Jak radzić sobie z poczuciem winy?

ręce wskazujące
Fot. kokouu / Getty Images
Poczucie winy to zwykle znak od sumienia, że zrobiliśmy coś złego. Ale czy zawsze? Okazuje się, że poczucia winy doświadcza każdy niezależnie od tego, czy robił coś złego czy nie. Czy istnieje coś takiego jak patologiczne poczucie winy? Jak uwolnić się od poczucia winy?

Poczucie winy to stan emocjonalny wywołany świadomością uczynienia czegoś moralnie lub prawnie niedozwolonego. Zwykle wiąże się z potrzebą poddania się karze lub czynienia zadośćuczynienia osobom (zwierzętom, instytucjom), które w wyniku naszych działań zostały skrzywdzone. Nie zawsze jednak poczucie winy spowodowane jest rzeczywistą winą. Bywa, że nakładamy na swoje barki odpowiedzialność za rzeczy, na które nie mieliśmy wpływu. I tu zaczyna się patologiczne poczucie winy.

Więcej:

Poczucie winy to narzędzie naszego sumienia , które w sytuacjach ekstremalnych jest w stanie powstrzymać niemal każdego przed dalszym czynieniem rzeczy złych. Bez poczucia winy prawdopodobnie nie moglibyśmy funkcjonować w społeczeństwach, tworzyć systemów religijnych ani kultur. Jednak poczucie winy powstałe sztucznie, np. u dziecka, którego rodzice się rozwodzą, potrafi destrukcyjnie wpłynąć na całe życie człowieka.

Rodzaje poczucia winy

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje poczucia winy, których scharakteryzowanie pomaga wiele zrozumieć. Przede wszystkich poczucie winy właściwe , gdzie wyrzuty sumienia bywają proporcjonalne do wagi popełnionego czynu. Jest to objaw prawidłowego funkcjonowania mózgu człowieka i jego samego w społeczeństwie.

Poczucie winy niewłaściwe to patologiczne poczucie winy , które skalą przerasta przewinienie jednostki. Zdarza się również często, że pojawia się poprzez wpędzanie kogoś w poczucie winy przez bliskich ludzi, na przykład w rodzinie.

Źródła poczucia winy

Poczucie winy jest wynikiem przede wszystkim życia w społeczeństwie oraz naszego wychowania. Bez ludzi wokół poczucie winy nie mogłoby zaistnieć, bo nie czulibyśmy większości wpływów z zewnątrz, które je wywołują. Jakie to czynniki?

  • Świadomość dobra i zła wynikająca między innymi z wychowania, środowiska i wpływu kultury, w której wychował się człowiek jest podstawowym warunkiem pojawienia się poczucia winy.
    • Założenia niemożliwe do spełnienia są cechą charakterystyczną wielu religii, gdzie wyznawcy, mimo głębokiej wiary, nie są w stanie przestrzegać jej wszystkich założeń. Wiara katolicka np. wymaga od swoich wiernych stałej czujności nie tylko nad poprawnością czynów, ale i myśli. Taki rygor, który i tak nie jest w stanie wyeliminować każdego błędu, może wprowadzić w stałe i wyniszczające poczucie winy, destrukcyjne zwłaszcza w momencie, gdy to, co robimy, nie czyni krzywdy absolutnie nikomu wokół, tylko i wyłącznie konkretnej „doktrynie", która z założenia pozostaje bezosobowa.
      • Presja społeczna często wciąga nas w poczucie winy nawet w sprawach, które dla nas nie mają żadnego znaczenia albo takich, które nie powinny mieć znaczenia dla ludzi wokół nas. Bywa, że z poczucia winy, nie wpasowujemy się w model idealnego obywatela, zakładamy rodzinę, mimo że nigdy tego nie chcieliśmy albo wybieramy zawód, który nas nie interesuje, bo tak wypada. Ilu jest przecież lekarzy czy księży bez powołania – w zawodach, w których powołanie to rzecz podstawowa. Wszystko tylko po to, żeby uniknąć przez jednostkę krytyki ze strony społeczeństwa.
        • Błędy wychowawcze , które popełniają rodzice w tym trudnym procesie wprowadzania dziecka w życie, mogą mieć swoje zgubne skutki i wpływać na człowieka przez całą jego egzystencję. Poczucie winy u dziecka może rosnąć w domach, w których stawia się wobec niego tylko wymagania i jest karcone za każde niepowodzenie. Wzbudzanie poczucia winy przez matkę czy ojca spowoduje, że z zahukanego dziecka wyrośnie niepewny siebie dorosły.

          Zobacz także: Psychologia, czyli zawód z przyszłością

          Konsekwencje poczucia winy mogą być pozytywne i do takich należy chęć zmiany i zadośćuczynienie skrzywdzonym przez nas ludziom. Do negatywnych skutków należą między innymi izolacja od społeczeństwa, stres, samopotępienie oraz zatracenie poczucia własnej wartości.

          Zobacz film: Jak wygląda pierwsza wizyta u psychologa i seksuologa? Źródło: Dzień Dobry TVN.

          Jak poradzić sobie z poczuciem winy?

          Jak pozbyć się poczucia winy? Należy przede wszystkim zdać sobie sprawę z tego, komu nasz czyn wyrządził krzywdę. Niezależnie od religii i kultury zawsze duże znaczenie ma zadośćuczynienie. Jest to podstawowy sposób na zlikwidowanie poczucia winy. Kolejny to pojednanie z osobą, której wyrządziliśmy krzywdę. Zwykle poczucie winy staje się niszczące i zbyt wielkie, kiedy nie jesteśmy w stanie w żaden sposób uzyskać wybaczenia.

          Jeżeli dręczy cię nadmierne poczucie winy, niezależnie od powodu, czy jest to poczucie winy w związku, czy też wstyd i poczucie winy u alkoholika warto udać się na terapię. Nie należy wstydzić się rozmów z psychologiem i potraktować je jako konieczność spotkania ze zwykłym lekarzem podobnym do internisty, który zajmuje się całością ciała, z tym że tutaj psycholog zajmuje się całością umysłu. Rozmowy i konkretnie zadania zadawane przez psychologa pomogą ci panować nad zbyt dużym lub fałszywym poczuciem winy. W ekstremalnych przypadkach pomogą również leki wyciszające z rodzaju antydepresyjnych.

          Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

          podziel się:

          Pozostałe wiadomości

          Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

          Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

          Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

          Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

          Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

          Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

          Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

          Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

          Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

          Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

          Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

          Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

          Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

          Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

          Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

          Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

          Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
          Materiał promocyjny

          Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

          Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

          Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

          Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

          Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

          "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

          "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

          Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

          Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

          Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
          Materiał promocyjny

          Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

          Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

          Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

          Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

          Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

          Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

          Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

          10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
          Materiał promocyjny

          10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

          Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

          Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

          Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

          Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

          Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

          Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

          Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

          Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

          Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
          Materiał promocyjny

          Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

          Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

          Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

          Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

          Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

          Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

          Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

          "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

          "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

          Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
          Materiał promocyjny

          Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

          Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

          Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

          Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

          Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

          Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
          Materiał promocyjny

          Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

          Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

          Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

          Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

          Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

          Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

          Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

          Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
          Materiał promocyjny

          Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

          "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

          "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

          Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

          Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

          "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

          "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

          Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
          Materiał promocyjny

          Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

          Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

          Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

          Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

          Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

          Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
          Materiał promocyjny

          Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

          Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

          Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

          Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

          Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

          To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

          To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

          Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

          Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

          Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

          Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

          Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

          Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

          E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
          Materiał promocyjny

          E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

          Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

          Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

          Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

          Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

          Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

          Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

          Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

          Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

          9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

          9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

          Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

          Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

          Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

          Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

          #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

          #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

          Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

          Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

          Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

          Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

          Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

          Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

          Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

          Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"