Gitara jazzowa. Charakterystyka instrumentu, typ brzmienia

Jazzowi muzycy podczas koncertu na scenie
fot. JGI/Tom Gril/getty Images
Brzmienia jazzowe są wyjątkowym połączeniem muzyki ludowej, artystycznej oraz rozrywkowej. Gitara u początków jazzu wcale nie była często stosowanym instrumentem, dziś jest inaczej – gitara jest pełnoprawnym instrumentem jazzowym, z istotnymi partiami solowymi.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że jazz jest gatunkiem muzycznym, który powstał na początku XX wieku na południu Stanów Zjednoczonych, a dokładniej w pewnej dzielnicy prostytutek Storyville w Nowym Orleanie. Tym, co najlepiej charakteryzuje jazz, jest rytm synkopowany w metrum parzystym (4/4) i duża dowolność interpretacyjna, aranżacyjna oraz skłonność do improwizacji. Ponoć cechy te mają związek z faktem, że twórcami tego gatunku było osoby ubogie i nieznające nut (głównie potomkowie niewolników). Niektórzy muzykolodzy twierdzą, że jazz jest bardziej formą interpretacji, niż właściwym stylem muzycznym.

Jazzowa gitara

Zacznijmy od początku, czyli od gitary. Jest to instrument muzyczny z grupy strunowych szarpanych, który posiada pudło rezonansowe, gryf oraz progi na podstrunnicy. Zwykle ma sześć strun, ale są także gitary z czterema, pięcioma, siedmioma, dziesięcioma a nawet dwunastoma strunami. Gitary są wykonywane, a w razie konieczności także naprawiane, przez lutników. Muzyk, grający na gitarze to gitarzysta, a muzyk, który gra na gitarze basowej – to basista ewentualnie gitarzysta.

Co ciekawe, gitara w przeszłości wcale nie należała do grupy instrumentów, które były chętnie wykorzystywane w muzyce jazzowej, wręcz przeciwnie – używano jej sporadycznie. Z czasem weszła jednak do grupy instrumentów wykorzystywanych w sekcji rytmicznej tzw. big bandów, by z czasem stać się pełnoprawnym instrumentem solowym.

Gitara jazzowa to inaczej gitara akustyczno-elektryczna. Tak samo, jak gitary elektryczne ma przetworniki elektromagnetyczne. Może posiadać pudło rezonansowe typu Archtop lub Semi-hollow body. O gitarach jazzowych mówi się, że są dość specyficzne, stosuje się je nie tylko do gry jazzu, ale także do brzmień bluesowych. Przykładowymi modelami gitar typowo jazzowych są np.: Ibanez RC365H-BK Roadcore, Epiphone Emperor Swingster TB, CORT Source, Benedetto Professional Bambino i Godin Progression.

Semi-hollow to tzw. komory rezonansowe znajdujące się w dwóch skrzydłach korpusu lub naturalne przestrzenie rezonansowe między ściankami a drewnianym bokiem. Bardziej klasyczny hollow body nie posiada takiego wzmocnienia, przez co jest lżejszy, delikatniejszy, a co najważniejsze – bardziej akustyczny w swym brzmieniu. Archtop jest z kolei rodzajem wypukłej płyty wierzchniej, często wraz z otworami rezonansowymi typu “f”, która jest charakterystyczna dla semi- i dla pełnego hollow body.

Gdy grasz na gitarze typu Archtop , to dominującym brzmieniem jest dźwięk elektryczny, choć element akustyczny jest słyszalny. Natomiast w gitarach z pudłem, jest on niemal nie do wychwycenia.

Jeśli poszukujesz najlepszego instrumentu dla siebie, to odwiedź najpierw jakiś profesjonalny sklep muzyczny, w którym będą posiadać szeroki asortyment markowych instrumentów, a nie tylko tych, które mają zastosowanie akurat w jazzie. Dopiero porównując brzmienia instrumentów, będziesz w stanie stwierdzić, który najbardziej ci odpowiada.

Instrumenty jazzowe – jak brzmią?

Instrumenty różnią się od siebie nie tylko numerem czy serią, ale nierzadko także przeznaczeniem. Jedne bardziej nadają się do grania muzyki klasycznej inne rockowej, a jeszcze inne muzyki jazzowej . Dla przykładu, blachy perkusyjne przeznaczone do grania jazzu powinny być stosunkowo cienkie i posiadać pewną “delikatność” – nawet najdelikatniejsze muśnięcie powinno pobudzać je do życia.

W zespole grającym jazz , najważniejsza jest pewna optymalizacja brzmienia. To bardzo ważne, by wszystkie instrumenty uczestniczące w koncercie, dobrze ze sobą współbrzmiały i tworzyły spójną całość. Żaden spośród instrumentów grających w jednym zespole, nie może wychodzić przed szereg i nie może wybijać się spośród innych dźwięków. To charakteryzuje najlepsze światowe zespoły, a także orkiestry jazzowe. Bardzo istotna dla osiągnięcia takiego efektu jest współpraca pomiędzy perkusistą i basistą – muszą się wzajemnie uzupełniać, tworząc pewnego rodzaju muzyczny dialog.

Zobacz film: Marcin Patrzałek - wirtuoz gitary . Źródło: Dzień Dobry TVN

Akordy jazzowe – gitara

W jazzie rzadko używa się akordów złożonych tylko z prymy, tercji i kwinty. Podstawę harmonii jazzowej stanowią czterodźwięki, które są nazywane także akordami septymowymi lub akordy składające się z jeszcze większej ilości składników. Choć jest to zgodne z systemem dur-moll, to nie są to brzmienia powszechne i oczywiste, jak zwyczajne trójdźwięki. Dla niewprawionych słuchaczy jazz będzie wydawał się niezwykle trudny. Co nie zmienia faktu, że dla wprawionych muzyków brzmienia te będą wysoce satysfakcjonujące.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości