Polska w czołówce państw z największą liczbą samobójstw wśród dzieci. Na wizytę u psychiatry trzeba czekać nawet kilka miesięcy

Getty Images
Elva Etienne/Getty Images
Statystyki dotyczące polskiej psychiatrii dziecięcej są zatrważające. Z rok na roku rośnie liczba samobójstw wśród nieletnich, a ich rodzice często nie mogą im pomóc. To między innymi dlatego, że liczba specjalistów w Polsce jest zbyt mała, co znacznie wydłuża czas oczekiwania na konsultację lekarską. To tylko jeden z problemów.

Temat psychiatrii dziecięcej w Polsce co jakiś czas pojawia się w przestrzeni publicznej. Powoli rośnie nasza świadomość w kwestii dbania o zdrowie psychiczne, jednak to powinno przełożyć się na konkretne działania - w końcu chodzi o najmłodszych, którzy mają przed sobą całe życie!

Fundacja TVN od dwóch lat zbiera pieniądze, aby wspólnie z Centrum Zdrowia Dziecka wybudować Centrum Psychiatrii i Onkologii Dzieci i Młodzieży. Całość inwestycji wynosi 50 mln złotych. To gigantyczne przedsięwzięcie, dlatego tak ważna jest pomoc społeczeństwa. Bez niej osiągniecie celu graniczy z cudem. Przekazując 1 proc. podatku, dołożycie cegiełkę do budowy ( Numer KRS 0000014124). Każdy może pomóc w budowie Centrum. Wystarczy wysłać SMS o treści POMAGAM na 7126 (koszt 1, 23 z VAT), BLiK numer 509 559 966, skorzystać z PayU, PayPro (przelewy24) lub płatności online na stronie fundacja.tvn.pl/wplac-online/.

Firmy i instytucje, które chcą wesprzeć działania Fundacji, mogą przekazać zadeklarowaną kwotę na podstawie umowy darowizny. Kontakt: fundacja@tvn.pl.

Wierzymy w siłę Internetu i Wasze wielkie serca. Dziś startujemy z nowym cyklem poświęconym właśnie psychiatrii dziecięcej w Polsce. Przed nami rozmowy ze specjalistami, porady dla rodziców i inne. Na początek przyjrzyjmy się jednak skali problemu.

Polska psychiatria dziecięca - ponure statystyki

Z raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że 9 proc. nieletnich, czyli ok. 630 tys. młodych osób w Polsce, potrzebuje pomocy psychologicznej lub psychiatrycznej. W niechlubnym rankingu samobójstw dzieci i młodzieży jesteśmy niestety w czołówce na tle innych krajów europejskich.

Dane Komendy Głównej Policji jasno pokazują, że liczba samobójstw wśród małoletnich w wieku od 7 do 18 lat rośnie z roku na rok: z 730 w 2017 r. do 772 w 2018 r., a w I półroczu 2019 r. wyniosła już 485. W latach 2017 - 2019 (I półrocze) na łącznie 1987 prób samobójczych, 250 zakończyło się powodzeniem. W 585 przypadkach ich przyczyną była choroba psychiczna, a w 374 przypadkach zaburzenia psychiczne.

Aby zmienić te statystyki, dzieci i młodzież w Polsce muszą mieć zapewnioną odpowiednią pomoc a tej, jak wykazała kontrola NIK-u brakuje. Mimo że Ministerstwo Zdrowia opracowało trójstopniowy model leczenia, to nie został on wprowadzony w życie. Projekt zakładał, że w pierwszej kolejności dziecku należy udzielić pomocy w przyjaznym dla niego środowisku. Najlepiej w otoczeniu rodziny, w szkole, czy też poradni psychologiczno - pedagogicznej. Dopiero potem należy zapewnić leczenie ambulatoryjne np. w poradni zdrowia psychicznego, a gdy i ta droga nie pomoże, małoletni będzie umieszczany w szpitalu.

Brak psychiatrów dziecięcych

Brak modelu leczenia to niejedyna bolączka polskiej psychiatrii dziecięcej. Ogromnym problem jest również brak specjalistów. Pod koniec marca 2019 r. zawód psychiatry dzieci i młodzieży wykonywało 419 lekarzy, a 169 było w trakcie specjalizacji. Konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży wskazywał na brak ok. 300 lekarzy tej specjalności.

Ponad 30 proc. obecnie pracujących psychiatrów ma więcej niż 55 lat i niedługo przejdzie na emeryturę. Niewielkie zainteresowanie tą dziedziną medycyny sprawia, że nie będzie komu ich zastąpić. Statystyki pokazują, że na 161 miejsc szkoleniowych na wybór takiej drogi zawodowej decyduje się tylko tylko 39 osób. Tym samym braki kadrowe sprawiają, że na 1 tys. pacjentów małoletnich w województwie podkarpackim przypada 1,02 psychiatrów, a w województwie łódzkim - 4,96.

Gdzie leczyć dziecko w kryzysie psychicznym?

Ogromne dysproporcje widać także w liczbie oddziałów psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży (żadnego nie było w województwie podlaskim) i oddziały dzienne (żadnego nie było w pięciu województwach - lubuskim, opolskim, świętokrzyskim, warmińsko - mazurskim i zachodniopomorskim).

Niewielka liczba oddziałów i rosnąca grupa pacjentów przekłada się na długi czas oczekiwana na hospitalizację czy konsultację ze specjalistą. Z roku na rok rośnie liczba pacjentów oczekujących na leczenie. W 2017 r. były to, w skontrolowanych poradniach, średnio 564 osoby, w 2018 r. 661 osób, a w 2019 r. - 1036. Z kolei średni czas oczekiwania na wizytę z ponad 44 dni w 2017 r. do 56 dni w 2019 r. W jednej z poradni średni czas oczekiwania wynosił aż 120 dni.

Potrzebna jest profilaktyka

Trzeba podkreślić, że problemem polskiej psychiatrii są nie tylko braki kadrowe czy niewielka liczba ośrodków, które udzielają dzieciom i młodzieży fachowej pomocy. W Polsce brakuje przede wszystkim profilaktyki i świadomości dbania o zdrowie psychiczne. W ponad połowie skontrolowanych poradni nie prowadzono profilaktyki zaburzeń psychicznych, tłumacząc, że leży to po stronie szkoły i pracującego tam pedagoga lub psychologa. Tymczasem system oświaty nie gwarantuje łatwego dostępu do opieki psychologiczno - pedagogicznej. Blisko połowa szkół publicznych różnego typu (44 proc.) nie zatrudnia na odrębnych etatach ani pedagoga ani psychologa. Prowadzenie profilaktyki zaburzeń psychicznych w szkole utrudnia również duża liczba uczniów przypadająca na jednego pedagoga czy psychologa.

Nadmienić również należy, że w żadnej spośród 13 poradni zdrowia psychicznego nie funkcjonowały zespoły opieki środowiskowej. Kierownictwo placówek wyjaśniało, że NFZ nie finansuje opieki środowiskowej dla dzieci i poradnie nie realizują wizyt domowych psychiatrycznej opieki zdrowotnej.

Pandemia a zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży

Cały świat od ponad roku walczy z pandemią koronawirusa. W obawie przez zakażeniem izolujemy się w domach, nosimy maseczki i jeszcze częściej niż dotychczas myjemy ręce. Ryzyko zachorowania na COVID-19 nie powinno być jednak naszym jedynym zmartwieniem. Specjaliści z Polskiej Akademii Nauk twierdzą, że nieletni są najbardziej narażeni na negatywne skutki nagłej zmiany stylu życia, w tym destabilizacji szkolnej oraz rodzinnej codzienności.

Z badań, na które powołują się eksperci, wynika, że najmłodsi źle reagują na ograniczenie bezpośredniego kontaktu z kolegami i koleżankami oraz przeniesienie większości zajęć szkolno-społecznych do Internetu - to może wiązać się z ryzykiem nękania lub innych form cyberprzemocy. Dzieci i młodzież są również bardziej podatni na przejmowanie się niepokojącymi doniesieniami medialnymi dotyczącymi wpływu pandemii na sytuację gospodarczą i socjoekonomiczną. Nieletni już teraz boję się tego, jak będzie wyglądała ich zawodowa przyszłość.

Pandemia depresji

O negatywnym wpływie pandemii na kondycję psychiczną dzieci i młodzieży świadczy chociażby rosnąca liczba publikacji poświęcona temu problemowi. Nawet na rządowej stronie internetowej pacjent.gov.pl pojawił się wywiad z Dorotą Mintą, psychologiem i psychoterapeutą.

– Psychologowie mówią, że po pandemii koronawirusa czeka nas pandemia depresji, zwłaszcza u nastolatków. Ponieważ, wbrew pozorom, zdalna nauka i wstrzymanie się od kontaktów z rówieśnikami jest łatwiejsze dla małego dziecka niż dla nastolatka. (...) Z nastolatkami jest dramat, bo kiedy się ma naście lat bycie z rówieśnikami jest najważniejsze. Nam, dorosłym, się wydaje, że te dzieci żyją tylko w sieci. Owszem, tak, siadają w parku z telefonem, ale razem. Oni nie są tyko w Internecie, oni też rozmawiają. Dlatego teraz odczuwają najbardziej brak kontaktu z rówieśnikami – tłumaczy specjalistka.

W kolejnych artykułach oraz materiałach wideo będziemy rozmawiali z ekspertami oraz przybliżali skalę tego problemu. Wspólnie zastanowimy się również nad tym, jak pomóc najmłodszym. Zostańcie z nami!

Zobacz wideo: Polska psychiatria dziecięca wymaga leczenia

Zobacz też:

Co przeżywają opiekunowie osób chorych na Alzheimera? "Pojawia się złość, niechęć i straszne myśli"

Jak przygotować dzieci na narodziny rodzeństwa? Mama siódemki: "Trzeba mówić, że to nasz dzidziuś, a nie mój"

Kiedy uczniowie wrócą do szkół? Minister edukacji i nauki podaje możliwy termin

Autor: Katarzyna Oleksik

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"