Jałowiec – właściwości i zastosowanie w kuchni

Jałowiec
Fot. GettyImages / LordRunar
Ziele jałowca jest dobrze znane każdej pani domu, której tajemnice kulinariów nie są obce. Jego korzenny aromat świetnie nadaje się do wielu tradycyjnych potraw polskiej kuchni. Przyprawa ta stosowana jest do wędzenia lub peklowania mięs, a także używana do marynat czy kiszonek.

Mimo że znają go wszyscy, nie każdy wie o dobroczynnym działaniu jałowca. Właściwości tej rośliny mogą więc wielu zaskoczyć. Jakie są te najważniejsze i kto powinien z nich skorzystać?

>>> Zobacz także:

W kuchni zapachniało bigosem

Rey smakuje kumpiak, czyli dojrzewającą szynkę z Podlasia

Przepisy na tradycyjny bigos, kapustę wigilijną i paszteciki z pieczarkami

Jałowiec – opis

Jałowiec pospolity jest gatunkiem wiecznie zielonego krzewu z rodziny cyprysowatych. Występuje zarówno w strefie klimatu umiarkowanego, subpolarnego, jak i w górach w strefie podzwrotnikowej. Istnieje kilka typów jałowca pospolitego. Odmiany tej rośliny występujące w Polsce można spotkać w Tatrach, Bieszczadach czy Karkonoszach. To jałowiec pospolity halny, czyli niski krzew płożący, który osiąga maksymalnie 10 m wysokości. Odmiana depressa o wysokości metra spotykana jest m.in. w Ameryce Północnej i terenach górskich zachodniej części USA. Megistoparta zaś zaliczana jest do najwybitniejszych odmian gatunku tego krzewu i rośnie w północno-wschodniej części Ameryki Północnej. Liście jałowca są iglaste i łuskowate, a cechą charakterystyczną tego wiecznie zielonego krzewu są szyszkojagody. Oprócz zastosowania w kuchni i lecznictwie gatunek ten jest często wykorzystywany jako roślina ozdobna.

Jałowiec – właściwości oraz zastosowanie w lecznictwie i kosmetyce

Z dobrodziejstw krzewu jałowca czerpano już w czasach starożytnych. Ze względu na obecność flawonoidów stosowano go jako naturalny środek medyczny, np. do zwalczania infekcji dróg moczowych, a także do przeciwdziałania ich nawrotom.

Przyprawa jałowiec jest chętnie stosowana w kuchni, bo doskonale podkreśla smak potraw. Niewiele osób jednak wie, jak oddziałuje na organizm. Okazuje się, że w tej roślinie drzemie sporo leczniczych właściwości. Należy ją jednak stosować z umiarem, bo nadmierne spożycie, zamiast pomóc, może prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem.

Jałowiec reguluje trawienie, poprawiając perystaltykę jelit i przeciwdziałając kolce oraz wspomaga pracę wątroby i nerek. Pomaga także na schorzenia o podłożu reumatycznym czy w nerwobólach. Właściwości lecznicze tego zioła to również działanie rozgrzewające i przeciwzapalne, więc często pojawia się jako składnik maści na ból mięśni i stawów. Z jałowca można też przygotować nalewki i syropy, które świetnie sprawdzą się w walce z przeziębieniami, bo mają działanie bakteriobójcze i odkażające. Doskonale pomagają więc na kaszel i zwalczają katar. Wiele osób zastanawia się, czy można używać jałowca w ciąży. Niestety na ten czas lepiej zrezygnować z tej przyprawy, podobnie zresztą jak w czasie karmienia piersią, bo jego składniki przenikają do mleka matki. Jałowca należy unikać w przypadku stanów zapalnych przewodu pokarmowego i w chorobie nerek, a także przy marskości wątroby.

W kosmetyce ze względu na swoje właściwości antybakteryjne jałowiec jest wykorzystywany jako składnik szamponów przeciwłupieżowych oraz produktów o działaniu antytrądzikowym. W aromaterapii często natomiast stosuje się olejek z owoców jałowca. Co więcej, przez oczyszczanie organizmu z toksyn i nadmiaru wody, owoce tej rośliny są także skuteczną bronią w walce z cellulitem.

Jałowiec w kuchni

Jałowiec jest powszechnie używany w kuchni polskiej. Jego szyszkojagody stosuje się najczęściej w postaci suszonej, dodając je do konkretnych potraw i wzbogacając tym samym ich smak. Dobrze komponuje się w zestawieniu z majerankiem, liściem laurowym, natką pietruszki, tymiankiem czy nawet oregano. Co ciekawe, zwykle jałowiec stosuje się do dań tłustych i ciężkostrawnych, często tych z wywodzących się ze staropolskiej kuchni. Nie bez powodu – ma on bowiem działanie poprawiające trawienie dzięki pobudzaniu wydzielania żółci. Jałowiec mielony świetnie sprawdzi się jako dodatek do mięsa, np. drobiu, cielęciny, schabu czy dziczyzny. Wydobywa z potraw smak i dodaje im wyrazistości. Dodanie jałowca do bigosu, gulaszu czy buraków ćwikłowych to także świetny pomysł. Dzięki jego obecności potrawa zyskuje niezwykły, lekko kwiatowy aromat. Bigos z jałowcem smakuje wybornie, zwłaszcza podany w towarzystwie dziczyzny. Pomysłem na danie może być także golonka w piwie z dodatkiem aromatu z tej rośliny. Ziele jałowca idealnie komponuje się z wszelkiego rodzaju kiszonkami i marynatami. Przyda się zatem do robienia weków na zimę, do ogórków, kapusty czy grzybów. Liść jałowca dodany do zupy dodaje jej wyjątkowego smaku. Potrawy przygotowywane na occie ziołowym z jego dodatkiem zyskują także balsamiczny, gorzkawo-słodki aromat. Co więcej, jałowiec do wędzenia sprawdza się także w przypadku wędlin i ryb. Palone drewno tej rośliny nadaje im niezwykle wyrazisty smak. Jak jeszcze można wykorzystać jałowiec? Ziarna można dodać np. do pasztetów czy sosów. Co ciekawe, z owoców jałowca przyrządza się wódkę jałowcówkę, wina, likiery czy nawet gin.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"