Współczesna Sparta to niewielkie miasto i gmina, a także siedziba jednostki regionalnej o nazwie Lakonia na Peloponezie. Po starożytnej Sparcie pozostały ruiny, niezbyt często odwiedzane przez turystów.
Sparta a Ateny
Sparta była słynnym greckim polis, które konkurowało z Atenami o hegemonię nad całą Helladą. Siła Sparty leżała w surowo wychowywanym społeczeństwie i doskonałych wojownikach; nie budowano w mieście monumentalnych budowli, które miałyby świadczyć o jego świetności.
Po Sparcie pozostała więc przede wszystkim legenda. Do dziś mówi się o "spartańskim wychowaniu", kiedy chcemy podkreślić jego surowość. W pamięci zachowujemy także słynną i dramatyczną bitwę pod Termopilami, kiedy 300 wojowników Sparty stawiło czoła perskiej armii, liczącej według historyków ok. 300 tys. osób. Jednak fizycznych zabytków Sparty nie ma wielu, szczególnie jeśli porównujemy je do spuścizny Aten.
Sparta – pogoda
Klimat w Sparcie jest śródziemnomorski, z łagodnymi zimami i gorącymi latami. To jedno z najgorętszych rejonów Grecji. W najzimniejszym miesiącu – styczniu – średnie temperatury dzienne wynoszą ok. 14℃, a nocne ok. 3℃. W lecie, czyli między czerwcem a sierpniem, w dzień temperatury oscylują wokół 32–36℃, a w nocy 17–19℃.
Najważniejsze zabytki Sparty
Współczesna Sparta leży niedaleko ruin starożytnego miasta. Została założona w 1834 roku. Zaprojektowano ją w stylu neoklasycystycznym.
Zabytki starożytnej Sparty, której początki datuje się na XII–XI wiek p.n.e., znajdują się na północy miasta. Aby wejść na spartański Akropol, przechodzi się przez Południową Bramę. Można tam zobaczyć Rotundę, teatr oraz pozostałości świątyni Ateny Chalkioikos.
Po wyjściu przez Północną Bramę można zobaczyć starsze mury miasta, a także ołtarz Lykourgosa. Na wschodzie z kolei znajduje się sanktuarium Artemidy Orthii. Pochodzi z II wieku p.n.e., ale zostało zbudowane na pozostałościach dużo starszej świątyni z VI wieku p.n.e. Ta z kolei mieściła się niedaleko jeszcze starszej budowli, z IX–X wieku p.n.e. Sanktuarium Artemidy w Sparcie było jednym z najważniejszych miejsc kultu starożytnych Spartan. Funkcjonowało aż do IV wieku n.e.
Na północy znajduje się kościół przyklasztorny Osiosa Nikonasa.
Grobowiec Leonidasa w Sparcie ( Leonidaion ) to budowla z V wieku p.n.e. Prawdopodobnie pełniła funkcję świątyni. W mieście można podziwiać także pomnik Leonidasa.
Pozostałości świątyni Apolla znajdują się w nieodległej miejscowości Amyklaj.
Aby zobaczyć starożytne ruiny Sparty, wystarczy ok. 1 godziny. Miejsce nie jest tak zatłoczone jak Ateny, a zwiedzanie jest darmowe. Warto zaopatrzyć się wcześniej w mapę, gdyż w okolicy nie ma przewodników ani sklepu dla turystów.
Zwiedzanie Sparty – muzea
Podczas zwiedzania Sparty, warto odwiedzić Muzeum Archeologiczne. Znajduje się w centrum miasta i prezentuje zabytki pochodzące ze starożytnej Sparty. Budynek pochodzi z końca XIX wieku.
Archeologiczne Muzeum Mistry również zostało założone w XIX wieku.
Innym ciekawym muzeum Sparty jest Muzeum Oliwek i Greckiej Oliwy z Oliwek na południowym zachodzie miasta. Jest niewielkie, więc zwiedzanie go może zająć ok. 1 godziny.
Co jeszcze warto zobaczyć w Sparcie?
W granicach gminy Sparta leżą ruiny bizantyjskiego miasta Mistra, pochodzącego z czasów średniowiecznych, a dokładnie z 1205 roku. To miejsce bardziej uczęszczane przez turystów i lepiej dostosowane do zwiedzających. Znajduje się tam:
- zamek – zbudowany w stylu frankijskim w 1249 roku na wzgórzu ponad miastem;
- Pałac Despotów – pałac z salą tronową dynastii Kantakuzenów i Paleologów;
- kościół Agía Sofía – powstał w połowie XIV wieku jako kaplica Pałacu Despotów;
- kościół i żeński klasztor Królowej Świata ( Pandánassa ) z XV wieku – jedyny zamieszkały budynek w obrębie średniowiecznych murów Mistry;
- klasztor Perivléptos – zbudowany w XIV wieku, posiada najlepiej zachowane freski w Mistrze;
- katedra Mitrópolis – najstarsza świątynia Mistry, pochodząca z XIII wieku.
Zespół architektoniczny Mistry został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Poza murami średniowiecznego miasta znajduje się niewielkie, współczesne miasto Mistra. Wejście na teren ruin miasta jest płatne. Zwiedzanie może trwać nawet ponad 2 godziny.
Zobacz wideo: Biegajacy Spartanie pomagają dzieciom
Zobacz też:
Nie tylko Zanzibar zaprasza Polaków. Te kraje odwiedzisz bez kwarantanny i testu na koronawirusa
Planujemy urlop i wakacje w marcu. Gdzie jest najcieplej?
Kiedy zaczyna się dzień polarny i gdzie występuje?
Autor: Adrian Adamczyk