Kamień nazębny to wróg zębów i dziąseł. Osadza się stopniowo, pokrywając szkliwo zębów ciemnym twardym osadem, którego nie sposób usunąć szczoteczką. Czym jest kamień nazębny? Jest to osad, powstały ze zwapniałej płytki nazębnej i brudu , który, jeśli nie jest usuwany regularnie, pod wpływem mineralizacji staje się twardy jak kamień. Jego powstawanie wspomagają namnażające się bakterie , które w wilgotnym środowisku jamy ustnej zaburzają ph śliny. Odkładający się kamień nazębny w początkowym stadium wygląda jak ciemna obwódka na dolnej linii u styku zęba i dziąsła. Co sprzyja powstawaniu kamienia nazębnego? O predyspozycji odkładania się osadu decydują w pierwszej kolejności geny . W dalszej znaczenie ma dieta i nieodpowiednia higiena jamy ustnej. Jedzenie produktów bogatych w węglowodany i białko zaburzają ochronne działanie śliny.
Kamień nazębny przyczyną chorób
Nieusuwany kamień nie tylko zajmuje coraz większą powierzchnię zębów, ale wywołuje stan zapalny dziąseł i to głównie dlatego jest niebezpieczny. W początkowym stadium prowadzi do ich cofania, co powoduje odsłonięcie korzeni (szyjek) zębów . Jest to przyczyną nadwrażliwości , czyli tkliwości zębów na zimno, ciepło i cukier. Nieleczona nadwrażliwość może przerodzić się w parodontozę - chorobę polegającą na cofnięciu się dziąseł, rozluźnieniu kieszonki, w której siedzi ząb, jego chwianie się, a w efekcie - wypadnięcie. Bakterie tworzące kamień nazębny oddziałują niekorzystnie na cały organizm człowieka. Rozsiewając się, zaburzają krążenie, a nawet mogą powodować zaburzenia pracy serca . Osoby z kamieniem nazębnym narażone są na przewlekłe stany zapalne jamy ustnej .
Techniki usuwania kamienia nazębnego i efekty
Kamień nazębny powinien być usuwany u stomatologa, w zależności od stopnia jego zaawansowania (minimum dwa razy w roku). Metodą skutecznego usunięcia kamienia jest skaling . Wykonuje się go w dwojaki sposób. Skaling mechaniczny polega na dłutowaniu i dosłownym zdejmowaniu płatów kamienia z powierzchni zębów . Drugą metodą, która stosowana jest przy dużych złogach kamienia, jest skaling ultradźwiękami . Skierowana na zęby głowica dosłownie rozbija kamień i dociera w najmniejsze zakamarki zębów. Zęby po skalingu mogą wymagać wypolerowania, wówczas stosowane jest piaskowanie . Jest to metoda polegająca na czyszczeniu/wygładzaniu powierzchni zębów proszkiem , który wypuszczany jest pod dużym ciśnieniem. Piaskowanie dodatkowo stosuje się przy przebarwieniach i drobnym osadzie .
Obie metody są całkowicie bezpieczne i bezbolesne. Ich koszt w zależności od gabinetu waha się od 80 do 140 zł. Długość efektu oczyszczonych zębów przeciętnie utrzymuje się do pół roku, jednak jest to kwestia indywidualna. Predyspozycje genetyczne, dieta , ilość zjadanych słodyczy, jakość higieny jamy ustnej , a nawet sama technika szczotkowania zębów - wszystko to rzutuje na to, jak szybko na zębach ponownie pojawi się widoczny kamień.
Profilaktyka domowa - jak chronić zęby przed kamieniem?
Prawidłowa i systematyczna higiena jamy ustnej to najważniejszy krok w utrzymaniu mocnych i zdrowych zębów i dziąseł. Minimum dwa razy dziennie należy szczotkować zęby przez około 3 minuty. Po każdym szczotkowaniu przestrzenie międzyzębowe powinny być dokładnie nitkowane. Stosowanie nici pomaga w dotarciu do najmniejszych i trudno dostępnych zakamarków, których może nie objąć szczoteczka. Ponadto nić dentystyczna wzmacnia dziąsła . Codzienną higienę powinien zwieńczać płyn do płukania jamy ustnej. Działa antybakteryjnie, wzmacniająco i ochronnie na szkliwo zębów i dziąsła. Dodatkowo do płukania ust poleca się zioła o działaniu antybakteryjnym , antyseptycznym i zmniejszającym odkładanie się kamienia nazębnego , są to: rumianek, szałwia, lukrecja. Warto również wspomnieć, iż nawet żucie gumy do pomaga w oczyszczaniu zębów z osadu i resztek . Ślina jest głównym nośnikiem wymiatania bakterii z zakamarków, a guma zmusza ślinianki do jej wzmożonej produkcji. Aby guma spełniła swoją powinność poprawnie, nie powinna zawierać cukru. Warto sięgnąć po gumy z granulkami, które dodatkowo będą pełniły funkcję oczyszczającą.
Kamień nazębny powinien być usuwany u stomatologa, jednak można podjąć się jego usunięcia domowymi sposobami. W tym celu należy sięgnąć po ocet jabłkowy , mający właściwości antybakteryjne, przeciwpróchnicze i wzmacniające . Regularnie stosowany ochroni zęby przed rozwojem kamienia. Zaleca się mycie zębów szczoteczką zwilżoną octem przynajmniej raz w tygodniu. Kwas jabłkowy zawarty w occie zmiękczy osad i wypoleruje zęby. Pomocna również będzie soda oczyszczona, dodana do pasty do zębów nie tylko pomoże pozbyć się osadu, ale rozjaśni biel zębów.
Higiena jamy ustnej i jej jakość przekłada się na stan zdrowia zębów i dziąseł. To my sami przyczyniamy się do szybkości i ilości odkładanego kamienia. Warto więc wprowadzić zdrowe nawyki, aby ochronić zęby. Nieoceniona jest również stała i regularna kontrola u stomatologa , która powinna mieć miejsce dwa razy w roku.
Kamień nazębny u psa
Z problemem kamienia nazębnego borykają się również nasi czworonożni przyjaciele. Podobnie jak u człowieka, również u pas rozwijający się i nieusuwany kamień prowadzi do chorób przyzębia, stanów zapalnych dziąseł, paradontozy i w końcu utraty zębów . Czystość zębów pupila zależy przede wszystkim od jego właściciela. Zęby psów wymagają podobnej kontroli i ochrony jak zęby człowieka. Należy je regularnie czyścić za pomocą suchej karmy, gryzaków i specjalnych przekąsek, które nie tylko pełnią rolę przysmaku, ale też leku. Kamień nazębny u psów można usuwać w dwojaki sposób. U weterynarza bądź samodzielnie w domu, za pomocą dostępnych w aptece środków zmiękczających i rozpuszczających kamień.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN