Amisze to jedna z najbardziej zamkniętych i przez to tajemniczych wspólnot religijnych. Z amiszami związane są liczne ciekawostki, dotyczące np. chorób genetycznych, ascetycznego stylu życia, stosunku do wojska czy edukacji. Ich zamknięty tryb życia jest na tyle interesujący, że wątki dotyczące amiszów często pojawiają się np. w kinematografii.Jolanta Pieńkowska wybrała się do kraju Amiszów gdzie spotkała się z ich ambasadorem Pierrem Stolkowskim. Zapraszamy na wycieczkę do świata bez samochodów, telewizorów, telefonów, radia ... elektryczności!Zobacz też: Amisze w Polsce – jak żyją i gdzie mieszkają? >>>
Choć historia amiszów sięga końcówki XVII wieku, to wspólnota ta, a także zasady, jakimi kierują się w życiu, trwają do dnia dzisiejszego. Obecnie amisze zamieszkują głównie USA, a najwięcej mieszka ich w Pensylwanii. Amisze w Polsce praktycznie nie istnieją, choć w historii naszego kraju odnotowano próbę utworzenia tej wspólnoty.
Amisze – kim są?
Kim są amisze ? Jest to wspólnota religijna, która wywodzi się ze Szwajcarii. Obecnie na świecie jest ich około 120 tysięcy. Wspólnota amiszów to odłam anabaptystów, protestanckiej wspólnoty chrześcijańskiej. Amisze zamieszkują głównie USA, a najliczniej w stanie Pensylwania. Po świecie krążą różne mniej lub bardziej prawdziwe ciekawostki związane z amiszami , które dotyczą np. tego, ile żon mają amisze, czy żyją w poligamii, czy częściej niż inni ludzie cierpią na choroby genetyczne itp.
Zobacz też: Istria – malowniczy półwysep północnej Chorwacji >>>
Założenie pierwszej wspólnoty amiszów
Założycielem pierwszej wspólnoty amiszów był Jakub Amman, biskup mennonicki, który w roku 1693 odłączył się ze swoimi zwolennikami od społeczności szwajcarskich mennonitów żyjących w Alzacji na emigracji. Nazwa wspólnoty mennonickiej pochodzi od postaci Menno Simmonsa, jednego z czołowych przedstawicieli anabaptyzmu, odrzucającego chrzest dzieci, przedmioty kultu religijnego, kościelnych hierarchów i co ważne – służbę wojskową. Do swojego nowego wyznania Amman zapożyczył surowe zasady określone właśnie przez Menno Simensa. Po śmierci założyciela wspólnoty wielu amiszów wyemigrowało do Ameryki Północnej.
Zobacz też: Tunezja – afrykański raj dla turystów >>>
Amisze w Polsce
W Polsce mieszka obecnie jedna rodzina amiszów. W 1993 roku trafiła tu ze Stanów Zjednoczonych. Dla dwóch innych rodzin pobyt w naszym kraju okazał się nietrafiony. Wróciły do USA, a w Polsce w małej miejscowości Cezarów koło Mińska Mazowieckiego pozostali tylko Martinowie – jedyna w tej chwili rodzina amisz ów w Polsce . Małżeństwo państwa Martinów ma sześcioro dzieci i jest dumne z tego, że żyje blisko natury. To właśnie dlatego z okolic Mińska Mazowieckiego przeprowadzili się do województwa lubelskiego, szukając więcej przestrzeni. Polscy amisze korzystają jednak ze zdobyczy nauki i techniki (prądu, internetu, telewizora). Udzielają też z chęcią wywiadów. Pojawili się nawet w jednym z telewizyjnych show.
Zobacz też: Co warto zobaczyć na Cyprze Północnym? Najważniejsze atrakcje, pogoda >>>
Współcześni amisze w USA – ciekawostki
- Około 63% całej wspólnoty amiszów zamieszkuje stan Pensylwania. Amisze mieszkają i pracują na roli także w stanach Iowa, Missouri, Ohio i Indiana. Poza USA amisze mieszkają też w Kanadzie (prowincja Ontario) i w Ameryce Środkowej. W hrabstwie Lancaster w Pensylwanii mieszka około 20 tysięcy amiszów – potomków 200 osadników przybyłych tu ze Szwajcarii. Głównymi zajęciami amiszów jest uprawa roli i rzemiosło.
- Amisze żyją według zbioru zasad określanych jako „Ordnung" . Nie są one nigdzie spisane, ale wymagane jest stosowanie się do nich. Zasady te regulują takie kwestie jak technikę, jakiej można używać w codziennym, życiu, kolory, w jakich mogą być szyte ubrania, szczegółowo definiują też wymagania dotyczące np. fryzur kobiet.
- W przypadku mężczyzn do czasu ślubu wymagane jest golenie zarostu na twarzy, z kolei od dnia zaślubin mężczyźni zobligowani są do zapuszczania długich bród. Zapuszczanie wąsów jest z kolei zakazane, gdyż kojarzy się z przynależnością do armii.
- Amisze są zwolennikami pacyfizmu, z czego w przeszłości wynikało wiele konfliktów z władzami w Stanach Zjednoczonych.
- Amisz nie może poślubić kobiety spoza wspólnoty. Pociąga to za sobą dość poważne następstwa, gdyż zwiększa prawdopodobieństwo zachorowań amiszów na choroby genetyczne (od 12 pokoleń małżeństwa zawierane są w dość ograniczonym gronie).
- Najbardziej radykalna grupa amiszów nie korzystają z prądu ani zdobyczy techniki (jak telewizory, samochody, aparaty fotograficzne).
- Dla amiszów ich zasady „Ordnung” są ważniejsze od prawa, co bywa powodem sporów i konfliktów zarówno w skali lokalnej, jak też z instytucjami rządowymi np. z powodu odmawiania służby wojskowej. Konfliktogenny był nawet obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i w latach 50. XX wieku – amisze odmówili ich opłacania. Jednak amisze nie pobierają żadnej formy pomocy społecznej od państwa – w razie potrzeby organizują wewnętrzne zbiórki. Nie posyłają dzieci do szkół publicznych, bo wg nich wystarczy kształcenie do 14. roku życia, co też powoduje konflikt z prawem, gdyż obowiązek szkolny w USA przewiduje kształcenie do 16. roku życia. Natomiast wykształcenie wyższe nie jest amiszom potrzebne do funkcjonowania.
- Amisze niekiedy są myleni z Mormonami , którzy żyją w poligamii , więc ten, kto zakłada, że amisz ma wiele żon , jest w błędzie.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło: Dzień Dobry TVN
Pozostałe wiadomości
NewsyZmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze
GwiazdyTakiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących
GwiazdyUpiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?
Styl życiaQuiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?
Przepisy kulinarneŻurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?
NewsyWielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?
GwiazdyRebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"
GwiazdyNowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał
Gorące tematyPomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka
Przepisy kulinarneSerowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Ślub i weseleWysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?
Styl życiaTradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?
Przepisy kulinarne"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić
GwiazdyWojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"
Przepisy kulinarneWyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
ParentingTuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent
Zdrowe odżywianieIle jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości
GwiazdyKsiężna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"
Podróże10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
ParentingKobiety hejtowane za wielodzietność. "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"
GwiazdyZjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?
Styl życiaSiostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"
GwiazdyKlaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?
Zdrowe odżywianieTen składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
HoroskopWiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania
PsychologiaCzy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"
Styl życiaPolska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu
Parenting"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom
Przepisy kulinarnePotrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
GwiazdyMarcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"
GwiazdyObejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki
Sposób na wnętrzeSposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
GwiazdySarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka
GwiazdyWyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"
GwiazdyNazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?
Pielęgnacja twarzy i ciałaDbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Parenting"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia
DomSposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić
Gwiazdy"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie
Pielęgnacja twarzy i ciałaZatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
NewsyPlatforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"
Aranżacje wnętrzWiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje
LongFormBrak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
NewsyCo i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?
ZwierzętaNie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas
Styl życiaTo najczęstszy błąd w podawaniu żurku
HoroskopWybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4
GwiazdyMateusz Hładki poprowadzi nowy program
Przepisy kulinarneSprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?
NewsyE-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Zdrowe odżywianieIle cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"
Styl życiaPaulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie
ParentingWielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"
GwiazdySanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?
Przepisy kulinarne9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy
ŚwiatWakacje w maju – gdzie warto pojechać?
GwiazdyOla Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą
Nasze akcje#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas
Styl życiaJak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"
GwiazdyGrupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę
GwiazdyBeata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów
Styl życiaNauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"