Niezapięcie pasów jest karane w prawie polskim na różne sposoby. W pewnych jednak przypadkach można uniknąć konsekwencji, wśród których znajduje się również mandat za niezapięte pasy (popularnie i skrótowo nazywany „mandatem za pasy”). Kto jest uprawniony do jazdy bez zapiętych pasów?
Mandat za pasy – dlaczego go wprowadzono?
Jazda bez zapiętych pasów jest w Polsce karana. Służby są umocowane, by w takich przypadkach wystawiać tzw. mandat za pasy . Karę tę wprowadzono nieprzypadkowo, spełnia ona bowiem określoną funkcję. Dzięki pasom w razie wypadku, zderzenia z innym autem czy nieruchomą przeszkodą siła uderzenia jest znacznie zminimalizowana. Na ludzi, którzy mają zapięte pasy, działa wówczas mniejsza siła przeciążenia. Kierowca jest lepiej zabezpieczony na wypadek nagłych sytuacji, które mogą go spotkać podczas jazdy (nierówności drogi, ostre zakręty, gwałtowne hamowania).
Wielu ludzi nie lubi zapinać pasów . Argumentuje to tym, że jest im niewygodnie, duszno czy wreszcie, że pasy ograniczają ich swobodę siedzenia. Są i tacy, którzy przekonują, że przez zapięcie pasów tracą komfort jazdy lub możliwość szybkiego rozglądania się.
Mając na uwadze między innymi takie postawy, jak wyżej wskazane, ustawodawca wprowadził tzw. mandat za pasy. U źródeł tego pomysłu znajduje się przekonanie, że kara za brak zapiętych pasów będzie działała na ludzi motywująco i sprawi, że będą je zapinać, aby uniknąć mandatu.
Mandat za pasy dla kierowcy lub pasażera – na jakich zasadach?
Główna odpowiedzialność za zapięcie pasów spoczywa na kierowcy . Oznacza to, że kierowca:
· może mieć wymierzony mandat, jeśli nie zapiął pasów (mandat za pasy to wówczas kara 100 zł i dwa punkty karne),
· może mieć wymierzony mandat, jeśli któryś z pasażerów nie zapiął pasów (mandat za pasy to wówczas kara 100 zł i cztery punkty karne).
Ustawodawca, tworząc takie zasady, wyszedł z przekonania, że kierowca, który odpowiada za bezpieczeństwo przewożonych ludzi, ma zapobiegać sytuacjom, w których jego pasażerowie jadą bez zapiętych pasów. Więc kiedy trudny pasażer nie chce zapiąć pasów, kierowca powinien go wyprosić z samochodu i odmówić rozpoczęcia wspólnej jazdy, w przeciwnym wypadku musi się liczyć z ewentualnym mandatem za niezapięte pasy . Również sam pasażer dostanie wtedy karę finansową w wysokości 100 zł.
Mandat za pasy nie jest wysyłany pocztą, ale najczęściej wystawiany kierowcy czy pasażerowi w czasie bezpośredniej kontroli. Osoba, która uzyskała mandat za pasy, może uiścić opłatę na kilka sposobów . Najprościej jest zapłacić go przez Internet, za pośrednictwem specjalnej strony czy też przelewem online na wskazane konto bankowe. Mandat za pasy powinien być uregulowany w terminie 7 dni od jego przyjęcia.
Mandat za pasy – komu nie można go wystawić?
Mandat za pasy nie może być wystawiony osobom, które są ustawowo upoważnione do tego, aby podróżować samochodami bez zapiętych pasów. Zatem takiego mandatu nie wystawia się:
· osobom, które mają aktualne zaświadczenie lekarskie o przeciwwskazaniu zapinania pasów w czasie jazdy z uwagi na zdrowie,
· kobietom w zaawansowanej, widocznej ciąży,
· kierowcom taksówek (jeśli w taksówce jadą pasażerowie),
· instruktorom nauki jazdy, egzaminatorom (jeśli w samochodzie nauki jazdy jest kursant),
· funkcjonariuszom różnych służb organów ścigania (jeśli w trakcie podróży wykonują swoje czynności operacyjne, służbowe),
· osobom, które podróżują bardzo specyficznymi modelami samochodów, które fabrycznie nie były wyposażone w pasy bezpieczeństwa.
Mandat za pasy – czy można odmówić jego przyjęcia?
Można odmówić przyjęcia mandatu za niezapięte pasy. Mają tutaj zastosowanie przepisy prawa wykroczeń, z których wynika to uprawnienie. Jednak w tym przypadku odmowa przyjęcia mandatu ma określone skutki :
· organy (policja, straż miejska) wystąpią z wnioskiem do sądu o wymierzenie mandatu danej osobie,
· w przypadku wyroku sądu, uznającego zasadność danego mandatu za pasy, ukarany będzie zobligowany do poniesienia kosztów sądowych.
W praktyce większość ukaranych nie kwestionuje mandatu za pasy z dwóch powodów. Po pierwsze trudno jest przed sądem wykazać, że pasy były zapięte, ponieważ służby dysponują dowodami w postaci nagrań. Po drugie odmowa przyjęcia mandatu za pasy i przegranie sprawy w sądzie generują dodatkowe koszty i formalności (jak chociażby wizyta na rozprawie).
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN