Zadaniem ostrogi było zmuszenie konia do szybszej jazdy, poprzez sprawienie mu bólu mocnym uderzeniem w bok. W późniejszych czasach umiejętnie stosowane ostrogi jeździeckie mogły kierować ruchem konia.
Ostrogi – skąd się wzięły?
Ostrogi jeździeckie mają bardzo długą historię – wykorzystywane były już przez legiony rzymskie i wojska bizantyjskie. Pierwsze ostrogi konne wykonywano z brązu. Zbudowane były z obręczy stabilizującej, ramienia, a ich zakończenie było bardzo ostre. W kolejnych wiekach zmieniały swoją funkcję i stawały się elementem ozdobnym, który świadczył o zamożności posiadającej je osoby. Obecnie, przez większość osób uprawiających jazdę konną, uznawane są za oznakę przynależności do tej grupy, a dla profesjonalnych jeźdźców są elementem ułatwiającym prowadzenie konia na zawodach. Kształt i rozmiar ostróg powinien być dopasowany indywidualnie do każdego jeźdźca, a dokładniej mówiąc jego umiejętności oraz długości nóg. W zawodach sportowych kształt i rozmiar ostróg określany jest przepisami związków i organizacji jeździeckich.
Ostrogi jeździeckie – jak wybrać odpowiednie?
Dobór odpowiednich ostróg to jedno z pierwszych zadań dla osoby chcącej uprawiać jeździectwo. Generalnie ostrogi konne dzielą się na trzy główne grupy: męskie, damskie i dziecięce. Wybór rodzaju ostrogi zależy w praktyce od rozmiaru buta, na który chcemy ją nałożyć. Przyjmuje się, że do rozmiaru 36 kupuje się ostrogi dziecięce, w przedziale rozmiarów 37 – 42 pasować będą ostrogi damskie, a od rozmiaru 43 wzwyż trzeba stosować ostrogi męskie. Ostrogi konne można nieco rozszerzyć, aby dopasować je do buta, ale trzeba pamiętać, że do eleganckich oficerek trzeba dobierać ostrogi większe, aby nie zarysować skóry na bucie.
Ostrogi do buta mocowane są za pomocą specjalnych pasków. Mogą to być paski parciane lub skórzane. Na początek warto kupić paski parciane – są one po prostu dużo tańsze. Paski skórzane za to są zdecydowanie bardziej eleganckie, a także trwalsze.
Innym elementem różnicującym ostrogi na konia jest długość ich zakończenia, czyli tzw. bodźca. Najkrótsze mają około 1,5 cm długości, natomiast w zawodach dopuszczalne są zakończenia o długości maksymalnej 3,5 cm. Dla początkujących jeźdzźców najlpesze są ostogi 2,5 cm.
Ostrogi do jazdy konnej są najczęściej dostępne w dwóch kolorach – srebrnym lub złotym. Wybór koloru nie ma oczywiście żadnego wpływu na komfort jazdy, a zależy jedynie od gustu jeźdźca.
Można wyróżnić bardzo wiele modeli ostróg, a najpopularniejsze z nich to ostrogi z samym bodźcem, z bodźcem zakończone kulką, plastikowe, z kółkiem i z gwiazdką. Pierwsze trzy modele są najbardziej polecane do nauki jazdy, ale plastikowe nie są dopuszczone do zawodów. Ostrogi na konia z kółkiem i z gwiazdką są przeznaczone dla bardzo doświadczonych jeźdźców (kółka i gwiazdki muszą być ruchome i tępe).
Ostrogi – czy są niebezpieczne dla konia?
W obecnych czasach co jakiś czas na nowo wybucha dyskusja, czy ostrogi są dla konia niebezpieczne i czy sprawiają mu ból? Poprawne użycie ostróg nie ma negatywnego wpływu na wierzchowca. Doświadczony jeździec wykorzystuje ostrogi jako wzmocnienie działania łydki – koń nie odczuwa bólu, jedynie mocniejszy bodziec. Natomiast osoba niewprawiona może sprawić koniowi ból, a nawet zranić go. Dlatego początkujący jeźdźcy powinni wybrać ostrogi bardzo łagodne – zakończone kulką. Dopiero po nabyciu odpowiedniego doświadczenia można używać ostróg ostrzej działających. Ostrogi jeździeckie muszą być trwale przypięte do butów, a jeździec musi utrzymywać równowagę i zrównoważony dosiad. W przeciwnym wypadku może dojść do zranienia konia. Ostróg używamy w ostateczności – dopiero wtedy, kiedy koń nie reaguje odpowiednio na ruch naszej łydki, a w dalszej kolejności na bat. Łydka musi być odpowiednio ustawiona, aby ostroga nie drażniła konia przez cały czas. Można więc podsumować, że poprawne używanie ostróg, a przede wszystkim nie nadużywanie ich, w żadnym wypadku nie jest dla konia niebezpieczne . Może jedynie poprawić komunikację między zwierzęciem a jeźdźcem i w konsekwencji ułatwić jazdę.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN