Topiary to rośliny ozdobne, które zyskują coraz większą popularność. Są do nich zaliczane przede wszystkim krzewy i drzewa, których kształt został nadany przez człowieka. Pożądaną formę rośliny uzyskuje się poprzez przycinanie poszczególnych gałęzi i liści, a ostateczny efekt może być widoczny dopiero kilka lat po pierwszym przycięciu. Różnorodność szablonów i możliwość tworzenia topiarów z różnych gatunków roślin pozwala na dopasowanie ozdoby do ogrodu każdej wielkości oraz preferencji właściciela. Najczęściej spotykane są figury geometryczne, rzeźby ludzi, zwierząt, a nawet przedmiotów. Wykorzystanie topiarów na działce wiąże się, przede wszystkim, z nadaniem terenowi indywidualności i wyjątkowego stylu.
Topiary – jak zrobić? Formowanie krzewów krok po korku
Najlepszą porą roku na przycinanie i nadanie roślinom kształtu jest początek lata. Do stworzenia topiarów można wykorzystać zarówno rośliny, które już rosną w ogrodzie, jak i zdecydować się na przygotowanie nowych sadzonek. Druga opcja pozwala na większą swobodę i komfort tworzenia, jest więc polecana dla początkujących, mniej doświadczonych ogrodników. Młode sadzonki są łatwiejsze w formowaniu i można uzyskać z nich znacznie atrakcyjniejsze oraz gęstsze rzeźby.
Formowanie krzewów można przeprowadzić na dwa podstawowe sposoby. Wybór metody zależy od umiejętności i cierpliwości tworzącego. Dla osób, które cenią sobie czas i chcą jak najszybciej uzyskać pożądany kształt, a także wolą proste, geometryczne formy, przeznaczona jest metoda pracy bez szablonów. Wymyślniejsze formy są nie tylko trudniejsze do odtworzenia, ale również bardziej czasochłonne. Do ich stworzenia wymagana jest również odpowiednia wiedza i znajomość technik cięcia.
Jak zrobić topiary ze szkieletów lub szablonów?
Szkielet figury lub rzeźby to projekt, który wykonuje się zazwyczaj z drutu i umieszcza go wewnątrz rośliny. Odstępstwem od tej zasady jest tworzenie kształtu kuli, w którym drut umieszcza się dookoła krzewu. Przygotowując szkielety roślin otrzymuje się szablony topiar , które wyznaczają miejsca cięcia. Przycinanie rośliny w wyznaczonych miejscach doprowadzi do powstania zaprojektowanego kształtu. Tą metodą można tworzyć zarówno geometryczne figury, jak i rzeźby ludzi czy zwierząt. Warto zdecydować się na przycinanie takiego gatunku rośliny, który charakteryzuje się powolnym wzrostem i dużą gęstością liści. Dobrze prezentować się będą topiary z cisu oraz z sosny.
Topiary bez szkieletów
Tworzenie topiarów bez szkieletów i szablonów jest znacznie szybszym procesem, jednak sposób ten można wykorzystać tylko do przycinania krzewów w nieskomplikowane, regularne kształty. Cięcie powinno być wykonywane bardzo ostrożnie, żeby nie obciąć zbyt dużej części gałęzi i - tym samym - zepsucia całej formy. Topiary bez szablonów przycina się z góry na dół, co jakiś czas kontrolując, czy powstająca forma odpowiada początkowym założeniom i oczekiwaniom.
Topiary – zastosowanie w ogrodzie i w domu
Topiary mogą być oryginalną ozdobą ogrodu lub tarasu. W ten sposób wykorzystywane są najczęściej jako żywopłoty lub pojedyncze drzewka. Jako dekorację ogrodu najczęściej przygotowuje się topiary z bukszpanu . Miniaturowych szablonów można użyć także do stworzenia topiarów, które będą rosły w domu. Zwykle stosuje się nieskomplikowane kształty, takie jak kulki czy trójkąty. Do uprawy domowej polecana jest m.in. lawenda lub rozmaryn. Czasem wykorzystuje się również rośliny szczepione na pniu.
W celu stworzenia wielobarwnych kompozycji zaleca się wykorzystywanie do topiarów drzew liściastych, które wraz z porą roku zmieniają kolor swoich liści. Na żywopłoty najlepiej wybierać miniaturowe odmiany iglaste, czyli rośliny zielone przez cały rok.
Jak pielęgnować topiary?
Zachowanie odpowiedniej formy oraz atrakcyjny wygląd rośliny jest możliwy tylko dzięki systematycznemu przycinaniu odrastających gałęzi, które niszczą kształt i zaburzają proporcje rośliny. W zależności od gatunku, wykonywanie cięcia może być konieczne tylko dwa razy w roku lub znacznie częściej. Odmiany szybko rosnące mogą wymagać przycinania nawet raz na 1-2 miesiące . Po cięciu warto wykonać nawożenie gleby (zarówno w przypadku topiar uprawianych w gruncie i topiar doniczkowych), które pozwoli szybko i wypełnić ewentualne puste przestrzenie, które pojawiły się w związku z przycinaniem.
Topiary wymagają regularnego podlewania , szczególnie w okresie długotrwałej suszy i upałów. Rośliny należy podlewać obficie, ale tak, aby nie spowodować ich zalania, które mogłoby stać się przyczyną gnicia korzeni i wystąpienia chorób o podłożu grzybowym.
Zobacz film: Po co nam drzewa?
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: Moment RF