Szczepionka WZW typu B chroni przed groźnym i łatwo rozprzestrzeniającym się wirusem zapalenia wątroby typu B. Choroba ta może przebiegać bezobjawowo lub ujawniać się w postaci problemów pokarmowych oraz żółtej cery. W jednym i drugim przypadku jest ona niebezpieczna.
Zobacz też: Szczepionka WZW typu A – kiedy warto się zaszczepić? >>>
Jak działa szczepionka WZW B?
Szczepienie WZW typu B (szczepionka nieżywa) zawiera niewielką ilość oczyszczonego białka powierzchniowego wirusa. Określa się je mianem antygenu powierzchniowego. To właśnie on (HBs), rozpoznany przez organizm, stymuluje układ odpornościowy. Obecnie w Polsce występują zarówno szczepionki monowalentne, jak i skojarzone ( WZW typu A i B). Coraz większą popularność zyskuje również wysoko-skojarzona szczepionka – 6w1, która uodparnia jednocześnie na WZW typu B, błonicę, tężec, krztusiec, polio oraz Haemophilus influenzae. To nowoczesna forma profilaktyki szczepiennej pozwalająca ograniczyć liczbę wkłuć.
Szczepionki WZW typu B monowalentne to:
- Engerix B,
- Euvax B,
- HBVaxPRO,
- Hepavax-Gene.
Szczepionka 6w1 to Infarix hexa, natomiast szczepionka skojarzona WZW typu A i B to Twinrix Adult.
Czy WZW typu B to szczepienie obowiązkowe?
Szczepienie WZW B jest obowiązkowe . Pierwszą dawkę szczepionki podaje się w ciągu 24 godzin od porodu. Przyjmuje się, że najlepiej wykonać szczepienie do 12 godzin. WZW typu B najczęściej podaje się wtedy ze szczepionką przeciwko gruźlicy. Drugie szczepienie podaje się po 4–6 tygodniach wraz ze szczepionką DTP. Trzecie wykonuje się około 6 miesiąca życia. Odstępy między kolejnymi dawkami układają się w schemat 0–1–6 miesięcy. Schemat szczepienia WZW typu B jest nieco inny dla wcześniaków z wagą urodzeniową niższą niż 2000 g. Im podaje się 4 dawki szczepienia w układzie 0–1–2–12 miesięcy. Szczepienia WZW typu B są obowiązkowe od 1993 roku , objęto nimi całą populację urodzoną po 1986 roku. Następnie wprowadzono także szczepienia uzupełniające dla dzieci urodzonych przed 1986 rokiem.
Czy konieczne jest szczepienie WZW przed zabiegiem?
Szczepienie WZW daje odporność na wiele lat i przyjmowanie dawek przypominających w większości przypadków nie jest konieczne. Zalecane jest natomiast przyjęcie szczepienia WZW B przed zabiegiem chirurgicznym lub stomatologicznym ze względu na duże ryzyko zarażenia się krwią lub niejałowymi materiałami. W przypadku zabiegów często stosuje się przyspieszone szczepienie WZW typu B . Może ono być realizowane w dwóch schematach:
- 0–7–21 dni oraz dawka uzupełniająca po 12 miesiącach,
- 0–1–2 miesiące oraz dawka uzupełniająca po 12 miesiącach.
Przyspieszone szczepienie WZW typu B wynika najczęściej z konieczności szybkiego wykonania zabiegu i przygotowania do niego pacjenta w jak najlepszy sposób.
Kiedy należy podać dawkę przypominającą szczepienia WZW B?
Szczepienie przez WZW typu B daje wysoki poziom odporności i w większości przypadków dawki przypominające nie są konieczne. Natomiast, gdy osoba szczepiona cierpi na liczne choroby przewlekłe lub występują u niej zaburzenia pracy układu odpornościowego, mogą pojawić się problemy w uzyskaniu odpowiedniego poziomu przeciwciał. W takiej sytuacji konieczne jest podanie dawek przypominających szczepienia WZW B.
Szczepionka WZW B – skutki uboczne
Powikłania po szczepionce WZW B są nieliczne i występują bardzo rzadko. Małe dziecko po szczepieniu może być płaczliwe, natomiast częściej wynika to ze strachu przed szczepieniem, aniżeli z powodu bólu. U dorosłych skutki uboczne po szczepionce WZW B obejmują objawy grypopodobne, które ustępują po kilku dniach. Zasadniczo nie istnieją jednoznaczne przeciwskazania do szczepienia WZW B . Obejmują one jedynie:
- reakcję anafilaktyczną po wcześniejszym podaniu szczepionki,
- nadwrażliwość na składniki szczepionki (także białka drożdży),
- ostrą chorobę o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu.
Wątpliwości rodziców wywołuje obecność w niektórych szczepionkach tiomersalu, czyli związku rtęci. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że wszystkie prowadzone dotychczas badania naukowe nie wykazały negatywnego wpływu tiomersalu na zdrowie dzieci. Szczepionki WZW B bez rtęci to: Engerix B oraz HBVAXPRO 5mcg.
Jak długo działa szczepionka WZW B?
Szczepionka WZW B u zdecydowanej większości populacji zapewnia ochronę właściwie na całe życie. Jej skuteczność to 96% u zdrowych noworodków, dzieci i młodzieży oraz 90% u zdrowych osób dorosłych. Skuteczność szczepionki spada natomiast u osób przewlekle chorych oraz starszych. U osób z zakażeniem HIV, niewydolnością nerek, cukrzycą, przewlekłym zapaleniem wątroby skuteczność szczepionki WZW B wynosi 70%. Utrzymaniu odpowiedniego poziomu przeciwciał nie sprzyja również otyłość oraz palenie papierosów.
Autor: Filip Yak
Źródło zdjęcia głównego: iStockphoto