Potrawy z chwastu? Poznaj przepisy i właściwości komosy białej (lebiody)

piknik na łące, komosa biała
Istetiana/Getty Images
Źródło: Moment RF
Komosa biała, czyli lebioda, w przeszłości pomagała przetrwać ciężkie czasy głodu. Dziś można jej użyć jako składnika sałatki, nadzienia do naleśników, pierogów i wielu innych potraw. Poza wyjątkowym smakiem, posiada też korzystne dla zdrowia człowieka właściwości.

Komosa biała wykazuje liczne właściwości prozdrowotne dla organizmu. Ziele lebiody działa dobrze przede wszystkim na przemianę materii, układ moczowy i wady wzroku.

Komosa biała – co to za roślina?

Komosa to grupa roślin zakwalifikowanych do rodziny komosowatych. Wyróżnia się ponad 100 odmian komosy, w Polsce mamy styczność z 30 z nich. W naszym kraju największą popularnością cieszy się komosa biała (łac. Chenopodium album), tzw. lebioda.

Komosa biała to roślina ruderalna – występuje na podłożach zmienionych przez człowieka. Można ją spotkać m.in. na wysypiskach śmieci czy łąkach. Rośnie nie tylko w Europie. W Chinach jest warzywem nierzadko serwowanym klientom restauracji. W Państwie Środka określa się ją mianem „pachnącej kości tygrysa”, z kolei my nazywamy ją czasami jeszcze „pokarmem biedoty”. Komosa biała jest spokrewniona z popularną ostatnio komosą ryżową (quinoa), która rośnie głównie w Ameryce Południowej. Lebioda, tak samo jak „złote zboże Inków”, jest jadalna. I naprawdę smaczna.

To roślina jednoroczna, choć jej nasiona są zdolne do rozwoju nawet przez 30 lat. Osiąga do metra wysokości, posiada owłosioną łodygę i liście, które przybierają formę podłużną. Wyposażona jest w bardzo silny korzeń. W XIX wieku w Polsce pozwalała przetrwać biedę, głównie dlatego, że jest bardzo pożywna. Gotowane nasiona lebiody jedzono podobnie jak kaszę.

Obecnie komosa biała najczęściej postrzegana jest jako chwast. Występuje niemal na każdej plantacji kukurydzy. Oszacowano, że wystarczy 5 egzemplarzy lebiody na 10m2, aby plon kukurydzy spadł o 5%. Znaleźć ją można również wśród roślin okopowych. Dlatego dziś komosa biała to roślina, której zwalczanie jest koniecznością.

Właściwości komosy białej

Lebioda jest źródłem witamin B1, B2, C i A. Znajdują się w niej składniki mineralne, wartościowe tłuszcze, białko, węglowodany i pochodne cukrów – saponiny, które znaleźć można także w lukrecji czy żeń-szeniu.

Komosa biała wykazuje właściwości, które wykorzystywano już w medycynie ludowej. Ma pozytywny wpływ na układ moczowy, pomaga uporać się z infekcjami dróg moczowych, jest też skuteczna w terapii kamicy nerkowej. W przeszłości z korzenia i ziela lebiody przygotowywano lekarstwo na przeziębienie, grypę i zapalenie oskrzeli. Polecane było również na uporczywy kaszel.

Komosa biała wykazuje właściwości lecznicze także w przypadku wad wzroku. Korzystnie wpływa na układ nerwowy. Mogą z niej skorzystać osoby, u których stwierdzono takie zaburzenia, jak np. nerwica. Komosę białą można stosować na problemy z przemianą materii i przy awitaminozie. Ponadto w przeszłości napar z ziela lebiody służył do przemywania ran. Okład z liści komosy białej przynosi ulgę poparzonej skórze.

Zastosowanie komosy białej w kuchni

Komosa biała często występuje w przepisach na wiosenne sałatki. Dzięki jej liściom można też przygotować nadzienie do naleśników i pierogów. Są one dodatkiem do potraw ziemniaczanych i z mięsa. Znana jest też zupa z lebiody. Młode liście komosy białej, które można smażyć lub gotować, często mieszane są z kaszą jęczmienną. Z uwagi na smakowe i wizualne podobieństwo do szpinaku, lebioda nierzadko dodawana jest do potraw kojarzonych z „perskim warzywem”. W kuchni znane są również przepisy na potrawy z nasion lebiody (po zmieleniu są używane do pieczenia chleba) i z zastosowaniem kwiatów tej rośliny.

Warto pamiętać, że roślina ta jest najbardziej wartościowa w okresie wczesnej wiosny. Starsza komosa, z uwagi na wysoką zawartość trujących związków chemicznych, może stać się przyczyną biegunek, drgawek i złego samopoczucia.

Komosa biała z jajkiem – przepis

Składniki (na 1 porcję):

  • 2 garści liści komosy białej
    • 1 jajko
      • 2 ząbki czosnku
        • 2 łyżki śmietany
          • sól i pieprz do smaku
            • oliwa do smażenia.

              Sposób przygotowania:

              1. Czosnek przeciśnij przez praskę. Młode liście lebiody wrzuć do gotującej się wody, po 2 minutach odcedź, przelej zimną wodą i posiekaj.
                1. Na patelnię wlej olej, gdy tłuszcz się rozgrzeje, dodaj czosnek, smaż 1–2 minuty. Następnie dodaj komosę białą. Duś przez 7–10 minut.
                  1. Dodaj śmietanę i jajko. Danie oprósz solą i pieprzem, po czym duś na małym ogniu przez 10 minut.
                    1. Potrawa smakuje doskonale ze świeżym pieczywem.

                      Komosa biała z makaronem – przepis

                      Składniki (na 1–2 porcje):

                      • 3 garście młodych liści komosy białej
                        • 50 g ugotowanego makaronu
                          • 2 ząbki czosnku
                            • 1 cebula
                              • sól i pieprz do smaku
                                • 2 łyżki oliwy z oliwek
                                  • 5 orzechów włoskich.

                                    Sposób przygotowania:

                                    1. Liście komosy białej sparz wrzątkiem, czosnek posiekaj, a cebulę pokrój w piórka.
                                      1. Na rozgrzanym oleju na patelni usmaż cebulę. Następnie dołóż lebiodę i duś przez kwadrans. Pod koniec smażenia dodaj czosnek.
                                        1. Składniki usmażone na patelni przełóż do blendera i zmiksuj. Dopraw pieprzem i solą.
                                          1. Sos z lebiody połącz z makaronem.
                                            1. Przed podaniem danie posyp orzechami włoskimi.

                                              Zobacz też:

                                              Zupy kremy - 10 zdrowych, prostych przepisów

                                              Nie tylko bigos i kapuśniak, czyli młoda kapusta według przepisów Darii Ładochy

                                              Miód majowy - czyli syrop z mniszka lekarskiego. Jak zrobić i jakie ma właściwości?

                                              Zobacz video: Komosa ryżowa z rokitnikiem

                                              Autor: Adrian Adamczyk

                                              Źródło zdjęcia głównego: Moment RF

                                              podziel się:

                                              Pozostałe wiadomości

                                              Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

                                              Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

                                              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                                              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                                              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                                              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                                              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                                              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                                              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                                              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                                              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                                              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                                              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                                              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                                              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                                              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                                              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                                              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                                              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                                              Materiał promocyjny

                                              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                                              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                                              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                                              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                                              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                                              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                                              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                                              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                                              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                                              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                                              Materiał promocyjny

                                              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                                              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                                              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                                              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                                              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                                              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                                              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                                              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                                              Materiał promocyjny

                                              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                                              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                                              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                                              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                                              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                                              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                                              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                                              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                                              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                                              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                                              Materiał promocyjny

                                              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                                              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                                              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                                              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                                              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                                              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                                              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                                              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                                              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                                              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                                              Materiał promocyjny

                                              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                                              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                                              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                                              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                                              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                                              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                                              Materiał promocyjny

                                              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                                              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                                              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                                              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                                              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                                              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                                              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                                              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                                              Materiał promocyjny

                                              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                                              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                                              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                                              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                                              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                                              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                                              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                                              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                                              Materiał promocyjny

                                              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                                              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                                              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                                              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                                              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                                              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                                              Materiał promocyjny

                                              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                                              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                                              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                                              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                                              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                                              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                                              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                                              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                                              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                                              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                                              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                                              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                                              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                                              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                                              Materiał promocyjny

                                              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                                              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                                              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                                              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                                              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                                              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                                              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                                              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                                              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                                              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                                              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                                              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                                              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                                              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                                              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                                              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                                              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                                              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                                              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                                              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                                              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                                              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                                              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                                              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                                              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"