Podatki PIT i CIT mają cechy wspólne – oba należą do podatków dochodowych i bezpośrednich. Różni je natomiast zakres podmiotowy, przedmiotowy, podstawa opodatkowania i stawka podatkowa.
Więcej:
- Czym charakteryzuje się crowdfunding?
- Własna działalność gospodarcza. Zakładanie firmy
- Jak szybko i skutecznie spłacić chwilówki?
Kto płaci podatek PIT a kto CIT?
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT, od ang. Personal Income TAX) to typowy podatek od finansów osobistych . Ten podatek są zobowiązane uiszczać osoby fizyczne od wypracowanych przez siebie dochodów. W polskim prawie podatkowym podatnikiem zobowiązanym do jego zapłaty jest osoba fizyczna. Osobą fizyczną, zgodnie z Kodeksem Cywilnym, jest człowiek od momentu urodzenia, ponieważ już wtedy nabywa zdolność prawną. Zgodnie z zasadą rezydencji, która obowiązuje przy rozliczaniu dochodów osób fizycznych w Polsce, są one zobowiązane do zapłaty podatku PIT od wszystkich swoich dochodów, niezależnie od tego, czy zostały wypracowane w Polsce, czy za granicą.
Natomiast podatek dochodowy od osób prawnych (CIT, od ang. Corporate Income Tax) to typowy podatek od dochodów wypracowanych przez przedsiębiorstwa . Ten podatek są więc zobowiązani uiszczać przedsiębiorcy od wypracowanych dochodów przez prowadzone przez siebie jednostki gospodarcze. Osoby prawne (zgodnie z Kodeksem Prawa Cywilnego) to rodzaj podmiotów prawa cywilnego, które działają jako trwałe zespolenie ludzi oraz środków dla realizacji określonych celów i są jednocześnie uposażone w osobowość prawną, zdolność prawną, a także zdolność do czynności prawnych.
Jakie dochody są przedmiotem opodatkowania w przypadku PIT i CIT?
W przypadku podatku PIT opodatkowane są wszystkie dochody, które uzyskała osoba fizyczna w danym roku podatkowym. Wyjątkiem są jedynie specjalne dochody, w przypadku których ustawodawca wskazał, że należy je wyłączyć z opodatkowania (zwolnienia przedmiotowe w PIT). Najczęściej opodatkowany PIT jest dochód osób fizycznych uzyskany z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę albo na podstawie umów cywilnoprawnych. Podstawą opodatkowania w PIT jest zawsze suma wszystkich dochodów wypracowanych przez daną osobę w roku podatkowym.
W przypadku podatku CIT podstawą opodatkowania jest wypracowany przez dany podmiot gospodarczy dochód w danym roku podatkowym . Ten jednak – przy wyliczeniu podstawy opodatkowania takim, jak wyżej – może być pomniejszony o równowartość zrealizowanych w danym roku podatkowym przez przedsiębiorcę darowizn na cele kultu religijnego i instytucji pożytku publicznego oraz o poniesione straty (np. umorzone należności).
Kiedy podatnicy są zwolnieni z płacenia PIT i CIT?
Wiedząc, kto płaci podatek CIT i PIT , zasadne jest zweryfikować, kiedy podatnicy mogą być zwolnieni z tego obowiązku. Przede wszystkim, w przypadku obu ww. podatków, jest to możliwe z uwagi na:
- specjalne cechy, przywileje związane z osobą podatnika – zwolnienie podmiotowe,
- specjalne kategorie dochodów – zwolnienie przedmiotowe.
Jeśli chodzi o zwolnienia podmiotowe, to podatku PIT nie muszą płacić dyplomaci i konsulowie z uwagi na specjalny immunitet podatkowy, mający umocowanie w przepisach prawa międzynarodowego. Osoby te, przykładowo konsulowie, jako ambasadorowie państw obcych urzędujący w Polsce, podlegają obowiązkowi podatkowemu jedynie w swoim kraju macierzystym.
Zwolnienia podmiotowe CIT polegają na tym, że dochody niektórych osób prawnych nie podlegają obowiązkowi opłaty CIT. Tak przykładowo jest z dochodami, które zostały wypracowane przez Skarb Państwa, jednostki budżetowe, fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw, gminy w zakresie dochodów własnych, przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami, wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, organizacje religijne, Narodowy Bank Polski, Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
W przypadku obu ww. podatków funkcjonują również zwolnienia przedmiotowe . Zwolnione z uiszczenia podatku PIT są specjalne kategorie dochodów osób fizycznych, mianowicie:
- dochody socjalne, np. świadczenia rodzinne, zasiłki porodowe, stypendia socjalne dla dzieci,
- dochody odszkodowawcze, np. odszkodowanie wypłacane pracownikowi, któremu zlikwidowano dotychczasowe stanowisko pracy,
- dochody emerytów i rencistów, np. dodatek pieniężny do renty, emerytury,
- inne kategorie dochodów, np. dochody uzyskane z tytułu zmiany mieszkania, nieruchomości czy dochody w postaci bonów prezentowych uzyskanych przez pracownika.
- W przypadku podatku CIT zwolnienie przedmiotowe funkcjonuje w odniesieniu do następujących kategorii dochodów:
- dochody narodowych funduszy inwestycyjnych,
- dochody związane z prowadzeniem szkół, jeśli są przeznaczane na dalsze realizowanie celów tych jednostek oświatowych,
- dochody osób prawnych działających na rzecz pożytku publicznego,
- dochody uzyskiwane przez związki wyznaniowe i kościelne osoby prawne,
- dochody sportowych spółek akcyjnych, jeśli dalej są przeznaczane na cele sportowe.
Sumując, każdy, kto płaci podatek dochodowy CIT, PIT, powinien przed ostatecznym uiszczeniem tej daniny dokładnie sprawdzić, czy nie przysługuje mu zwolnienie. Powyższe rozważania pokazują, że zarówno katalog zwolnień podmiotowych, jak i przedmiotowych w przypadku PIT i CIT jest niezwykle szeroki.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN