Liofilizacja – co to jest i na czym polega?

Liofilizacja
Fot. aga7ta / Getty Images
Liofilizacja to proces, którego istotą jest usunięcie wody z produktu. Pozwala na ograniczenie rozwoju drobnoustrojów w żywności, a tym samym wydłuża okres jej przydatności do spożycia. Liofilizacja owoców i warzyw oraz innych produktów żywnościowych nie powoduje zmian kaloryczności i wartości odżywczej.

Liofilizacja jest procesem polegającym na usunięciu wody z uprzednio zamrożonego produktu żywnościowego. Metoda ta pozwala na długotrwałe przechowywanie żywności bez użycia środków konserwujących. Liofilizacji poddaje się m.in. owoce i warzywa.

Więcej:

Co to jest liofilizacja?

Liofilizacja nazywana jest inaczej suszeniem sublimacyjnym. To proces, który polega na usunięciu wody z zamrożonego produktu na drodze sublimacji lodu, a więc wskutek jego bezpośredniego przejścia w stan pary. Proces liofilizacji jest złożony i przebiega w kilku etapach. Pierwszy z nich to zamrożenie produktu żywnościowego do temperatury -40°C. Kolejny etap opiera się na podniesieniu temperatury produktu do wartości wyjściowej pod znacznie obniżonym ciśnieniu. Efektem tych działań jest wyodrębnienie się pary wodnej. Liofilizacja umożliwia usunięcie z żywności 70–96% wody. Końcowym etapem procesu jest suszenie produktu w temperaturze około 50°C. Żywność liofilizowana odznacza się wysoką jakością, gdyż proces zachodzi w warunkach pozwalających na zminimalizowanie ryzyka pojawienia się reakcji niepożądanych, np. utleniania czy innych reakcji wywoływanych przez drobnoustroje.

Co poddaje się procesowi liofilizacji?

Liofilizacja jest procesem wykorzystywanym do utrwalania różnych produktów żywnościowych. Najbardziej popularna jest liofilizacja owoców , której poddaje się m.in. żurawinę, truskawki, jagody, maliny, porzeczki, ananasy, jabłka, śliwki, mango. Liofilizacja warzyw znajduje zastosowanie przy utrwalaniu marchewki, selera, pietruszki, pora, fasoli, groszku, papryki. Suszenie sublimacyjne wykorzystywane jest także w przypadku mięsa, ryb, wędlin, grzybów, kawy. Liofilizuje się również potrawy, m.in. makarony, zupy, gulasze i zestawy obiadowe (np. kotlet schabowy z warzywami).

Liofilizacja – wady i zalety

Liofilizacja ma wiele zalet. Żywność liofilizowana zachowuje swoje właściwości organoleptyczne, czyli zapach, aromat i smak. Cechuje się również niezmienioną wartością odżywczą i kalorycznością w stosunku do wyjściowego produktu. Liofilizacja żywności przyczynia się do ograniczenia rozwoju drobnoustrojów oraz zredukowania zmian enzymatycznych zachodzących w produkcie. Dzięki temu wydłuża się jego przydatność do spożycia, co pozwala na długotrwałe przechowywanie żywności bez ryzyka jej zepsucia. Zaletą liofilizacji jest również niestosowanie żadnych chemicznych środków konserwujących ani polepszaczy smaku, zapachu czy barwników. Ta metoda utrwalania żywności wiąże się także ze zmniejszeniem objętości i masy produktu. Dzięki temu produkty liofilizowane są lekkie, łatwe w transporcie i przechowywaniu. Wady liofilizacji to przede wszystkim wysokie koszty jej przeprowadzenia. Z tego powodu produkty poddawane suszeniu sublimacyjnemu są dość drogie. Za opakowanie liofilizowanych owoców o wadze 30 g trzeba zapłacić około 10 zł. Ponadto produkty liofilizowane są wrażliwe na wilgoć, dlatego należy przechowywać je w suchych miejscach.

Z czego bierze się ogromna chęć jedzenia słodyczy?

Liofilizacja w warunkach domowych

Liofilizacja wykorzystywana jest na szeroką skalę w przemyśle spożywczym, ale również kosmetycznym i farmaceutycznym. Znajduje zastosowanie m.in. przy produkcji leków i preparatów kosmetycznych, gdyż chroni produkt przed namnażaniem się w nim drobnoustrojów, a dodatkowo przeciwdziała rozkładowi substancji biologicznych zawartych w preparacie pod wpływem działania mikroorganizmów. Liofilizacja w warunkach domowych rzadko jest przeprowadzana , gdyż proces ten wymaga zastosowania specjalnej maszyny (liofilizatora).

Żywność liofilizowana – dla kogo jest przeznaczona?

Żywność liofilizowana jest szczególnie ceniona przez osoby wybierające się w dalekie trasy i podróże, a przy tym potrzebujące pokarmów o odpowiedniej wartości odżywczej i kaloryczności. Produkty liofilizowane cechują się małą masą i niewielką objętością, a dodatkowo są łatwe w przygotowaniu. Potrawy poddane suszeniu sublimacyjnemu przed spożyciem wystarczy zalać odpowiednią ilością ciepłej wody. Produkty liofilizowane są przeznaczone m.in. dla alpinistów, himalaistów, żołnierzy oraz żeglarzy. Znajdują również zastosowanie w turystyce pieszej i rowerowej, w dalekich rajdach samochodowych oraz przy wspinaczce górskiej.

Autor: Adrian Adamczyk

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"