Według oficjalnych statystyk problem niepłacenia alimentów dotyka ok. miliona dzieci w Polsce - to niemal co dziesiąte dziecko i młoda osoba do 25. roku życia. Niestety Polska jest na ostatnim miejscu wśród krajów Unii Europejskiej jeśli chodzi o ściągalność alimentów. Skuteczność egzekucji w sprawach o alimenty szacuje się na poziomie 19,5 proc. (stosunek spraw zakończonych wyegzekwowaniem długu alimentacyjnego do liczby wszystkich zakończonych spraw).
Jakie są tego przyczyny? Otóż dłużnicy, którzy chcą uniknąć płacenia alimentów:
- pracują "na czarno",
- w umowie mają określoną najniższą krajową, a resztę wynagrodzenia otrzymują "pod stołem",
- zmieniają rachunki bankowe,
- przepisują majątek na rodzinę.
Rząd dokonał kilka zmian w prawie, które mają zapewnić skuteczniejszą egzekucję świadczeń alimentacyjnych.
Przepisy, które weszły w życie w styczniu 2019 roku
1. Komornik otrzymał możliwość egzekucji otrzymywanych przez dłużników alimentacyjnych diet na pokrycie kosztów podróży służbowych do wysokości 50 proc. tychże kwot.
2. Wzrosła wysokość grzywny, którą komornik może nałożyć na pracodawcę za niedopełnienie obowiązków związanych z egzekucją świadczeń alimentacyjnych od pracownika (grzywna jest wymierzana pracodawcy, gdy ten np. nie udzielił komornikowi odpowiedzi na temat dłużnika alimentacyjnego, nie przekazał zajętego wynagrodzenia bezpośrednio do komornika, dokonał potrącenia zajętego wynagrodzenia w zbyt niskiej wysokości, nie zawarł odpowiedniej informacji o zajęciu wynagrodzenia w wystawionym świadectwie pracy). Grzywna została podwyższona z 2 tys. do 5 tys. zł. Zostanie ona ponowiona, jeśli pracodawca będzie nadal uchylał się od obowiązków. Wzrośnie także – z 10 do 15 tys. zł – maksymalna wysokość grzywny wymierzanej przez sąd przy egzekucji świadczeń niepieniężnych.
3. Organizatorzy robót publicznych w pierwszej kolejności są zobowiązani zatrudniać w nich dłużników alimentacyjnych.
Zmiana, która wejdzie w życie od 1 lipca 2019 r.
Zostanie podniesiona kwota kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego z kwoty 725 zł do kwoty 800 zł.
Zmiana, która wejdzie w życie 28 grudnia 2019 r.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie musiał dostarczać komornikom bardziej szczegółowe dane dotyczące dłużnika alimentacyjnego, również w wersji elektronicznej. Natomiast komornicy będą zobowiązani powiadamiać Zakład co pół roku o prowadzeniu egzekucji alimentów. ZUS będzie musiał być poinformowany przez organ egzekucyjny o zaprzestaniu egzekucji świadczeń.
Zmiana, która wejdzie w życie od 1 grudnia 2020 r.
Wprowadzona zostanie nowa kara grzywny, która będzie grozić pracodawcy lub osobie działającej w jego imieniu za niepotwierdzenie na piśmie umowy o pracę zawartej z dłużnikiem alimentacyjnym, w sytuacji gdy zalega on ze spełnieniem świadczeń za okres dłuższy niż trzy miesiące. Grzywnę będzie można wymierzyć w wysokości od 1500 do 45 tys. zł. Analogicznej karze będzie podlegał również ten, kto wypłaca pracownikowi będącemu dłużnikiem alimentacyjnym wynagrodzenie wyższe niż wynikające z umowy o pracę bez dokonania potrąceń na zaspokojenie alimentów, w sytuacji gdy zatrudniony zalega ze spełnieniem świadczeń za okres dłuższy niż trzy miesiące.
Dane osób, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych (lub należności budżetu państwa np. z tytułu świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego), a zaległość jest dłuższa niż trzy miesiące, zostaną umieszczone w jawnym Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Dane o dłużnikach alimentacyjnych będą zamieszczane w rejestrze przez komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne, a w przypadku gdy komornik nie prowadzi postępowania egzekucyjnego, informacje zamieszcza organ, który wypłacił świadczenia przyznawane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Dane o osobach zalegających ze spłatą świadczeń alimentacyjnych automatycznie przestaną być ujawniane po siedmiu latach od ukończenia postępowania egzekucyjnego lub spłaty całej należności.
Zobacz także:
MS proponuje alimenty natychmiastowe, do uzyskania w kilka dni
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN