Jałowiec pospolity – opis, zastosowanie, uprawa

Jałowiec pospolity gałązka.
Fot. PicturePartners / Getty Images
Jałowiec pospolity pomaga na choroby układu moczowego, trawiennego, przynosi ulgę w nerwobólach i zapaleniu korzonków. Regularne jego spożywanie (w postaci naparu) leczy wątrobę. Istny cud-lek, a co ciekawe, lek ten możemy uprawiać w przydomowym ogrodzie.

Jałowiec pospolity nie ma wielkich wymagań: wystarczy mu dobrze nasłoneczniona przestrzeń i przepuszczalna gleba. Może być sucha i piaszczysta, a nawet jałowa. Przy tych minimalnych wymaganiach, lecznicze właściwości tego krzewu naprawdę potrafią zaskoczyć.

Jałowiec pospolity: opis

Jałowiec pospolity (Juniperus communis) to gatunek wiecznie zielonego krzewu lub drzewa iglastego, który wywodzi się z rodziny cyprysowatych. Nazwa jałowiec pochodzi od miejsca występowania rośliny. Najczęściej można bowiem jałowiec pospolity spotkać na nieużytkach, piaszczystych, suchych i jałowych glebach. W lecznictwie i kosmetyce wykorzystuje się zarówno igły, jak i owoce jałowca, tzw. szyszkojady, które dojrzewają dwa lata. Na krzaku jałowca można więc spotkać zielone (to pierwszoroczne owoce) i fioletowe (drugoroczne) kulki. Zbiór owoców następuje późną jesienią i zimą, kiedy kulki przyjmą kolor ciemnogranatowy.

Jałowiec pospolity: zastosowanie

Jałowiec pospolity miał i ma różnorodne zastosowania: od magii, przez ziołolecznictwo, kosmetologię, do fitoterapii. W dawnych czasach uważany był za narzędzie przeciwdziałania klątwom i złorzeczeniom. Posadzenie go w pobliżu domu miało zapewniać bezpieczeństwo i zdrowie, a także ochronę przed zarazami. Hipokrates z kolei zalecał jałowiec przede wszystkim kobietom: jako środek poronny, wywołujący miesiączkowanie i leczący upławy. W średniowieczu określano go mianem „zielonej apteki“ i wierzono, w cudowne właściwości jałowca pospolitego, choroby, takie jak wrzody czy czyraki miały znikać po przyjęciu naparu z jagód. Dzisiaj na szczęście nieco więcej wiemy o praktycznym zastosowaniu jałowca.

· Działanie moczopędne: to zasługa olejków eterycznych, flawonoidów, garbników, kwasów organicznych i związków cukrowych, a także soli mineralnych. Dzięki nim jałowiec doskonale sprawdza się w leczeniu chorób układu moczowego i zapalenia pęcherza moczowego.

· Na wspomaganie trawienia: nie bez przyczyny jałowiec od czasów staropolskich jest nadal konsekwentnie wykorzystywany w polskiej kuchni; wspomaga on pracę wątroby, wydzielanie żółci, soków żołądkowych; pozwala też pozbyć się nadmiaru gazów z organizmu.

· Na reumatyzm: olejek jałowcowy doskonale sprawdza się na nerwobóle i bóle reumatyczne, zapalenie korzonków nerwowych; w tym przypadku wcieramy go w skórę jako środek rozgrzewający. W postaci olejku lub maści jałowiec wykorzystuje się w bólach stawów, mięśni oraz przy problemach z hemoroidami.

W celach leczniczych wykorzystuje się przede wszystkim owoce, choć w niektórych mieszankach używa się także igieł. Dojrzałe owoce suszy się w temperaturze 30 stopni Celsjusza i przechowuje w szczelnie zamkniętych naczyniach. Trzeba jednak uważać, aby ich nie przesuszyć, wówczas bowiem tracą zapach, matowieją, a także znika część ich leczniczych właściwości.

Zobacz film: Funkcjonalne rozwiązania dla Twojego ogrodu. Źródło: Dzień Dobry TVN

Jałowiec pospolity: odmiany

Jałowiec pospolity jest bardzo rozpowszechniony i występuje praktycznie na całym obszarze. Najliczniejsze zespoły znajdziemy w północno-wschodniej części kraju, na Mazowszu i w rejonie Bydgoszczy. W Karkonoszach, Masywie Śnieżnika, Beskidzie Żywieckim, Tatrach i Bieszczadach występuje m.in. jałowiec pospolity halny.

Odmian uprawnych jałowca jest około 50. Różnią się one pokrojem (kolumnowy lub płożący/piramidalny), zwartością, kolorem, długością i ułożeniem liści. W pokroju piramidalnym znajdziemy odmianę typowo polską. „Anna Maria“ to odmiana bardzo wolno rosnąca. Po 10 latach osiąga 0,3 m wysokości i 0,4 m średnicy krzewu. Spośród odmian uprawnych wyróżniające się to: „Depressa Aurea” (o. Zadarniająca), „Green Carpet”, „Hibernica (o. Kolumnowa), Horstman (o. Przewisająca).

Jałowiec pospolity: uprawa

Jałowiec pospolity bez większych problemów możemy zasadzić w naszym przydomowym ogrodzie. Ma on małe wymagania siedliskowe, a przy tym jest odporny na suszę i działanie promieni słonecznych. Wymaga natomiast odpowiedniego nasłonecznienia. Choroby jałowca pospolitego wynikają z zalewania. Za to jest on mrozoodporny i nieczuły na zanieczyszczenia. Rozmnaża się go głównie za pomocą zdrewniałych sadzonek, które ukorzeniamy w piaskowo-torfowej mieszance.

Czy jałowiec pospolity jest pod ochroną?

Jałowiec pospolity, co wielu może zaskoczyć, jest obecnie pod ochroną. Co prawda od całkiem niedawna, bo nowelizacja ustawy o ochronie przyrody, która tę ochronę wprowadziła, pojawiła się w pierwszej połowie 2018 roku. Nowe przepisy zakazują ścinania jałowca przede wszystkim ze względu na ochronę szutrownika przecinka – owada, którego lęgowiska znajdują się właśnie w krzewach jałowca. Ponadto, eksperci z Ministerstwa Środowiska oraz ekolodzy podkreślają, że obecność jałowca pospolitego jest kluczowa dla bytowania licznych owadów i pajęczaków związanych z zaroślami tego gatunku. Jałowiec odgrywa istotną rolę biocenotyczną i nowa wersja ustawy ma pozwolić na ochronę tego gatunku. Oczywiście zakaz ścinania gałęzi nie jest równoznaczny z możliwością pozyskiwania owoców jałowca.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"