Samotna kobieta mimo największych starań nie jest w stanie zastąpić dziecku obojga rodziców. Brak ojca pozbawia dziewczynki i chłopców wzorca męskiego, co istotnie wpływa na sferę społeczną, emocjonalną, intelektualną, seksualną i moralną oraz istotnie rzutuje na zawierane w dorosłym życiu relacje międzyludzkie i związki.
Syndrom braku ojca – psychologia
Obecność obojga rodziców w życiu dziecka istotnie wpływa na kształtowanie jego tożsamości, uczuć i wzorców, które wykorzysta jako osoba dorosła. Konwencja o prawach dziecka podkreśla, że wychowanie w pełnej rodzinie jest podstawową potrzebą i umożliwia niezakłócony, harmonijny rozwój. Różnice między kobietą i mężczyzną, które widzi na przykładzie swoich rodziców, pozwalają mu określić siebie. Dla dziewczynki tata jest pierwszym mężczyzną w życiu, zaś dla chłopca stanowi wzór męskich zachowań i jest ogniwem, które łączy go ze światem mężczyzn. Ojciec zapewnia potomkom poczucie bezpieczeństwa, kapitał ekonomiczny, stanowi obraz siły i zaradności. Brak kontaktu i relacji z ojcem znacząco wpływa na zdolności poznawcze, osobowość, psychikę i to, jak dziecko poradzi sobie w dorosłym życiu.
Brak ojca w życiu syna i córki skutkuje utratą poczucia bezpieczeństwa i pojawieniem się niepokoju, a często także poczucia winy. Kiedy mężczyzna opuszcza rodzinę dziecko nie rozumie faktycznych powodów tej sytuacji, które dotyczą świata dorosłych i szuka przyczyn nieobecności taty w sobie: czuje się gorsze i niewarte akceptacji oraz miłości. Są to uczucia, które wpływają destrukcyjnie na kształtowanie się samooceny i własnej wartości. Konsekwencją psychologiczną jest również zburzenie podstaw tożsamości dziecka, które często nie wie kto teraz będzie się nim opiekował, gdzie jest tata, czy go kocha, kim on jest. Na dalszych etapach życia objawy syndromu braku ojca różnią się u chłopców i dziewczynek.
Brak ojca w życiu syna
W pierwotnych kulturach chłopcy po osiągnięciu pewnego wieku byli oddawani pod opiekę taty i mężczyzn z danego plemienia, którzy zajmowali się ich wychowaniem, przekazywali im swoje doświadczenie, wiedzę i umiejętności. Już wtedy zdawano sobie sprawę, jak ważny w rozwoju jest wzorzec męski. Brak ojca w wychowaniu syna pozbawia go psychoseksualnego wzorca, którego nie będzie mógł powtarzać i naśladować w trakcie procesu kształtowania swojej męskiej tożsamości i identyfikacji z własną płcią.
Kompleks braku ojca może skutkować chęcią potwierdzenia wartości i przesadnego podkreślania cech męskich, które objawia się buntem, agresją, postawami antyspołecznymi i sprzeciwem wobec matki. Źródłem takich zachowań są błędne wzorce przekazywane przez mass media i społeczeństwo. U nastolatka może prowadzić do jego zagubienia, niezdolności do odpowiedzialności, miłości. Badania przeprowadzone przez Hoffmanna w 1971 roku wykazały, że chłopcy, którzy wychowywali się bez taty osiągnęli niższe wyniki w testach dotyczących moralności i dostosowania się do zasad.
Brak ojca w wychowaniu córki
Bardzo często brak ojca w wychowaniu dziewczynki skłania ją do nadmiernego skupienia się na matce, zwłaszcza, gdy ta nie potrafi poradzić sobie z odejściem partnera. Córka staje się jej opiekunką, przejmuje część obowiązków domowych, staje się jej posłuszna i przejmuje punkt widzenia rodzicielki na temat mężczyzn: nie można im ufać, ponieważ wszyscy z nich porzucają, oszukują i zdradzają. Skutkiem jest brak chęci wejścia w relacje damsko-męskie lub problemy z ich utrzymaniem.
Jak brak ojca wpływa na relacje z mężczyznami?
Tata jest dla dziewczynki pierwszym mężczyzną w życiu. To on często staje się jej ideałem i jego cechy stanowią wzór cech pożądanych u przyszłego partnera. Jego obecność i uzyskanie od niego miłości, akceptacji i aprobaty kształtuje jej kobiecość i jest pierwszym sprawdzianem atrakcyjności. Brak ojca pozbawia ją tych atrybutów i przyczynia się do nadmiernej niepewności, nieśmiałości, niezręczności w kontaktach z innymi i trudności w budowaniu relacji damsko-męskich.
Z drugiej strony, kobieta pozbawiona męskiego wzorca w dzieciństwie , będzie usiłowała odnaleźć go w mężczyźnie, z którym się zwiąże. Będzie starała się uzyskać od niego ojcowską miłość i akceptację, której nie otrzymała od ojca. Skutkuje to wcześniejszym podjęciem inicjacji seksualnej, toksycznymi związkami, uzależnieniem od partnera, częstymi rozstaniami lub rozwodami.
Zobacz film: Historie samotnych rodziców.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN