Rudzik zwyczajny, potocznie zwany po prostu rudzikiem, to gatunek małego wędrownego ptaka należącego do rodziny muchołówkowatych. Przez długi czas zaliczany był do rodziny drozdów, jednak postęp nauki, w tym genetyki, pozwolił na zmianę tej klasyfikacji. Rudziki występują w Europie, a także na Syberii i w Azji Mniejszej. Zimą spotkać je można w południowej Europie, rudziki z Polski najczęściej wędrują na Półwysep Iberyjski, by wiosną, kiedy się ociepli, wrócić do Europy Środkowej. Ten gatunek ptaka jest w Polsce pod ścisłą ochroną.
Więcej:
- Jak zwierzęta przygotowują się do zimy?
- Jak zrobić karmnik dla ptaków z butelki plastikowej
- Żuraw – ptak, którego warto poznać bliżej
Śpiew rudzika
Rudziki znane są z pięknego śpiewu. Rzeczywiście ten gatunek ptaka śpiewa przez cały rok, choć szczególne popisy daje wiosną, zwłaszcza w godzinach popołudniowych, kiedy samce zwabić chcą samice. Ptaki śpiewają zarówno z ukrycia, jak i z eksponowanych stanowisk. Świergot wydawany przez ten gatunek ptaków ma zmienne tempo, opadające frazy oraz liczne gwizdy. Rudziki posługują się również krótkimi ostrymi nawołaniami. Śpiew rudzika służy mu zarówno do zwabiania przeciwnej płci, jak i do chronienia swojego terytorium.
Jak wygląda ptak rudzik?
Rudziki obu płci są do siebie podobne – mają małą okrągłą posturę z cienkim ogonem. Dorosłe osobniki osiągają niewielkie rozmiary, długość ciała najczęściej oscyluje w granicach 14 centymetrów, rozpiętość skrzydeł to około 22 centymetry, a waga wynosi do 20 gram. Nazwa tego gatunku związana jest z charakterystycznym rudym upierzeniem na piersi oraz w okolicy gardła i na bokach głowy. Im bledszy odcień rudości, tym starszy ptak. Upierzenie na wierzchu jest w kolorze szaro-oliwkowym, a ogon brązowy. Ptak ma długi cienki dziób i długie brązowe nogi. Rudziki, dzięki dużym oczom, doskonale widzą w ciemności. Potomstwo tego gatunku jest brązowe, na wierzchu upierzenia występują liczne kropki, a od spodu kreski – z czasem pierze zmienia barwę na kolor rudy.
Zachowanie rudzika
Rudziki lubią przemieszczać się po podłożu skacząc, chętnie też zatrzymują się i odpoczywają, kiwając ogonem. Ptaki chronią swoje terytorium zarówno śpiewając, jak i fizycznie przeganiając inne osobniki. W okresie jesienno-zimowym udają się w ciepłe miejsca na południu Europy, najczęściej przemieszczają się nocą. Na swoje schronienie chętnie wybierają wilgotne lasy o bogatym runie i podszyciu, a także sady, zapomniane ogrody i parki. Ich podstawowym pożywieniem są owady oraz ich larwy, zwłaszcza mrówki, chrząszcze, pająki i ślimaki. Jesienią chętnie żywią się drobnymi owocami i to właśnie jagody i nasiona są pokarmem dostarczanym rudzikom przez człowieka. Gniazda tych ptaszków najczęściej znaleźć można na ziemi , zwłaszcza w zacienionym i gęstym krzewie, a także na koronie drzewa, połamanych gałęziach oraz w dziuplach. Ptaki te niechętnie korzystają z budek przygotowanych dla nich przez człowieka, aby zechciały się tam osiedlić, budka dla rudzika nie może być umieszczona na wysokości większej niż 4 metry. Samica składa jaja w gnieździe, najczęściej jest ich około 5, następnie przez okres około dwóch tygodni wysiaduje jaja nie opuszczając gniazda. W tym czasie pożywienie dostarcza jej samiec. Śmiertelność wśród młodych osobników jest wysoka, dlatego część rudzików składa jaja po raz drugi. Po wykluciu się młodych pozostają one pod opieką rodziców około 3 tygodni, choć główny ciężar opieki spoczywa na samcu. Młode komunikują się z dorosłymi osobnikami przez liczne piski, jednak w obliczu zagrożenia nie wydają z siebie żadnych dźwięków. Rudziki są również gatunkiem, któremu inne ptaki chętnie podrzucają swoje jaja.
Relacja rudzika z człowiekiem
Rudziki uważane są za stosunkowo odważny gatunek ptaka – nie uciekają przed człowiekiem, chętnie towarzyszą osobom pracującym w ogrodach, sadach czy parkach. Ptaki te zbliżają się również do dużych drapieżników, takich jak dziki czy niedźwiedzie, poszukując przy okazji żeru tych zwierząt. Rudziki jako miejsce założenia gniazda wybierają czasami otwory w murze lub gzymsy werand, garaży i szop. Dzięki odwadze tego gatunku ptaki można łatwo obserwować, rudzik w parku jest typowym widokiem w okresie wiosny i lata. Rudziki są również obecne w kulturze człowieka – pojawiają się symbolicznie w literaturze, są również umieszczone na logo jednej z dużych sieci supermarketów.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN