosunkowo dużo - gigantyczne szczury tresowane są do wykrywania min. W ten sposób ratują ludzkie życia. Można spotkać je w wielu krajach, np. w Kambodży reprezentant gatunku w 2020 roku został odznaczony medalem za męstwo. Przeczesał on ponad 141 tysięcy metrów kwadratowych i pomógł oczyścić je z 39 min przeciwpiechotnych i 28 niewybuchów.
Miny - co trzeba o nich wiedzieć?
Mina to broń rażąca, najczęściej ładunek wybuchowy w specjalnej obudowie, zaopatrzona w urządzenie reagujące i zapalające. Jej nazwa pochodzi od podkopów, które wykonywane były pod murami obronnymi celem ich zawalenia. Dawniej słowo "mina" oznaczało kopalnie. Broń ta ma na celu niszczenie nie tylko sprzętu bojowego, ale również tzw. siły żywej, czyli ludzi. Używano jej także do burzenia obiektów obronnych.
Min jest wiele rodzajów, między innymi przeciwpiechotna, przeciwpancerna, przeciwdenna, przeciwczołgowa, przeciwtransportowa oraz miny specjalnego przeznaczenia, sygnalizacyjno-oświetleniowe i inne. Stosowane są też specjalne miny pułapki. Są one tak skonstruowane, aby "zachęcić" przeciwnika do ich sprawdzenia, przez co uruchomi się ukryty zapalnik i dojdzie do wybuchu. Każda z nich stosowana jest do prowadzenia innego rodzaju walk, np. przeciwpiechotna ma na celu rażenie wojska przeciwnika, a przeciwtransportowa ma utrudnić poruszanie się po drogach i obiektach drogowych (z założeniem niszczenia sprzętu wojskowego przeciwnika, jak i jego wojsk).
Najniebezpieczniejsze z min są przeciwpiechotne. Mają one na celu zabijać wojska wroga. Jednak kiedy wojna się skończy, mogą być przyczyną śmierci wielu cywili. Uważa się, że miny przeciwpiechotne są przyczyną ofiar i cierpień ludzi, przede wszystkim w najbiedniejszych częściach świata. To przez nie utrudnione są akcje przywracania normalnych warunków socjalnych, rehabilitacyjne i odbudowujące państwa dotknięte wojną.
Zakaz używania min przeciwpiechotnych - Traktat ottawski
1 marca 1999 roku weszła w życie Konwencja o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz o ich zniszczeniu. Jest to umowa międzynarodowa, która ma na celu wyeliminowanie użycia min przeciwpiechotnych jako środka walki zbrojnej. Traktat podpisany został przez 40 państw, dzięki czemu stał się prawem międzynarodowym. Polska podpisała dokument 4 grudnia 1999 roku. Kraje, które nie zgodziły się na Traktat ottawski to, między innymi: Rosja, Chiny, USA, Indie, Korea Północna i inne.
Zobacz także:
- Broń kasetowa - co to jest? Czy jest legalna?
- Koktajl Mołotowa – czym jest i jak powstaje? Władze Ukrainy zachęcają walczących, aby korzystali również z tej broni
- Od szmat nasączanych moczem po profesjonalny sprzęt chroniący przed atakami bronią chemiczną. Jak działa maska przeciwgazowa?
Autor: Teofila Siewko
Źródło: Bimkal/National Geographic/Leksykon Wiedzy Wojskowej
Źródło zdjęcia głównego: charliebishop/Getty Images