Maślak. Jak wygląda? Gdzie występuje? Jakie ma odmiany?

Maślak
Fot. Sicha69/ Getty Images
Maślaki to charakterystyczne, śluzowate grzyby. Wszystkie gatunki maślaków są jadalne. Gdzie rosną? Jak wyglądają? Jak je przyrządzić?

Maślaki to grzyby jadalne. Wszystkie gatunki maślaków występujące w Polsce są wykorzystywane w kuchni. Trudno je pomylić z jakimkolwiek grzybem niejadalnym czy trującym i dość łatwo je znaleźć w lasach iglastych. To czyni je dobrymi grzybami dla początkujących grzybiarzy. Jak wyglądają maślaki? Gdzie rosną? Kiedy je zbierać?

  • Grzyby jadalne: maślak zwyczajny, brązowy, sitarz, żółty...
    • Jak wygląda maślak?
      • Gdzie rosną maślaki?
        • Jak przygotować maślaki?

          Grzyby jadalne: maślak zwyczajny, brązowy, sitarz, żółty...

          W Polsce występuje 11 rodzajów maślaków, wszystkie są jadalne, wszystkie mają też pod kapeluszami rurki.

          Rodzaje maślaków jadalnych występujące w Polsce to m.in.:

          · maślak zwyczajny – to maślak brązowy, znany także pod nazwami huba maślak, ślimak, maślarz, koźlak, sośniak;

          · maślak żółty czyli maślak modrzewiowy – dawniej maślak strojny, borowik żółty;

          · maślak pstry – inaczej nazywany jakubkiem lub bagniakiem, jest uznawany za mniej smaczny;

          · maślak sitarz – to mniej smaczny i doceniany gatunek maślaka, jest też najczęściej spotykany spośród wszystkich maślaków.

          Zobacz też:

          Risotto grzybowe

          Jak wygląda maślak?

          Skórka maślaków wytwarza po deszczu charakterystyczny śluz, lepki w dotyku. Kapelusze są gładkie i mają kolory od jasnożółtych do czerwonawych. Pod kapeluszami maślaki mają rurki. Trzony maślaków mogą mieć pierścień – tak jak maślak zwyczajny, rzadki maślak błotny, maślak ziarnisty, objęty ochroną maślak trydencki czy maślak żółty.

          Maślak zwyczajny może mieć nawet 15-centymetrowy, gładki kapelusz. Kapelusz ma brązową barwę – od ciemnobrązowej przez czekoladowo-brązową po żółtobrązową. Początkowo półkolisty kapelusz, z czasem robi się spłaszczony. Łatwo daje się obrać ze skórki. Rurki pod kapeluszem są jasnożółte. Na kremowo-żółtym trzonie widać pierścień – to on go odróżnia od maślaka ziarnistego, niemal identycznego, ale nieco mniej smacznego grzyba jadalnego.

          Maślak żółty (modrzewiowy) ma zgodnie ze swoją nazwą żółty lub pomarańczowy kapelusz, jaśniejący przy brzegu. Po naciśnięciu rurek pod kapeluszem, zmieniają kolor na brązowo-różowy. Na trzonie ma pierścień, który zanika u najstarszych okazów.

          Maślak pstry może mieć kolor od bladożółtego aż do pomarańczowego. Dość trudno go obrać ze skórki. Rurki na spodzie kapelusza i trzon są żółte, żółtobrązowe. Po przekrojeniu miąższ lekko sinieje.

          Maślak sitarz ma maksymalnie 10-centymetrowy kapelusz w odcieniach jasnego brązu do czerwieni. Początkowo jest półkolisty, u dojrzałych okazów staje się płaski, a u największych maślaków jest powyginany. Rurki pod kapeluszem są żółte, z czasem brązowieją – są duże, stąd nazwa maślak sitarz. Podstawa trzonu jest czerwonobrązowa, a reszta brązowożółta lub żółta. Po ugotowaniu zmienia kolor na czerwony.

          Gdzie rosną maślaki?

          Maślaki rosną w lasach iglastych, gdyż z drzewami iglastymi tworzą mikoryzę. Można je znaleźć wyłącznie pod nimi.

          Maślak zwyczajny rośnie w młodych lasach sosnowych. Tworzy mikoryzę z sosnami.

          Maślaki żółte (maślaki modrzewiowe) najczęściej można spotkać na terenach górskich, rosną wyłącznie pod modrzewiami.

          Maślak sitarz rośnie pod sosną zwyczajną, „lubi się” także z wrzosami. Ze względu na to, że sosny rosną na piaszczystych glebach, ten gatunek maślaka też można na nich znaleźć.

          Zobacz także: Wrzosy – uprawa i pielęgnacja w domu. Kiedy przycinać wrzos w doniczce?

          Maślak – kiedy zbierać?

          Maślaka zwyczajnego znajdziemy w lesie już od maja. Jeśli mamy ciepłą jesień, na grzybobranie możemy się wybierać nawet do grudnia.

          Maślaka żółtego oraz maślaka pstrego można znaleźć od czerwca do października.

          Maślaki sitarze rosną w lasach już od lipca do października.

          Zobacz też: Muchomor czerwony

          Jak przygotować maślaki?

          Maślak to grzyb jadalny niezbyt chętnie suszony. Lepiej nadaje się do marynowania w słoiku w zalewie octowej lub do przyrządzania na świeżo, np. w sosie.

          Przed obróbką trzeba najpierw dobrze maślaki umyć. Najlepiej zdjąć skórkę, dzięki czemu pozbędziemy się części igliwia i zanieczyszczeń, u wielu odmian maślaków ma ona nieprzyjemny smak (np. u maślaków zwyczajnych jest kwaśna). Oprócz tego z powodu śluzu, skórka jest dla człowieka ciężkostrawna.

          Dobrze jest namoczyć maślaki przed przyrządzeniem. Dobrze sprawdzają się w potrawach duszonych, smażonych i gotowanych. Marynowane maślaki są także wyjątkowo smaczne.

          Niezależnie od gatunku maślaka możemy zrobić z niego sos grzybowy. Najpierw przyrządzamy sos beszamelowy (podgrzewamy 2 łyżki masła z 1,5 łyżki mąki, dodajemy po szklance mleka i bulionu i gotujemy 10 minut, często mieszając) i do niego dodajemy lekko podsmażone maślaki. Dusimy razem 10 minut.

          Grzyb maślak pstry świetnie smakuje w sosie śmietanowo-grzybowym. Wystarczy gotować go przez 30 min lub 1 godzinę na małym ogniu. Nie trzeba go obierać w odróżnieniu od innych gatunków maślaków.

          Zobacz też:

          Żółciak siarkowy

          Zobacz film: Pełna grzybów kuchnia Polana. Źródło: Dzień Dobry TVN

          Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

          podziel się:

          Pozostałe wiadomości

          Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

          Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

          Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

          Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

          Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

          Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

          Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

          Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

          Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

          Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

          Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

          Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

          Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

          Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

          Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

          Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

          Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

          Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

          Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
          Materiał promocyjny

          Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

          Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

          Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

          Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

          Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

          "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

          "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

          Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

          Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

          Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
          Materiał promocyjny

          Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

          Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

          Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

          Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

          Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

          Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

          Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

          10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
          Materiał promocyjny

          10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

          Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

          Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

          Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

          Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

          Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

          Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

          Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

          Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

          Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
          Materiał promocyjny

          Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

          Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

          Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

          Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

          Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

          Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

          Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

          "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

          "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

          Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
          Materiał promocyjny

          Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

          Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

          Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

          Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

          Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

          Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
          Materiał promocyjny

          Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

          Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

          Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

          Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

          Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

          Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

          Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

          Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
          Materiał promocyjny

          Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

          "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

          "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

          Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

          Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

          "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

          "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

          Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
          Materiał promocyjny

          Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

          Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

          Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

          Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

          Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

          Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
          Materiał promocyjny

          Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

          Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

          Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

          Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

          Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

          To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

          To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

          Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

          Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

          Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

          Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

          Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

          Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

          E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
          Materiał promocyjny

          E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

          Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

          Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

          Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

          Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

          Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

          Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

          Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

          Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

          9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

          9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

          Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

          Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

          Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

          Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

          #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

          #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

          Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

          Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

          Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

          Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

          Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

          Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

          Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

          Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"