Wahania nastroju a podłoże hormonalne

Kobieta, która ma wahania nastroju
zaburzenia emocji
Źródło: PM Images/Getty Images
Wahania nastroju dotykają każdego człowieka w mniejszym lub większym stopniu. Mogą być związane z pogodą, sytuacją życiową czy zmianami hormonalnymi pod wpływem chorób lub fizjologicznych procesów, np. ciąży, okresu lub przekwitania.

Wahania nastroju to częste przypadłości niezależne od wieku ani płci, chociaż wydaje się, że problemy emocjonalne częściej dotykają kobiety niż mężczyzn. Wahania nastroju u mężczyzn uzależnione są głównie od wahań w wydzielaniu testosteronu. U kobiet podłoże zmian nastroju jest bardziej złożone.

Wahania nastroju w ciąży i po porodzie

Wahania emocjonalne w czasie ciąży spowodowane są przez dynamiczne i ciągłe zmiany hormonów produkowanych przez gruczoły dokrewne. Poza aspektem hormonalnym wahania nastroju w ciąży mogą być również związane z dużym przeciążeniem organizmu: nudnościami, wymiotami, bólami głowy oraz rozbiciem. Organizm kobiety męczy się w tym okresie wyjątkowo szybko i potrzebuje częstej regeneracji: spacerów lub drzemek. Na kłopoty z panowaniem nad własnymi emocjami wpływa także zmiana wyglądu ciała ciężarnej. Szczególnie wahania nastroju w ciąży w 3. trymestrze mogą być spowodowane zaokrąglonym brzuszkiem, który dotychczas był płaski, dodatkowymi kilogramami, zmianami skórnymi i wypryskami (na które ma wpływ progesteron) czy wypadaniem włosów. Wahania nastroju po porodzie określa się mianem „baby blues”. Zgodnie z danymi przypadłość ta występuje u ponad 80% kobiet w połogu. Typowymi objawami są kłopoty z zaśnięciem, płacz, lęk, uczucie bezsilności, hipochondria oraz przekonanie, że kobieta nie sprawdzi się w roli matki. Lekarze na ogół nie zalecają leczenia farmakologicznego, gdyż w większości przypadków „baby blues” mija dość szybko. Po upływie około 2 miesięcy kobieta nabiera większej wprawy w opiece nad noworodkiem i lepiej poznaje jego osobowość. Bardzo ważne, aby na etapie połogu młoda mama otrzymała wiele ciepła, miłości i zrozumienia ze strony najbliższych, a także miała czas na odpoczynek i regenerację organizmu. W skrajnych przypadkach lekarz może przepisać leki hormonalne.

Wahania nastroju przed okresem

Wahania nastroju przed miesiączką na ogół związane są ze zwiększoną pobudliwością, rozdrażnieniem, płaczliwością i nerwowością. Wszystkie te wahania emocjonalne występujące u kobiet tuż przed okresem określa się jako PMDD, czyli przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne. Jednym z nich jest dobrze znany zespół napięcia przedmiesiączkowego, czyli PMS. Przebiega z łagodniejszymi objawami niż PMDD i dotyczy około 30% kobiet. Wahania hormonów rozpoczynają się w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego, czyli około 7 dni przed okresem. Objawy nasilają się dwa dni przed rozpoczęciem krwawienia. Rozchwianie emocji w tym okresie cyklu jest fizjologiczne i nie wymaga leczenia za pomocą środków farmakologicznych, w tym hormonów. Lekarze zalecają, by na silne bóle podbrzusza czy głowy brać dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne. Pomoże to zniwelować chociaż część uporczywych objawów miesiączki.

Wahania nastroju w chorobach tarczycy

Choroby tarczycy i wahania nastroju mają wiele wspólnego. Zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy związane są z obniżeniem lub zwiększeniem poziomu hormonów: tyreotropiny (TSH), trójjodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4). Wahania nastroju a tarczyca to mieszanka wybuchowa, która niekontrolowana leczeniem hormonalnym może nawet zakończyć się depresją. Najczęściej u osób chorujących na tarczycę obserwuje się zaburzenia dwubiegunowe i okresy przygnębienia. Dodatkowo często obserwuje się również upośledzenie koncentracji, spadek libido oraz przewlekłe zmęczenie i potrzebę snu. Niestety, nie da się uniknąć wahań nastroju przy dużych problemach z hormonami tarczycy, a bezpieczne i skuteczne leczenie musi przebiegać pod okiem endokrynologa. Najczęściej jednak przepisuje się dodatkowo leki przeciwdepresyjne.

Zobacz film: Jak wygląda pierwsza wizyta u psychologa i seksuologa? Źródło: Dzień Dobry TVN.

Leczenie wahań nastroju

Przy wahaniach nastroju leczenie zależy w głównej mierze od ich podłoża. Po dokładnym zebraniu wywiadu lekarskiego psycholog lub psychiatra musi dostosować cykl leczenia indywidualnie do pacjenta. W ciąży jest to wskazane tylko w bardzo poważnych przypadkach, zagrażających życiu dziecka i matki. Stosowania hormonów nie wymaga również łagodzenie objawów rozchwiania emocjonalnego u kobiet przed okresem. Częste zmiany nastroju mogą być jednak jednym z objawów poważniejszych zaburzeń afektywnych. Wówczas standardowo kieruje się taką osobę na psychoterapię – grupową lub indywidualną. Dodatkowo lekarz może przepisać leki, które zwiększają lub zmniejszają (w zależności od jednostki chorobowej) poziom jednego z neurotransmiterów w tkance mózgowej.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

Źródło zdjęcia głównego: PM Images/Getty Images

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"