W Polsce odsetek internautów, którzy deklarują kupowanie online ustabilizował się i wynosi obecnie 77%. Co ważne, znacząco więcej osób dokonuje zakupów na stronach polskich (75%) niż zagranicznych (32%) - wynika z raportu „E-commerce w Polsce 2022”.
Poświąteczne wyprzedaże. Uważaj na phishing
Po pierwsze i najważniejsze – nie daj się złowić. Internetowe wyprzedaże to bowiem czas intensywnego działania wielu oszustów, którzy chwytają się różnych „sztuczek”, by zapolować na nasze dane i pieniądze.
- Phishing to jeden z najpopularniejszych internetowych typów ataków. Zazwyczaj opiera się o wiadomości e-mail lub SMS. Cel jest zawsze taki sam - stosujący go cyberprzestępcy robią wszystko, żebyśmy podjęli działania zgodne z ich zamierzeniami – wyjaśnia minister Marek Zagórski, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa.
- To dlatego kuszą nas sensacyjnymi tytułami, rzekomymi niepowtarzalnymi ofertami, czy promocjami, które nigdy więcej się nie powtórzą – dodaje minister Zagórski.
W swoich działaniach cyberprzestępcy są bezwzględni. Często podszywają się np. pod firmy kurierskie, urzędy, sklepy, operatorów telekomunikacyjnych, czy nawet naszych znajomych. Coraz częściej wykorzystują do tego komunikatory i portale społecznościowe. A wszystko po to, by nas złowić - wyłudzić nasze dane do logowania np. do kont bankowych lub używanych przez nas kont w mediach społecznościowych.
Poświąteczne wyprzedaże - bezpieczne zakupy przez Internet
Podczas zakupów online należy zachować czujność.
- Nie klikaj w podejrzane linki . Jeśli otrzymasz wiadomość e-mail lub SMS, a nie masz pewności, że ich nadawca jest prawdziwy - nie odpowiadaj i nie klikaj w umieszczone w wiadomościach linki. Żeby cię podejść, w tego rodzaju wiadomościach przestępcy wykorzystują tzw. skrócone adresy stron internetowych. Bądź czujny, nie daj się nabrać.
- Zwracaj uwagę na - wykorzystane w linku - nazwy stron internetowych. Twoją czujność powinny wzbudzić wszystkie literówki i przejęzyczenia. Czasem może chodzić o jedną przestawioną literę w adresie. Wiele wiadomości phishingowych ma niepoprawną gramatykę, interpunkcję, pisownię, czy też brak w nich polskich znaków np. „ą”, „ę” itd. Dlatego zwracaj uwagę na pisownię!
- Kupuj u znanych i zaufanych dostawców, wybieraj oficjalne sklepy – jeśli wybrany przez ciebie towar jest znacznie tańszy w nieznanym sklepie internetowym - upewnij się, że to uczciwa strona. Najprostszym sposobem jest poszukanie opinii kupujących o tym sklepie.
- Zawsze zwracaj uwagę na adres URL (czyli internetowy adres strony) – cyberprzestępcy często wykorzystują niedostrzegalne na pierwszy rzut oka błędy, czyli rejestrują domeny o nazwie niemal identycznej lub podobnie brzmiącej do nazwy popularnych firm bądź marek.
- Dokładnie czytaj kierowane do ciebie wiadomości - jeśli e-mail zawiera literówki, błędy gramatyczne lub logo firmy wygląda inaczej, załóż, że jest to próba wyłudzenia danych.
- Przed zakupem i zapłatą - sprawdź, czy sprzedawca umożliwia dokonanie płatności za pośrednictwem znanego operatora - profesjonalnych sprzedawców internetowych obsługują bezpieczni i uznani operatorzy płatności internetowych.
- Regularnie przeglądaj wyciąg z konta bankowego: po dokonaniu kilku zakupów online sprawdź, czy wszystkie obciążenia na twoim koncie są prawidłowe. Jeśli jakaś płatność wzbudzi twoją wątpliwość, natychmiast skontaktuj się ze swoim bankiem.
- Używaj ochrony antywirusowej – jeśli z jakiegoś powodu nie zainstalowaliście jeszcze na swoim komputerze czy urządzeniu mobilnym oprogramowania antywirusowego - najwyższy czas to zrobić.
- Aktualizuj oprogramowanie – korzystaj z najnowszej wersji oprogramowania, nie zwlekaj z zainstalowaniem aktualizacji. Tylko korzystając z aktualnej wersji oprogramowania pozostajesz bezpieczny.
- Ostrożnie korzystaj z publicznych sieci Wi-Fi – cyberprzestępcy z łatwością potrafią przechwycić ruch sieciowy i zdobyć nasze poufne informacje – loginy, hasła, numery kont. Jeśli chcesz bezpiecznie robić zakupy wykorzystując publiczną sieć Wi-Fi, utwórz wirtualną sieć prywatną - sprawdź jak to zrobić.
- Zachowaj ostrożność – może nas to uchronić przed utraceniem oszczędności życia. Dlatego, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do autentyczności sklepu online, lepiej zrezygnuj z zakupu.
Gdzie zgłaszać oszustwa internetowe?
Warto zapoznać się z ostrzeżeniami i dobrymi praktykami Komisji Nadzoru Finansowego i policji dotyczących cyberosztustw finansowych.
- Cyberprzestępcy nie ustają w wysiłkach, by stale tworzyć nowe metody oszukiwania nas, czy wyłudzenia naszych pieniędzy lub danych. Dlatego my także nieustannie musimy być czujni. Weryfikujmy informacje, nie działajmy w emocjach, a jeśli mamy pewność, że jesteśmy świadkami przestępstwa, zgłaszajmy to - radzi minister Marek Zagórski.
A gdzie i jak to zgłosić? Wystarczy wejść na stronę incydent.cert.pl i wypełnić dostępny tam formularz. To tutaj można zgłosić stronę, która wyłudza dane osobowe, dane uwierzytelniające do kont bankowych lub serwisów społecznościowych. Na liście ostrzeń jest już kilka tysięcy stron.
Jak skorzystać z wyprzedaży? Zobacz wideo:
Zobacz też:
- Nie daj się wytropić przestępcom. Jak nie zostawiać po sobie cyfrowych śladów?
- Oszuści nie próżnują w okresie przedświątecznym i podszywają się pod znaną firmę kurierską. Na co uważać?
- Kolejne oszustwo na SMS. Na co należy uważać?
Autor: Luiza Bebłot/Diana Ryściuk
Źródło zdjęcia głównego: Hannes Edinger/Pixabay