Pleciony bicz, czyli jak wybrać bacik do jazdy konnej?

Bicz do jazdy konnej
Fot. Getty Images/RichLegg
Pleciony bicz to w rzeczywistości długi bat, który w przeszłości używany był w powożeniu, zwłaszcza na wsiach, gdzie poza uprzężą nie było zbyt wiele sprzętu dedykowanego do pracy z końmi. Dziś tej nazwy zupełnie się nie stosuje, a miejsce bicza zastąpił zwykły bacik.

Prawdziwy pleciony bicz często był wykonany z długich skórzanych rzemieni, które po spleceniu w jeden warkocz stawały się sztywniejsze i wydawały charakterystyczny odgłos, który autorzy powieści często opisywali jako „strzelanie batem”. Oczywiście również dziś w powożeniu, jak i w jeździe wierzchem, stosuje się całą gamę batów, palcatów czy bacików jeździeckich.

Bicz kontra bat

Popularne jest dziś stwierdzenie: „konie wyszły z użytku, ale weszły w modę”. Oczywiście konie nadal ciągną bryczki i wozy, ale zwykle jest to forma sportu lub turystycznej atrakcji. Prawdą jest, że w każdej z jeździeckich dyscyplin jeździec lub powożący posługuje się batem jako jedną z podstawowych pomocy.

Bat jest od wieków używany w pracy z wierzchowcami, ale wbrew często spotykanym opiniom, zupełnie nie służy (i nie powinien służyć) do bicia. Należy go bardzo umiejętnie używać, ponieważ jest nieocenioną pomocą do „rozmowy z koniem” i chociaż szkodzi mu zła sława, niejeden zdziwiłby się, jak wiele sygnałów odczytuje zwierzę z delikatnych ruchów bacika. Dlatego właśnie tak duże znaczenie ma jego długość, wyważenie i jakość wykonania.

Dzisiejsze baty i palcaty mają niewiele wspólnego z tytułowym plecionym biczem. Przede wszystkim wykonane są z syntetycznych, elastycznych i bezpiecznych materiałów – często z włókna szklanego, które pokryte jest dodatkową miękką powłoką ochronną. Każdy bacik zakończony jest końcówką, która różni się długością w zależności od przeznaczenia. Co więcej, ważna jest również rączka. Bat musi się dobrze trzymać w dłoni, nie może być za ciężki ani za lekki – to przymioty, na które zupełnie nie zwracano uwagi w przeszłości. Dziś jeździectwo awansowało do rangi profesjonalnego sportu i właściwe posługiwanie się batem jest bardzo pożądane.

Po co używać bata?

Wielu laików obserwujących powożenie koni lub zawody jeździeckie postrzega bat jako narzędzie do wymierzania kary. Niestety czasem jego zła sława jest uzasadniona. Jednak w kanonach sztuki jeździeckiej bat jest pomocą, która – w żargonie jeździeckim – sięga tam, gdzie jeździec nie może dosięgnąć. To zagadnienie bardzo prosto zrozumieć. Wystarczy wyobrazić sobie współczesną bryczkę sportową zaprzężoną w dwa konie i powożącego, który siedzi daleko za zwierzętami. Oczywiście ma w ręku lejce, ale nie wszystkie sygnały może nimi przekazać. Dlatego jego bat jest długi, z równie długą i miękką końcówką. W ten sposób, mimo że koń nie widzi siedzącego z tyłu człowieka, może odczytywać delikatnie sygnały i ruchy bata oraz wykonywać poszczególne polecenia. Czasem wystarczy przełożyć bat na jedną stronę, aby koń odpowiedział skrętem w przeciwnym kierunku. Wybierając bat, należy więc kierować się przede wszystkim uprawianą dyscypliną jeździecką.

Długi bat czy krótki palcat

Poza powożeniem, które obecnie jest bardzo silnie obsadzoną przez Polaków konkurencją sportową, należy mieć na uwadze pozostałe dyscypliny. Nieco krótszy bat – zwykle 120 do 140 cm, posiadają jeźdźcy zajmujący się ujeżdżeniem. To ta dyscyplina, która przypomina taniec na koniu. Para zawodnik i jeździec na wytyczonym placu musi zaprezentować szereg punktowanych figur jeździeckich. Poza wykonaniem liczy się sylwetka jeźdźca i wręcz niewidoczne pomoce – ma on sprawiać wrażenie przyklejonego do końskiego grzbietu. Dłuższy bacik sięga po prostu tam, gdzie nie można cofnąć łydki.

Z kolei krótki palcat wykorzystują miłośnicy skoków przez przeszkody, którzy mają na koniu bardziej ruchomą sylwetkę. Wykonują oni więcej gwałtownych ruchów i długi bat po prostu by im przeszkadzał, niepotrzebnie strasząc i rozpraszając konia. Zazwyczaj więc bat nie jest w tym przypadku dłuższy niż 70–75 cm.

Jaki bat dla początkującego jeźdźca?

Podstawowa zasada początkujących jeźdźców mówi, że każdy nowy adept tej sztuki musi najpierw nauczyć się używać pozostałych pomocy, zanim dostanie do ręki bacik. Najważniejsza jest nauka pracy łydkami, prawidłowe trzymanie rąk i utrzymanie wyprostowanej sylwetki. Dopiero kiedy jeździec siedzi w równowadze, może dostać do ręki bacik lub palcat. Te dla jeźdźców rekreacyjnych nie powinny być zbyt długie. Wystarczy 70–75 cm, ponieważ długie baty ujeżdżeniowe w niewprawnych dłoniach będą bardzo przeszkadzać i dodatkowo dezorientować konia nadmiarem nieskoordynowanych ruchów, których nie będzie w stanie właściwie odczytać.

Zazwyczaj bat trafia do rąk dopiero wówczas, gdy jeździec zaczyna samodzielne jazdy, czyli pod okiem instruktora lub trenera, ale sam już powoduje koniem. Najlepiej, aby palcat był dodatkowo miękko zakończony, aby przy nagłym i nieplanowanym ruchu nie ukłuł zwierzęcia.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"