Krążąca w społeczeństwie opinia jest taka, że tłuszcz powoduje nadwagę, otyłość, miażdżycę. Jednak z dietetycznego punktu widzenia tłuszcz to przyjaciel człowieka decydujący o przemianach metabolicznych, wchłanianiu witamin, syntetyzowaniu hormonów oraz wielu innych funkcjach. O tłuszczu i jego wpływie na tycie mówiła w Dzień Dobry TVN dietetyk Milena Nosek.Tłuszcz nie jest jednorodną substancją o jednej funkcji. To przede wszystkim bardzo szeroka gama kwasów tłuszczowych o różnych konfiguracjach. Najprostszy podział obejmuje: tłuszcze nienasycone oraz kwasy tłuszczowe nasycone.
Tłuszcze nasycone i nienasycone - podział
Tłuszcz stanowi element diety o bardzo dużej kaloryczności, gdyż spożycie 1 g tłuszczu dostarcza do organizmu aż 9 kcal.
>>> Zobacz także:
Cukrzyca. Rodzaje, objawy, powikłania. Jak wygląda życie z cukrzycą?
Zaburzenia hormonalne a tycie. Co robić, kiedy nie możesz schudnąć?
Przyczyny, rodzaje i leczenie otyłości. Otyłość u dzieci, brzuszna, olbrzymia, kliniczna
Tłuszcze dzieli się na:
1. kwasy tłuszczowe nasycone (brak podwójnych wiązań w łańcuchu),
2. kwasy tłuszczowe nienasycone (różna liczba podwójnych wiązań),
- jednonienasycone kwasy tłuszczowe (jedno wiązanie podwójne),
- wielonienasycone kwasy tłuszczowe (dwa lub więcej wiązań podwójnych).
Które kwasy tłuszczowe są zdrowe?
Mówi się, że tłuszcze nienasycone są prozdrowotne, zaś nasycone - odwrotnie. Nie jest to do końca prawda. Tłuszcze nasycone i nienasycone mają odmienne funkcje, dlatego nie można jednoznacznie powiedzieć, iż wszystkie nasycone kwasy tłuszczowe są niezdrowe.
Odpowiadając na pytanie, które tłuszcze są zdrowe - nasycone czy nienasycone, należy uwzględnić pochodzenie tłuszczu oraz jego ilość, gdyż tylko w taki sposób jesteśmy w stanie ocenić, czy dany kwas tłuszczowy może wyrządzić krzywdę, czy pozytywnie wpłynąć na organizm.
Nienasycone kwasy tłuszczowe - wpływ na zdrowie
Nienasycone kwasy tłuszczowe określane są mianem prozdrowotnych. Warto dokonać kolejnego rozdziału, gdyż wielonienasycone kwasy tłuszczowe i jednonienasycone kwasy tłuszczowe różnią się pod względem budowy oraz właściwości.
Obie frakcje można określić jako korzystne dla zdrowia, jednak nie znaczy to, że możemy oprzeć dietę wyłącznie o produkty bogate w tłuszcze nienasycone.
Warto również pamiętać, że niektóre kwasy nasycone (masło, smalec) pogarszają profil lipidowy, a mimo to są spożywane stosunkowo często w polskich domach. Dlatego kwasy tłuszczowe nienasycone powinny stanowić nieodłączny element diety, zwłaszcza osób cierpiących na zaburzenia lipidowe.
Efekt prozdrowotny - wielonienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT)
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe, inaczej określane mianem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, występują głównie w produktach roślinnych. Szczególną rolę odgrywają również ryby, które obfitują w tłuszcze nienasycone. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe pełnią funkcje: budującą komórki nerwowe, redukującą stany zapalne, biorą również czynny udział w przeciwdziałaniu miażdżycy.
Do NNKT zalicza się:
- kwasy z rodziny omega-6 ( głównie kwas α-linolowy),
- kwasy z rodziny omega-3 (głównie kwas α-linolenowy, z którego syntetyzuje się w organizmie kwas EPA oraz DHA).
Jednonienasycone kwasy tłuszczowe z kolei to frakcja zazwyczaj kojarzona z kwasem oleinowym. Tłuszcze nienasycone o tej konfiguracji określa się mianem omega-9. Biorą one czynny udział w profilaktyce miażdżycy.
Tłuszcze nasycone i nienasycone - chemia, przykłady kwasów
Różnorodność kwasów tłuszczowych jest naprawdę duża. Każda frakcja odgrywa w odniesieniu do zdrowia bardzo ważne oraz odmienne funkcje. Podstawowy podział uwzględnia kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone, jednak istnieją też podziały bardziej szczegółowe.
Kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone - przykłady
Tłuszcze jedno- i wielonienasycone - produkty, przykłady posiłków
Ze względów konsumenckich najważniejszy jest jednak podział na produkty, które zawierają kwasy tłuszczowe o prozdrowotnym wpływie na organizm.
- Nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-6 spotkać można głównie w oleju krokoszowym czy słonecznikowym.
- Kwasy tłuszczowe wielonienasycone z rodziny omega-3 spotkać można głównie w oleju lnianym, rzepakowym, rybach, orzechach.
- Jednonienasycone kwasy tłuszczowe to frakcja, której najbogatszym źródłem w diecie człowieka jest oliwa z oliwek.
Decydując się na poprawę wskaźników lipidowych, warto włączyć do codziennej racji pokarmowej takie posiłki, jak:
- pieczona ryba z warzywami,
- sałatka na bazie tuńczyka oraz orzechów,
- makaron z suszonymi pomidorami oraz dressingiem z oliwy z oliwek.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Pozostałe wiadomości
GwiazdyJak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"
Styl życiaQuiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?
ParentingKobiety hejtowane za wielodzietność. "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"
GwiazdyZjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?
Styl życiaSiostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"
GwiazdyMarta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"
GwiazdyNowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał
Przepisy kulinarneSerowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Styl życiaTradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?
Przepisy kulinarne"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić
GwiazdyWojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"
Przepisy kulinarneWyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Zdrowe odżywianieIle jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości
GwiazdyKsiężna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"
Podróże10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
GwiazdyKlaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?
Zdrowe odżywianieTen składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
HoroskopWiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania
PsychologiaCzy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"
Styl życiaPolska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu
Parenting"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom
Przepisy kulinarnePotrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
GwiazdyMarcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"
GwiazdyObejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki
Sposób na wnętrzeSposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
GwiazdySarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka
GwiazdyWyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"
GwiazdyNazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?
Pielęgnacja twarzy i ciałaDbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Parenting"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia
DomSposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić
Gwiazdy"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie
Pielęgnacja twarzy i ciałaZatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
NewsyPlatforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"
Aranżacje wnętrzWiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje
LongFormBrak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
NewsyCo i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?
ZwierzętaNie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas
Styl życiaTo najczęstszy błąd w podawaniu żurku
HoroskopWybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4
GwiazdyMateusz Hładki poprowadzi nowy program
Przepisy kulinarneSprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?
NewsyE-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Zdrowe odżywianieIle cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"
Styl życiaPaulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie
ParentingWielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"
GwiazdySanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?
Przepisy kulinarne9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy
ŚwiatWakacje w maju – gdzie warto pojechać?
GwiazdyOla Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą
Nasze akcje#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas
Styl życiaJak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"
GwiazdyGrupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę
GwiazdyBeata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów
Styl życiaNauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"