Wybory prezydenckie 2020
O tym, jak miałyby przebiegać wybory prezydenckie, stanowią obecnie dwa dokumenty prawne: Kodeks Wyborczy oraz tarcza antykryzysowa 2.0, czyli ustawa z 16 kwietnia o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.
Jak to będzie wyglądać w praktyce? Filip Chajzer próbował pytać o to Pocztę Polską, która jest odpowiedzialna za zorganizowanie wyborów. Niestety, odmówiono mu komentarza.
Najprawdopodobniej pakiety będzie dostarczać dwóch listonoszy.
Najprawdopodobniej taki jest scenariusz, gdzieś z przecieków. On nie wynika wprost z żadnych przepisów - również tych projektowanych - że będzie to dwóch listonoszy, którzy będą potwierdzać nawzajem to, że pakiet w skrzynce się znalazł. Dlatego dwóch, że rząd uważa, że niebezpieczne jest jednak w tych okolicznościach to, żeby osobiście potwierdzać odbiór. Żeby był świadek, być może ze zdjęciem. Wszystko pozostaje w sferze domysłów
- przyznaje prawnik Krzysztof Izdebski.
Nawet najlepsza, najdroższa skrzynka pocztowa nie jest zamkiem w Malborku. Może dość do kradzieży. Co wtedy?
To zależy, czy nasz życzliwy sąsiad albo przechodzący przypadkiem złodziej ukradnie nam kartę przed 6 czy po 6 maja. Jeżeli zrobi to, zanim sejm przyjmie ustawę o wyborach korespondencyjnych, który z tych naszych ulotek zrobią prawdziwe karty do głosowania, to nic mu się nie stanie. A zatem drogi złodzieju - uważaj, kiedy nam chcesz te karty do głosowania świsnąć
- żartuje dziennikarz Andrzej Stankiewicz.
Załóżmy, że wszystko pójdzie dobrze i znajdziemy w skrzynce pakiet wyborczy.
Pakiet wyborczy składa się z kilku elementów. Pierwszym z nich jest karta wyborcza, to jest ten dokument, na którym mamy wyraźnie powiedzieć, na kogo głosujemy, zaznaczając X przy nazwisku kandydata lub kandydatki. Następnie wypełniamy oświadczenie o tym, że głosujemy tajnie i samodzielnie. Potem obie karty wkładamy do różnych kopert. Następnie te dwie koperty wkładamy do jeszcze jednej, trzeciej koperty. Tę trzecią kopertę, z dwoma kopertami, wrzucamy do urny wyborczej
- wyjaśnia Maciej Kawecki, prawnik.
Gdzie będzie urna wyborcza? Nikt tego dzisiaj nie wie.
Wątpliwości w sprawie przesyłki listowej nierejestrowanej, o takim samym statusie jak ulotka reklamowa, jest dużo więcej.
Brak jest regulacji związanych ze szpitalami. A więc co z osobami, które przebywają w tzw. specjalnych okręgach wyborczych? Projekt przepisów nie mówi nic na temat głosowania osób niewidomych, a wiec doręczania kart wyborczych sporządzonych w alfabecie Braille'a
- wylicza Maciej Kawecki. Podobnie z osobami, które mieszkają poza miejscem zameldowania.
Wybory korespondencyjne i online – jak się je przeprowadza? O tym mówił Andrzej Stankiewicz, dziennikarz onet.pl. Zobacz rozmowę:
Głosowanie korespondencyjne w Polsce
W Polsce głosowanie korespondencyjne wprowadzono Kodeksem wyborczym z 2011 r. - najpierw tylko dla przebywających za granicą, a potem także dla osób niepełnosprawnych. Zasadnicza zmiana nastąpiła trzy lata później. 11 lipca 2014 r. uchwalono nowelizację polegającą na możliwości głosowania korespondencyjnego dla wszystkich, którzy zgłoszą taką potrzebę, we wszystkich wyborach poza samorządowymi i wyborami prezydentów miast, burmistrzów i wójtów.
Alternatywne wybory na świecie
Zmiany w przepisach wprowadzające tzw. alternatywne sposoby głosowania (korespondencyjne, przez pełnomocnika, elektroniczne) parlamenty przeprowadzały z reguły z dużym wyprzedzeniem czasowym przed nadchodzącymi wyborami.
W Europie najdłuższy staż, jeśli chodzi o procedurę głosowania korespondencyjnego, ma Wielka Brytania. W lutym 1918 r. wprowadzono taką możliwość dla żołnierzy służących w jednostkach poza Zjednoczonym Królestwem. Na początku marca 2000 r. uchwalono przepisy dopuszczające głosowanie korespondencyjne "na żądanie" (mogą z tego korzystać wszyscy obywatele).
Wybory w Bawarii
Wybory lokalne w Bawarii zaplanowano na 15 marca 2020 r. W związku z rozwojem epidemii 10 marca wprowadzono w tym landzie pierwsze obostrzenia (m.in. zakaz zgromadzeń ponad 1000 osób), a dwa dni przed wyborami ogłoszono zamknięcie szkół. Mimo wszystko pierwsza tura odbyła się zgodnie ze standardową procedurą. Kiedy stało się jasne, jaka jest skala zagrożenia, władze bawarskie zdecydowały się na przeprowadzenie drugiej tury wyborów burmistrzów i starostów korespondencyjnie. Zmiana ta była od strony organizacyjnej ułatwiona przez trzy czynniki – zastane procedury, sprawdzoną infrastrukturę oraz ograniczoną skalę przedsięwzięcia. Głosowanie korespondencyjne jest od lat dostępne w Niemczech jako opcja dla wszystkich wyborców. Różnica polega na tym, że standardowo wyborca musi złożyć w gminie wniosek, a tym razem pakiet otrzymali wszyscy. Głosowanie korespondencyjne stale zyskuje w Niemczech na popularności. W niektórych bawarskich gminach już w pierwszej turze udział głosów korespondencyjnych sięgał 70 proc.
Wybory w Estonii
Wybory w Estonii rozpoczynają się głosowaniem przedterminowym, w którym można uczestniczyć na kilka sposobów. Pierwszy sposób wygląda podobnie jak w dniu wyborów: w każdym regionie (prowincji) na 10 do 7 dni przed otwarciem lokali wyborczych można głosować w przynajmniej jednym z nich, na 6 do 4 dni „wczesny” głos można oddać we wszystkich. W dniu wyborów – oprócz osobistej wizyty w lokalu wyborczym – z powodów zdrowotnych lub innych istotnych, można także głosować w domu. Kolejny sposób to właśnie głosowanie internetowe, które jest dostępne na 10 do 4 dni przed dniem wyborów. W tym czasie Estończycy mogą oddać głos przy użyciu dowodów wyposażonych w chipy zawierające e-ID (tożsamość cyfrową) i podpis elektroniczny.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Pełne odcinki znajdziesz w serwisie Player.
Zobacz też:
- Cierpicie na izolacyjną chandrę? Mamy lekarstwo - posłuchajcie Anny Dymnej
- Węgry przygotowują się na drugą falę zakażeń. Viktor Orban: "Wraz z wygraniem pierwszej bitwy wojna się nie skończyła"
- Naukowcy: koronawirus w supermarkecie może utrzymywać się w powietrzu nawet 6 minut
Autor: Luiza Bebłot