Wybory prezydenckie w Polsce. Co warto o nich wiedzieć?

wybory, wybory prezydenckie
djedzura/ Getty Images
Źródło: iStockphoto
Zasady dotyczące wyborów prezydenckich opisane zostały w Konstytucji RP oraz ordynacji wyborczej, czyli zbiorze przepisów wchodzących w skład tzw. prawa wyborczego. Polacy wybierają prezydenta co pięć lat. Istotnym elementem wyborów jest kampania wyborcza, podczas której kandydaci przedstawiają swoje programy polityczne.

Zgodnie z art. 128 Konstytucji RP Marszałek Sejmu zarządza wybory prezydenckie. Termin,

w którym powinny się odbyć wybory kolejnego prezydenta, musi przypadać na pewien określony czas: nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed zakończeniem kadencji aktualnie obejmującego stanowisko prezydenta. Tak samo, jak w przypadku wyborów parlamentarnych, prezydenta wybiera się w dzień wolny od pracy.

Wybory prezydenckie w Polsce – najważniejsze zasady

Kiedy odbywają się wybory prezydenckie w Polsce? Kadencja prezydenta trwa 5 lat, co oznacza, że po ich upływie konieczne jest zarządzenie kolejnych wyborów. Kandydat na prezydenta musi mieć skończone 35 lat, musi również mieć pełnię praw wyborczych. Dodatkowo powinien zostać zgłoszony przez konkretną liczbę wyborców. Grupa taka powinna liczyć 100 tys. osób, które mają prawo wyborcze do Sejmu. Na stanowisko prezydenta nie mogą kandydować osoby, które piastowały ten urząd dwukrotnie. Jak przebiegają wybory prezydenckie? W pierwszej turze biorą udział wszyscy zgłoszeni kandydaci. Wybory są tajne, powszechne, równe i bezpośrednie. Jeśli podczas pierwszej tury żaden kandydat nie otrzyma ponad 50% głosów, konieczne jest przeprowadzenie drugiej tury. Prezydentem zostaje kandydat, który w drugiej turze zdobędzie największą liczbę głosów. Ważność wyborów stwierdza Sąd Najwyższy. Przed wyborami prowadzona jest kampania prezydencka, która służy poinformowaniu wyborców o programie politycznym kandydatów, a także ich przekonaniu i pozyskaniu. Narzędzia wykorzystywane podczas kampanii to spotkania z grupami społecznymi, wiece wyborcze, plakatowanie, roznoszenie ulotek, spoty telewizyjne czy billboardy.

Pierwsze wybory prezydenckie w Polsce odbyły się w 1922 roku. Miały one charakter pośredni, co oznacza, że wyboru dokonali posłowie zasiadający w sejmie. 9 grudnia 1922 roku w szranki stanęło pięciu kandydatów: Gabriel Narutowicz, Ignacy Zamoyski, Ignacy Daszyński, Stanisław Wojciechowski oraz Baudouin de Courtenay. Pierwsza tura wyborów nie zakończyła się wyłonieniem prezydenta, ostatecznie zaś wybrany został Narutowicz. Pierwsze wolne wybory prezydenckie w Polsce odbyły się w 1990 roku, a wyłonionym prezydentem został Lech Wałęsa, który w II turze pokonał Stanisława Tymińskiego.

Wybory prezydenckie w Polsce w roku 2005, 2010, 2015

W 2005 roku odbyły się wybory prezydenckie, które w II turze wyłoniły czwartego prezydenta III Rzeczypospolitej, Lecha Kaczyńskiego. 18 maja 2005 roku marszałek sejmu Włodzimierz Cimoszewicz wyznaczył datę wyborów prezydenckich na 9 października. W wyborach początkowo brało udział 16 kandydatów, ostatecznie na kartach do głosowania znalazło się 14. W drugiej turze spotkali się Lech Kaczyński i Donald Tusk. Kampanii prezydenckiej towarzyszyły liczne afery dotyczące Włodzimierza Cimoszewicza oraz jego byłej asystentki, Anny Jaruckiej. W tym samym czasie głośno dyskutowano sprawę dziadka Donalda Tuska, którego oskarżano o ochotniczą służbę w siłach Wehrmachtu. W 2005 roku do urn poszło niecałe 50% uprawnionych do głosowania.

Wybory prezydenckie w Polsce w 2010 roku miały wyłonić następcę tragicznie zmarłego prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Wygrał je Bronisław Komorowski, który zmierzył się w drugiej turze z Jarosławem Kaczyńskim. Wybory z 2010 roku były wyborami przyspieszonymi z uwagi na fakt, iż urząd prezydenta został opróżniony w wyniku katastrofy samolotu w Smoleńsku. Zgodnie z zasadami Marszałek Sejmu miał obowiązek ogłosić termin wyborów w ciągu 14 dni od momentu opróżnienia urzędu. Zgłoszono 10 kandydatów, a frekwencja tym razem przekroczyła 55% uprawnionych do głosowania.

Wybory prezydenckie w Polsce w 2015 roku wyłoniły szóstego prezydenta III RP. Wyborem Polaków stanowisko prezydenta miał piastować Andrzej Duda, który w drugiej turze pokonał starającego się o reelekcję Komorowskiego. Kampanii przedwyborczej towarzyszyły dwie debaty prezydenckie.

Organizacja wyborów prezydenckich w Polsce

Przeprowadzaniem wyborów prezydenckich zajmują się komisje wyborcze, z których nadrzędną instytucją jest Państwowa Komisja Wyborcza czuwająca nad całokształtem wyborów. Aby zgłosić kandydata na prezydenta konieczne jest utworzenie komitetu wyborczego przez 15 obywateli i zebranie przez nich 100 tys. głosów. Prawo wyboru polskiego prezydenta ma każdy obywatel, który ukończył 18 lat, czyli nabył czynne prawo wyborcze. Głosowanie odbywa się w dniu wolnym od pracy, co zapewnia wszystkim obywatelom takie same możliwości uczestniczenia w głosowaniu.

Zobacz też:

Jak niepodległość świętuje się w Polsce, a jak za granicą?

Prezydent-rolnik, czyli na dwóch hektarach u Bronisława Komorowskiego

Szymon Hołownia kandydatem w wyborach prezydenckich 2020

Autor: Adrianna Kowalczyk

Źródło zdjęcia głównego: iStockphoto

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"