Jak poradzić sobie ze śmiercią męża?

Smutna kobieta siedząca na cmentarnym trawniku
Fot. sdominick/ Getty Images
Strata bliskiej osoby to zjawisko bardzo powszechne i trudne ze względu na aspekty emocjonalne i psychologiczne. Szczególną sytuacją jest śmierć męża, zwłaszcza gdy dotyka młode kobiety.

Żałoba po mężu to złożony proces, który uważany jest za jeden z najpoważniejszych kryzysów życiowych. Jakie są etapy żałoby i jak sobie poradzić ze stratą?

Śmierć bliskiej osoby jako kryzys życiowy

Żałoba to trwający w czasie kryzys, który wiąże się z odczuwanymi dolegliwościami somatycznymi, emocjonalnymi i psychologicznymi. Zwykle możemy wyróżnić dwa główne rodzaje żałoby:

· żałoba typowa, normalna, która trwa w czasie, jest procesem bolesnym i naturalnym i wiąże się z osłabieniem apetytu, problemami ze snem, myślami o zmarłej osobie oraz ze smutkiem i żalem;

· żałoba atypowa, która związana jest z zahamowaniem uczuć i znaczną intensyfikacją czasu trwania; może pojawić się tutaj lękowe unikanie wszystkich miejsc związanych ze zmarłym, natrętne sny oraz mumifikacja, czyli starania, aby nie zmienił się tryb życia sprzed śmierci osoby bliskiej.

Duże znaczenie ma także sposób śmierci bliskiej osoby, a zwłaszcza męża. Wydaje nam się, że z tą osobą mieliśmy spędzić całe życie i wspólnie odejść. Oczywiście nie każdą kobietę dotyka utrata małżonka, jednak takie zdarzenie jest bardzo bolesne, zwłaszcza w przypadku młodych małżeństw. Wedle klasyfikacji DSM-V żałoba uznawana jest za reakcję adaptacyjną po utracie bliskiej osoby, mimo że w poprzednich wersjach klasyfikacji żałoba była definiowana jako zaburzenie psychiczne. Zdaniem psychologów proces żałoby powinien trwać maksymalnie 12 miesięcy, chociaż pewne objawy mogą pozostać na całe życie.

Reakcja na utratę

Pierwszym etapem po stracie bliskiej osoby jest zaprzeczenie i izolacja. Człowiek czuje, że to nie jest prawda, tylko sen albo pomyłka. Pojawia się szok, niedowierzanie i dezorientacja w świecie rzeczywistym. Po pewnym czasie nadchodzi drugi etap, czyli złość, która może być skierowana ku konkretnej osobie (na przykład sprawcy wypadku), ogółowi społeczeństwa czy samemu siebie. Kolejnym etapem jest ogromny smutek, żal, a nawet depresja. To właśnie moment na opłakiwanie i świadome odczucie straty. Dopiero po przepracowaniu traumy i po pewnym czasie osoba, która straciła kogoś bliskiego, jest w stanie zaakceptować tę sytuację. Następnie możliwe jest rozwiązanie problemu związanego z utratą, zrozumienie go i pogodzenie się ze zdarzeniem. Każda kultura określa sposób przeżywania straty i proces żałoby w sensie formalnym, społecznym i emocjonalnym. Ken Doka wprowadził pojęcie „żałoby pozbawionej praw”, która dotyka pary homoseksualne, byłych małżonków, rodziców dzieci nienarodzonych i osób z trudnościami psychicznymi. Zdaniem Doki tego typu żałoba nie jest akceptowana przez większą część społeczeństwa. Żałoba pozbawiona praw może pojawić się także u tych małżeństw, które od dawna ze sobą nie mieszkały albo rozstały się z powodu zdrady. W takim wypadku ze strony społeczeństwa zwykle nie można liczyć na wsparcie. W przypadku żałoby ciężko mówić o normie i patologii, ponieważ żałoba ma praktycznie te same objawy co choroba, jednak jest stanem dużo poważniejszym, oddziałującym na każdą sferę życia.

Jak sobie poradzić ze stratą męża?

W sytuacji utraty małżonka pojawia się wiele skrajnych uczuć. Z badań wynika, że w najlepszej sytuacji są osoby, które mają jeszcze możliwość kolejnych związków w życiu. W przypadku osób starszych informacja o śmierci męża może wiązać się z uczuciem ulgi ze względu na to, że nie ma potrzeby sprawowania dalszej opieki nad osobą chorą i nie trzeba przejmować się jej bólem. Największy szok przeżywają te żony, które nie spodziewały się utraty męża. Zdecydowanie przeważają reakcje bólu, żalu i smutku, a także lęku o przyszłość. Po śmierci męża zwykle zmienia się tryb życia, sytuacja materialna, rodzinna i społeczna. Emocje stanowią integralny element żałoby, dlatego bliscy powinni pomóc kobiecie w takiej sytuacji. W okresie żałoby po śmierci męża duże znaczenie ma adaptacja kobiety do tej sytuacji, pomoc ze strony rodziny i konsultacje z psychologiem lub psychoterapeutą. Kobiety, które mają dzieci, muszą im także wyjaśnić sytuację, jeśli są to małe dzieci lub nastolatki. Należy stwierdzić, że każda osoba z rodziny przeżywa stratę indywidualnie i ma zupełnie inne objawy, dlatego żona może reagować zupełnie inaczej niż córka lub ojciec. Cała rodzina powinna wesprzeć kobietę i dać jej wsparcie, którego potrzebuje. W zależności od sytuacji kobiecie może być potrzebne towarzyszenie, rozmowy, pomoc finansowa, prawna czy związana z opieką nad dziećmi. Teoretycznie żałoba trwa około 6 miesięcy, jednak w praktyce u większości osób nigdy się nie kończy i nie dopełnia, jest to proces długotrwały.

Bibliografia

Janusz, B., Drożdżowicz, L. (2013). Wpływ nieprzeżytej żałoby w rodzinie na funkcjonowanie i rozwój dziecka. Psychiatr. Pol. 2013; 47(5): 865–873.

Bielecka, U. (2012). Mity na temat zdrowej i patologicznej żałoby. Psychiatr. Psychol. Klin., 12(1), s. 62–66.

Zobacz film: Pogrzeb Zbigniewa Wodeckiego

Zobacz film: Pogrzeb Zbigniewa Wodeckiego. Źródło: Dzień Dobry TVN

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"