Umowa-zlecenie jest często wykorzystywana przez pracodawców jako alternatywa dla umowy o pracę . Wynika to z prostego faktu - ten sposób zatrudnienia jest dla przedsiębiorców niezwykle korzystny. Umowa-zlecenie nie jest wiążąca, można ją zerwać w każdym momencie. Dodatkowym atutem jest brak świadczeń dla pracowników - dzięki temu koszt ich zatrudnienia jest dużo niższy. Warto jednak pamiętać, że każda z tych umów jest zawierana na innych warunkach, a więc umowa-zlecenie nie może zastępować umowy o pracę.
Czym się różni umowa o pracę od umowy zlecenie?
Umowa-zlecenie jest regulowana przez Kodeks cywilny. Jak każda umowa cywilnoprawna, nie musi być zawarta na piśmie. Nie ma żadnych z góry narzuconych wytycznych, jak dokładnie powinien wyglądać jej kształt. Z kolei w umowie o pracę muszą być zawarte konkretne informacje - miejsce i czas pracy, nazwa stanowiska i zakres obowiązków, data wygaśnięcia umowy, miesięczne wynagrodzenie itp. Miejsce pracy w umowie o pracę jest dokładnie określone, natomiast umowa-zlecenie nie wymaga określenia miejsca, gdzie wykonywane będzie zlecenie - można to jednak ustalić ze zleceniobiorcą.
Istotną różnicą pomiędzy umową o pracę i umową-zlecenie jest kierownictwo. W przypadku tej pierwszej pracownik ma przełożonego, któremu zobowiązany jest się podporządkować w sprawach zawodowych. Z kolei w umowie-zlecenie zleceniobiorca musi wykonać tylko te czynności, które zostały zawarte w treści umowy. Nie ma obowiązku spełniać żadnych dodatkowych wymagań zleceniodawcy, jeżeli nie ma ich na piśmie.
Umowa o pracę określa jasno czas jej trwania - pracownik może przepracować maksymalnie 8 godzin dziennie i 40 godzin w tygodniu. Przy umowie-zlecenie nie ma żadnych limitów czasowych.
Składki ZUS, urlop, emerytura - kiedy się należy?
Umowa o pracę gwarantuje pracownikowi liczne świadczenia, w tym płatny urlop. Niestety osoba zatrudniona na umowę-zlecenie nie ma żadnej gwarancji urlopu, ale może ustalić tę kwestię ze swoim pracodawcą . Kolejnym przywilejem, jakim mogą się cieszyć pracownicy na etacie, jest ustalony okres wypowiedzenia w przypadku rozwiązania umowy. Z kolei osoby w wieku przedemerytalnym, osoby niepełnosprawne i kobiety w ciąży mają zagwarantowaną ochronę przed zwolnieniem i nie muszą martwić się wizją wypowiedzenia. Takie prawo nie funkcjonuje przy umowie-zlecenie. W przypadku tej formy zatrudnienia umowa może być zerwana w dowolnej chwili bez podania konkretnej przyczyny i dotyczy to także osób w wieku przedemerytalnym, niepełnosprawnych i ciężarnych.
Inaczej ma się też sprawa ze składkami ZUS. Przy umowie o pracę pracownik ma bezwzględnie zagwarantowane ubezpieczenie społeczne. W przypadku umowy-zlecenie zleceniobiorca płaci składki emerytalne i rentowe, składkę na ubezpieczenie zdrowotne, czasem także ZUS. Zatrudniając studentów do 26. roku życia, jest jednak zwolniony z tych opłat. Jeżeli zleceniobiorcą jest emeryt, który u innego pracodawcy jest zatrudniony na umowę o pracę, zleceniodawca odprowadza tylko składki zdrowotne.
Umowa o pracę i umowa zlecenie jednocześnie - czy to możliwe?
Posiadając umowę o pracę, można podpisać umowę-zlecenie . Często pracodawca wymaga od pracownika podpisania umowy o zakazie konkurencji, co znacząco wpływa na ograniczenie możliwości znalezienia dodatkowego źródła zarobku. Dokument taki powinien być wręczony pracownikowi w formie pisemnej, a w treści powinna być zawarta data, do kiedy pracownika obowiązuje lojalność i tajemnica zawodowa. Jeżeli pracodawca wymaga, żeby klauzula obowiązywała mimo ustania pracy, masz prawo domagać się odszkodowania.
Zdarza się, że pracownik jest zatrudniony na umowę o pracę i umowę-zlecenie w tej samej firmie, jednak wtedy zakres obowiązków uwzględniony w umowie-zlecenie musi różnić się od tych, które zawiera umowa o pracę.
Kiedy umowa zlecenie staje się umową o pracę?
Zgodnie z artykułem 22 Kodeksu pracy pracodawca , który zawiera z pracownikiem umowę-zlecenie o cechach umowy o pracę , działa bezprawnie i podlega karze grzywny wysokości od 1 do 30 tysięcy zł. Znamiona umowy o pracę to wykonywanie pracy w określonym miejscu, podporządkowanie się pracodawcy i świadczenie pracy określonego rodzaju. O zmianie umowy-zlecenie w umowę o pracę decyduje sąd pracy.
Bibliografia:
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN