Stare powiedzenie mówi, że “jeśli czegoś bardzo chcesz, to na pewno się to spełni”. Coraz popularniejsze stają się także techniki polegające na przyciąganiu jakichś wydarzeń w życiu poprzez ciągłe wyobrażanie ich sobie. Myślenie życzeniowe w mniejszym lub większym stopniu pojawia się u każdego człowieka. W większości przypadków nie ma nic złego w pozytywnym myśleniu i skupieniu się na wyznaczonym celu. Jednak niekiedy między nieokiełznaną wyobraźnią a zaburzeniem psychicznym jest cienka granica.
Myślenie życzeniowe a psychologia
Myślenie życzeniowe jest sposobem rozumowania, który opiera się na silnym przeświadczeniu, że coś jest możliwe i realne do osiągnięcia tylko dlatego, że tego chcemy. Od momentu wyobrażenia sobie pożądanego efektu wszystkie decyzje, jakie podejmujemy (świadomie lub nie), będą miały na celu przybliżenie nas do spełnienia marzenia. Niekiedy ta metoda myślenia motywuje do działania i faktycznie pomaga w realizacji przyjętych założeń.
Myślenie życzeniowe nie stanowi zagrożenia, jeśli w konfrontacji z racjonalnymi argumentami albo po porażce potrafimy odpuścić, przewartościować swoje cele lub zmienić sposób działania. Niestety, bardzo łatwo zatracić się w przekonaniach i marzeniach do tego stopnia, że tracimy kontakt z rzeczywistością i całkowicie zamykamy się na to, co nas otacza.
Osoba, która zatraca się w myśleniu życzeniowym lub traktuje je jako formę ucieczki od niezadowalającej sytuacji, często wizualizuje sobie własny, lepszy świat i nie dostrzega rzeczywistości ani błędów w swoich przeświadczeniach. Jest odporna na przedstawiane argumenty i dowody. Przykładem takiego zachowania może być silna wiara w odniesienie światowego sukcesu jako śpiewak mimo braku predyspozycji i umiejętności śpiewania.
Jakie zagrożenia niesie myślenie życzeniowe?
Myślenie życzeniowe nie jest niczym złym, jeżeli stanowi formę motywacji, a osoba, która je stosuje, potrafi racjonalnie spojrzeć na swoją sytuację. Problem pojawia się wtedy, gdy pragnienie zaczyna przesłaniać rzeczywistość i nie pozwala dostrzec popełnianych błędów, co przyczynia się do porażki, zaniedbania relacji międzyludzkich lub niszczenia samego siebie.
Nadmierne skupienie się na swoim marzeniu może być przyczyną frustracji, rozczarowania i napięcia emocjonalnego. Dzieje się tak wówczas, gdy codzienne życie i obowiązki brutalnie wyrywają nas ze świata fantazji albo zbyt późno uświadamiamy sobie swój błąd i ponosimy bolesną porażkę. Niekiedy może to być przyczyną obniżonego nastroju i rozwinięcia się depresji.
Zaawansowane życzenie myśleniowe może spowodować, że hołdująca mu osoba staje się niebezpieczna dla samej siebie lub dla otoczenia. Dzieje się tak, ponieważ jest całkowicie przekonana o słuszności swoich działań i potrafi je usprawiedliwić przed sobą i innymi. Chęć przybliżenia się do celu jest niekiedy silniejsza niż prawo, dlatego osoba myśląca życzeniowo jest w stanie posunąć się nawet do popełnienia przestępstwa.
Myślenie życzeniowe a katatymia
Granica między motywacją i nastawieniem na cel a zaburzeniem psychicznym, jakim jest katatymia (potocznie zwana myśleniem życzeniowym , jednak psychiatrzy starają się rozdzielać oba pojęcia), jest bardzo cienka. Jeżeli osoba mająca silne marzenie jest w stanie myśleć racjonalnie i podejmować decyzje na podstawie faktów, myślenie życzeniowe nie stanowi dla niej zagrożenia. Jeśli jednak z własnych pragnień i emocji (choćby pozytywnych) buduje fałszywą rzeczywistość, jest odporna na wszelkie argumenty i nie powstrzymuje jej nawet porażka, można stwierdzić u niej patologię.
Katatymia może być samodzielnym zaburzeniem albo objawem jednej z chorób psychicznych: schizofrenii, nerwicy, manii lub psychozy. Jej symptomy to:
· podejmowanie nieracjonalnych decyzji;
· ślepa wiara w jakąś ideę, osobę, marzenie, zabobony;
· utrata zdolności krytycznej oceny siebie i swoich działań;
· brak otwartości na opinie innych osób;
· nieprzyjmowanie do wiadomości racjonalnych argumentów.
Ludzie w zaawansowanej katatymii żyją w wyimaginowanym świecie i nie zauważają tego, co dzieje się w otaczającej ich rzeczywistości. Osoby przejawiające skrajne myślenie życzeniowe powinny być obserwowane i w razie potrzeby skierowane na leczenie psychiatryczne.
Zobacz film: Czym jest myślenie magiczne?
Zobacz film: Czym jest myślenie magiczne? Źródło: Dzień Dobry TVN
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: SOL STOCK LTD/Getty Images