Dziecko rodzi się pozbawione zębów, jedynie z zawiązkami zlokalizowanymi w żuchwie i szczęce. U noworodka fizjologicznie dziąsła są różowo-czerwone, pokryte gładką śluzówką. Brak zębów po urodzeniu jest tłumaczony tym, iż niemowlak w trakcie pierwszych miesięcy życia karmiony jest zazwyczaj piersią mlekiem matki. Ze względu na to obecność zębów byłaby bardzo bolesna w trakcie ssania piersi kobiety.
Wraz ze wzrostem dziecka i zmianami w diecie obecność zębów jest naturalnym warunkiem ułatwiającym rozdrabnianie pokarmu. Przyjmuje się, że ząbkowanie – proces wyrzynania się zębów ponad linię dziąseł – rozpoczyna się około szóstego miesiąca życia dziecka. Wyrastanie zębów jest bolesne, powoduje obrzęk dziąseł i niepokój dziecka, w związku z czym ważna jest znajomość sposobów łagodzących dolegliwości. Żel lub maść na dziąsła dla dzieci przyniosą ulgę niemowlakowi i uczynią proces ząbkowania nieco mniej bolesnym.
Jak przebiega ząbkowanie u niemowlęcia?
Generalnie przyjmuje się, że ząbkowanie u niemowlaka przypada na szósty miesiąc życia. Jednakże osobniczo występują bardzo duże różnice i pierwsze objawy związane z ząbkowaniem mogą wystąpić już w 3 lub 4 miesiącu, ale patologią nie jest również brak zębów u 8- lub 9-miesięcznego dziecka. Zwykle pierwszym zębem jest górna “jedynka”, ale mogą być to również inne ząbki. Rodzice łatwo mogą zauważyć pierwsze objawy ząbkowania. Dziecko jest wówczas niespokojne, płaczliwe, nadmiernie się ślini, a ze względu na występujący świąd dziąseł intensywnie wkłada rączki i zabawki do buzi w celu ich przygryzania, co łagodzi dolegliwości. Podczas wyrzynania zębów dochodzi do obrzęku dziąseł. Ponadto stają się one niezwykle tkliwe. W związku z tym niemowlę niechętnie je i pije. Czasami ząbkowaniu może towarzyszyć gorączka, biegunka i wymioty.
Objawy ząbkowania u niemowlaka
Jeśli u zdrowego dziecka wystąpi gorączka bez objawów ze strony układu oddechowego czy moczowego, jej przyczyną jest zwykle ząbkowanie. Mimo iż występuje wzrost temperatury ciała, rzadko przekracza ona 39 stopni. Ponadto dziecko jest niespokojne, marudzi, płacze, grymasi przy jedzeniu. Często dziecko również nadmiernie się ślini i przygryza rączki lub wkłada rozmaite przedmioty do buzi. Gorączka przy ząbkowaniu ustępuje po 2–3 dniach, bez stosowania żadnych preparatów farmakologicznych. Ząbkowaniu może również towarzyszyć biegunka. Dzieci karmione mlekiem z reguły wypróżniają się kilka razy na dobę, a ich stolec jest półpłynny. Jeżeli znacząco wzrośnie liczba wypróżnień, stolce staną się płynne lub pieniste i mają domieszkę śluzu, możemy podejrzewać biegunkę. Z reguły jej czas trwania jest podobny do okresu utrzymywania się gorączki i również trwa 2–3 dni.
Maść na dziąsła dla niemowlaka
Najprostszym, ale skutecznym sposobem, jest masaż dziąseł. Łagodzi świąd dziąseł, jednak w przypadku rozpulchnionych, wrażliwych dziąseł może być bolesny dla dziecka. Podczas robienia masażu można zastosować specjalną maść na dziąsła dla dzieci . Obecnie w aptekach jest dostępnych wiele leków na opuchliznę dziąseł bez recepty np. Bobodent, Dentinox, Calgel, Pansoral. Preparaty te mają działanie przeciwzapalne (chronią przed namnażaniem bakterii). Przede wszystkim działają jednak przeciwbólowo, co przynosi szybką ulgę po zastosowaniu maści.
Co to są pleśniawki?
Białe plamki na dziąsłach niemowlaka, które wyglądem przypominają fragmenty twarożku lub resztki mleka, to pleśniawki. Mogą się one pojawić w każdym wieku, najczęściej jednak spotyka się je u noworodków. Zmiany mogą być zlokalizowane na dziąsłach lub błonie śluzowej policzków. Przyczyną dolegliwości jest infekcja grzybicza patogenem o nazwie Candida albicans . Grzyb ten występuje jako składowa flory fizjologicznej człowieka, np. dróg rodnych kobiety. W związku z tym dziecko może zaaspirować go podczas przechodzenia przez kanał rodny w trakcie porodu. Przyjmuje się również, że musi towarzyszyć zakażeniu nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego noworodka.
Pleśniawki – jak leczyć bolące dziąsła?
Przede wszystkim ważna jest higiena jamy ustnej i przemywanie jej wodą po każdym karmieniu lub posiłku. U niemowląt karmionych piersią po posiłku powinno się podać 2–3 łyżeczki wody. U starszego dziecka można zastosować oczyszczanie jamy ustnej wodą ze szklanki. Można również po posiłku przetrzeć dziąsła i błonę śluzową policzków gazikiem z przegotowaną, letnią wodą. Stosowany bywa także wodny roztwór Gencjany. Zazwyczaj na błonach śluzowych umieszcza się kilka kropli roztworu, które ulegają samoistnemu rozprowadzeniu.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN