Tego dzieci boją się najczęściej. Jak rodzice mogą pomóc maluchowi zapanować nad strachem?

dziecko, strach
Johan Willner/Getty Images
Lęk to naturalny stan emocjonalny, który, choć chroni nas przed niebezpieczeństwem, wprowadza w poczucie dyskomfortu. Z tym niekoniecznie radzą sobie dzieci, które poznając świat powoli, odkrywają drzemiące w nich emocje. Jak pomóc najmłodszym pokonać obawy? O tym rozmawiałam z Natalią Supeł, psychologiem dziecięcym.

Nastazja Bloch, dziendobry.tvn.pl: Dzieci często kryją swoje emocje i lęki. Co jest pierwszym, niepokojącym objawem, na który rodzice powinni zwrócić uwagę?

Natalia Supeł, psycholog dziecięcy: Bardziej myślałabym o tym, co jest pierwszym objawem tego, że dziecku jest z czymś trudno. Emocje nie są złe, lęki też nie, szczególnie że część z nich to lęki rozwojowe. Natomiast nasze nastawienie do nich i to, co z nimi robimy (a czasem swoim zachowaniem czy słowami dajemy dzieciom znać, że ich emocje i lęki są błahe czy mniej ważne od tych "dorosłych") to już ma znaczenie i może generować w dziecku przeświadczenie, że musi się ukryć z tym, co czuje. Często po dzieciach po prostu widać, że jest im trudno. Wycofują się z danej aktywności albo płacząc, sygnalizując, że są w dyskomforcie. Naszym zadaniem jest pomóc dziecku zobaczyć i zrozumieć czym ten dyskomfort jest.

Czego najczęściej boją się dzieci?

Ciemności, głośnych dźwięków: np. burzy czy głośnego krzyku, a także dużych zwierząt, starszych ludzi czy braku obecności rodzica.

Czy niektóre maluchy są bardziej podatne na strach niż inne?

Spójrzmy na dorosłych, każdy z nas inaczej reaguje na sytuacje stresowe czy na przykład na nowe miejsce pracy. Jednym jest łatwiej się zaadaptować, innym trudniej. Dla jednych odkrywanie nowych miejsc jest ekscytujące, dla innych nie. To nie jest nic złego, po prostu jesteśmy inni. Bardzo bym chciała, abyśmy w końcu tę inność przestali wartościować na lepszą czy gorszą. Warto pamiętać o tej indywidualności każdego z nas. Mamy różne doświadczenia życiowe, typ temperamentu, bardziej lub mniej wrażliwy system nerwowy, opiekunów bardziej lub mniej włączonych w proces oswajania i normalizowania nowości. Dlatego zawsze zachęcam rodziców do obserwowania swojego dziecka i akceptowania go takiego, jakie jest, a nie przez pryzmat tego, jak rodzice chcą je widzieć.

Dlaczego dzieci często nie mówią głośno o tym, czego się boją, co je uwiera?

Mówią, tylko my nie słuchamy. Pokazują, tylko my nie patrzymy albo patrzeć nie chcemy. Dzieci naprawdę dają nam znać najlepiej, jak potrafią - czy to płacząc, czy to potrzebując bliskości i przytulenia, czy biorąc nas za rękę i proponując wspólną zabawę. One naprawdę chcą z nami rozmawiać, tylko na swoich warunkach, a my dorośli tak przywykliśmy do swojego sposobu słuchania i rozmawiania, że czasem ciężko nam dostrzec to, co chcą nam powiedzieć czy pokazać.

Jak wspierać dziecko, które tłumi w sobie lęk?

Przede wszystkim pokazywać, że strach jest normalnym zjawiskiem i że my - dorośli czasem też się boimy. Warto pokazywać dzieciom, że każdy może bać się czegoś innego i że nie ma w tym nic złego. Rozmawiać, oswajać i normalizować to, co dziecko odczuwa i co ważne, nie negować tego słowami "przecież nie ma się czego bać". Lubię wracać do przykładu gałęzi za oknem oświetlonych latarnią uliczną. Jak zgasimy światło, gałęzie te wyglądają jak macki sięgające po nas! I chociaż wiemy, że nic złego się nie dzieje, to po zgaszeniu światła odczuwamy pewien dyskomfort. Zamiast odbierać go jako słabość, pomyślmy o tym, że to dobrze wiedzieć, że nasz czujny wojownik strach, jest w pełnej gotowości do działania i strzeżenia nas.

To w porządku się bać. Gdyby przyjrzeć się temu zagadnieniu bliżej, możemy dostrzec to, że strach jest nam bardzo potrzebną emocją. Trochę jak czujny wojownik ma za zadanie nas strzec, czasem jednak bierze sobie to zadanie za bardzo do serca, chroniąc nas za mocno i ta ochrona przejawia się w tym, że na przykład odczuwamy lęk przed próbowaniem nowych rzeczy.

Jak pomóc dziecku przezwyciężyć strach?

Tylko po co go przezwyciężać? Po co z nim walczyć? Można zaprosić na kanapę i zaakceptować jego obecność w naszym życiu. Im bardziej będziemy próbowali się go pozbyć, walczyć z nim, tym bardziej obniży się jakość naszego życia. Dlaczego? Bo to walka z samym sobą, która wysysa z nas energię. Zamiast skupiać się na walce ze strachem, warto pokazać dzieciom, co mogą robić, by ta emocja nie przejmowała nad nimi kontroli, jak mogą pomóc sobie, by w chwili kiedy pojawia się strach nie uciekać, tylko wraz z nim, ramię w ramię stawić czoła temu, co trudne.

Kiedy warto udać się z dzieckiem do psychologa?

Odpowiedni moment na wizytę u specjalisty jest w każdym momencie, w którym rodzic ma jakiekolwiek wątpliwości jak postępować, jak pomóc, jak rozmawiać z dzieckiem. Naprawdę nie ma na co czekać. Taka wizyta, nawet bez obecności dziecka, jest dla rodzica często wsparciem i drogowskazem. Pierwsza wizyta, przynajmniej u mnie, jest konsultacją tylko z rodzicem. Czasem jest tak, że nie potrzebna jest wizyta w gabinecie dziecka, bo mogę fantastycznie działać za pomocą rąk rodziców, wyposażając ich w wiedzę i umiejętności potrzebne na drodze wspierania ich dziecka.

Zobacz wideo: Uwaga! TVN: "Do lekarza weszłam z uśmiechniętym dzieckiem, a wyszłam z dzieckiem-rośliną"

Zobacz także:

Planujesz dłuższe życie? Więcej się ruszaj

Youtuber nagrał piosenki z popularnymi powiedzeniami matek. Kto z was choć raz w życiu nie usłyszał tych słów?

Wakacje 2021. Jak płacić bonem turystycznym?

Autor: Nastazja Bloch

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"