Właściwości i zastosowanie kozłka lekarskiego. W czym pomaga, a w czym szkodzi?

kozłek lekarski
fotolinchen/Getty Images
Kozłek lekarski (inaczej waleriana) to zioło, o którego właściwościach wiedziano już w średniowieczu. Mimo nieprzyjemnego zapachu, kozłek lekarski ma szerokie zastosowanie. Przynosi ulgę osobom, które żyją w stresie lub cierpią z powodu bezsenności.

Kozłek lekarski można wyhodować samemu lub kupić w aptece, bądź w sklepie zielarskim. Można zażywać go w formie tabletek, herbat, czy nalewek. Istnieje również możliwość zewnętrznego stosowania kozłka, który ułatwia walkę z łupieżem, łojotokiem, polecany jest do przemywania skóry trądzikowej.

Kozłek lekarski – co warto o nim wiedzieć?

Kozłek lekarski (łac. Valeriana officinalis ) to zioło powszechnie znane jako waleriana. W niektórych rejonach Polski nazywa się go kocią trawą, odolanem, baldrianem, stoniebem lub biełdrzanem. Wyróżnia się kilka odmian kozłka lekarskiego, spośród których największą popularnością cieszy się odmiana szerokolistna.

Kłącza, czyli podziemne łodygi i korzeń kozłka lekarskiego - to surowce lecznicze, z których korzysta zarówno medycyna ludowa, jak i konwencjonalna. Skład kozłka lekarskiego warunkuje jego właściwości. Do składników obecnych w roślinie zalicza się olejki eteryczne, alkaloidy, waltraty (typ: irydoidy ), kwas walerenowy, terpeny, trójterpeny i kwasy organiczne. Za nieprzyjemny zapach waleriany odpowiada ester bornylowy kwasu izowalerianowego.

Kozłek lekarski zbiera się przed okresem kwitnienia lub dopiero jesienią. Duży wpływ na jego potencjał leczniczy ma sposób suszenia. Zarówno korzenie, jak i kłącza kozłka suszy się w temperaturze do 35 stopni Celsjusza. Powyżej tej temperatury substancje aktywne obecne w walerianie tracą swoje właściwości prozdrowotne.

Właściwości i zastosowanie kozłka lekarskiego

Właściwości kozłka lekarskiego znane były już w średniowieczu. Sądzono wówczas, że pomaga on w leczeniu wszystkich dolegliwości. Dziś już wiadomo, że nie jest to prawdą, jednak w przypadku niektórych objawów jest najlepszym naturalnym lekarstwem. Wykazano, że kozłek lekarski obniżając aktywność ośrodkowego układu nerwowego prowadzi do zmniejszenia uczucia niepokoju. Zastosowanie waleriany pozwala osiągnąć stan odprężenia psychicznego. Polecany jest osobom zmagającym się z dużym stresem, pomaga im opanować objawy nerwicy, takie jak np. drżenie rąk, ataki paniki.

Z kozłka korzystać powinny osoby, u których problemem jest bezsenność, ponieważ waleriana poprawia jakość snu, ułatwia szybkie zaśnięcie, pozwala przespać całą noc.

W przeszłości kozłek lekarski był stosowany w leczeniu padaczki. Obecnie lekarze są świadomi, że waleriana nie może pomóc chorym na epilepsję powrócić do zdrowia. W medycynie ludowej napary, czy nalewki z kozłka lekarskiego do dnia dzisiejszego wykorzystuje się u pacjentów, u których występuje: ból lub/i zawroty głowy, przyspieszone bicie serca na tle nerwowym, pulsowanie w skroniach.

Kozłek lekarski skuteczny jest również w leczeniu astmy, kolki, pomaga znieść bolesne miesiączki i PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego). Kozłek lekarski ma działanie wiatropędne i działa rozkurczowo na mięśnie gładkie.

Zewnętrze zastosowanie kozłka lekarskiego umożliwia walkę z łupieżem i łojotokiem. Wyciągi z waleriany wykorzystuje się do przygotowania toników do przemywania skóry trądzikowej. Napary z kozłka są używane do przemywania ran i wrzodów.

Kozłek lekarski – jak stosować?

Nasiona kozłka lekarskiego można samodzielnie zasadzić. Osoby, które nie chcą czekać, aż roślina wyrośnie, mogą ją kupić. Wiele osób zapewne zastanawia się gdzie można kupić kozłek lekarski. Jest on do nabycia w aptekach i sklepach zielarskich - istnieje możliwość zakupienia samego zioła, sproszkowanej waleriany, kapsułek lub tabletek z kozłkiem lekarskim, oraz kropli na bazie zioła. Znane są także nalewki z waleriany. Kozłka używa się jako herbaty, suplementu, czy kompresu.

Kozłek lekarski można stosować bez obaw o efekty uboczne, pod warunkiem przestrzegania zalecanych dawek i przez okres nie dłuższy niż miesiąc. Po tym czasie powinna nastąpić przerwa (min. 2 tygodnie) w korzystaniu z waleriany. Jest to konieczne, aby móc bez obaw wrócić do stosowania zioła.

Kozłek lekarski – przeciwwskazania i skutki uboczne

Herbata z kozłka lekarskiego i inne specyfiki na bazie waleriany nie są dla wszystkich. Stosowanie ich powinno być wykluczone przez starsze osoby, kobiety w ciąży, matki karmiące. Przeciwwskazaniem do stosowania waleriany jest także prowadzenie pojazdów mechanicznych i wiek poniżej 12 lat. Kozłka lekarskiego nie można przyjmować razem z lekami zwiotczającymi mięśnie, nasennymi, uspokajającymi, przeciwhistaminowymi, środkami odurzającymi, lekami stosowanymi w leczeniu chorób psychicznych. Waleriany nie można również łączyć z alkoholem. Z zażywania kozłka należy zrezygnować przed operacją ze znieczuleniem ogólnym, zaś osoby z chorobą nowotworową, przyjmujące leki obniżające poziom cholesterolu oraz leki przeciwgrzybicze przed spożyciem walerianowej herbaty powinny skontaktować się z lekarzem.

Przekroczenie bezpiecznej dawki kociej trawy lub spożywanie jej dłużej niż jest to dozwolone prowadzi do skutków ubocznych. Kozłek lekarski może wywołać: ból głowy, mdłości, palpitacje serca, zaburzenia wzroku i bezsenność.

Zobacz także:

Zobacz wideo: Fitoterapia, czyli ziołolecznictwo. Które zioła warto mieć w apteczce?

Autor: Adrian Adamczyk

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Czym się różni żur od żurku? Wyjaśniamy

Czym się różni żur od żurku? Wyjaśniamy

Co zrobić na obiad w Wielki Piątek?

Co zrobić na obiad w Wielki Piątek?

Do której godziny będzie można zrobić zakupy w Wielką Sobotę i Wielkanoc?

Do której godziny będzie można zrobić zakupy w Wielką Sobotę i Wielkanoc?

Powrót do zdrowia i nowy związek Jacka Rozenka. "Pewnie będę chciał go zalegalizować"

Powrót do zdrowia i nowy związek Jacka Rozenka. "Pewnie będę chciał go zalegalizować"

Czy trzeba iść do spowiedzi przed Wielkanocą? Kto i kiedy powinien to zrobić?

Czy trzeba iść do spowiedzi przed Wielkanocą? Kto i kiedy powinien to zrobić?

Waldemar Obłoza szczerze o swojej relacji z synem. "Nie wiem, co to jest pełnia bycia rodzicem"

Waldemar Obłoza szczerze o swojej relacji z synem. "Nie wiem, co to jest pełnia bycia rodzicem"

Jak przygotować wielkanocny wianek? Sprawdź, jakie to proste

Jak przygotować wielkanocny wianek? Sprawdź, jakie to proste

Kilka godzin po porodzie obroniła pracę dyplomową

Kilka godzin po porodzie obroniła pracę dyplomową

Internauta zaproponował Sebastianowi Fabijańskiemu czterocyfrową sumę za spełnienie jednej prośby. "Spoko"

Internauta zaproponował Sebastianowi Fabijańskiemu czterocyfrową sumę za spełnienie jednej prośby. "Spoko"

Nie żyje uczestnik "Gogglebox". Do tragicznego wypadku doszło w trakcie pracy

Nie żyje uczestnik "Gogglebox". Do tragicznego wypadku doszło w trakcie pracy