Szczepienia dzieci dzielą się na obowiązkowe i zalecane – fakultatywne. Tylko te pierwsze są refundowane przez NFZ. Warto natomiast pamiętać, że są grupy dzieci, dla których zestaw szczepień refundowanych jest nieco szerszy.
Obowiązkowe szczepienia dzieci – skąd bierze się lista?
Szczepienia dzieci obowiązkowe i zalecane wskazuje Program Szczepień Ochronnych ustalany dla danego kraju. Lista szczepionek refundowanych i zalecanych uwarunkowana jest czterema czynnikami:
- sytuacją epidemiologiczną kraju,
- sytuacją epidemiologiczną w krajach sąsiadujących,
- zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia,
- kwestiami finansowymi.
Szczepionki dla dzieci ustalane są przede wszystkim ze względu na wysokie prawdopodobieństwo zarażenia się danym wirusem i trudnościami z ustaleniem, czy występuje on w środowisku noworodka, czy nie. To m.in. przypadek obowiązkowego szczepienia przeciwko WZW typu B, którym noworodek może się błyskawicznie zarazić. Tylko szczepienia gwarantują, że dziecko nie zachoruje na daną chorobę lub przejdzie ją łagodniej. Ważne jest również to, że szczepienia eliminują ryzyko wielu niebezpiecznych powikłań, jak w przypadku grypy u niemowląt.
>>>Zobacz też: Kalendarz szczepień dzieci – szczepienia obowiązkowe i zalecane.
Szczepienia dzieci w Polsce – kalendarz
Pierwsze szczepienie dziecka odbywa się do 24 godzin po porodzie i jest to szczepienie przeciwko WZW typu B i gruźlicy. To kiedy szczepić dziecko, zależy w dużej mierze od typu szczepionki, którą trzeba mu podać. Program Szczepień Ochronnych dość jasno wyznacza daty szczepień (tutaj podane w skrócie, bez bardzo szczegółowego podziału na dawki).
Podstawowe szczepienia dla dzieci:
- W pierwszym roku życia dziecko należy zaszczepić: drugą dawką przeciw WZW typu B. Szczepi się w tym czasie również przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, polio, Haemophilus influenzae typu B. Obecnie wprowadzono również szczepienie przeciw pneumokokom.
- 2. rok życia to czas szczepień przeciw śwince, różyczce, odrze. Podaje się także kolejne dawki szczepionki przeciw pneumokokom, przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Szczepi się również trzecią dawką szczepionki przeciwko polio i czwartą dawką szczepienia przeciw Haemophilus influenzae typu B (Hib).
- W 6. roku życia powinno się podać kolejną dawkę przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, jak również szczepionkę przeciw polio. Obydwa szczepienia to dawki przypominające.
- W 10. roku życia szczepi się jeszcze raz przeciw odrze, śwince i różyczce. Jest to szczepienie o charakterze dodatkowym, przypominającym. Nadal jednak jest obowiązkowe dla wszystkich dzieci.
- W 14. roku życia podaje się kolejną dawką szczepionki przeciw błonicy i tężcowi. Jest to druga dawka przypominająca.
- W 19. roku życia podaje się ostatnią dawkę szczepionki przeciw błonicy i tężcowi (również przypominającą).
Szczepionka przeciw grypie dla dzieci
Podstawowe szczepienia dzieci nie obejmują szczepionki przeciw grypie. Warto natomiast wiedzieć, że na zachorowanie na nią szczególnie narażone są noworodki i małe niemowlęta urodzone w sezonie grypowym lub tuż przed nim. Ich zaszczepić nie można, warto jednak, aby zrobili to domownicy, którzy w ten sposób utworzą wokół dziecka kokon ochronny. W kalendarzu szczepień nie ma zalecenia, aby szczepić zdrowe dzieci. Jednak te z chorobami przewlekłymi, uczęszczające do żłobka i przedszkola, warto zaszczepić. Trzeba jednak pamiętać, że skuteczność szczepionki jest większa u starszych dzieci, niż tych zaszczepionych przed 2. rokiem życia. Szczepienie daje 47–76% szans, że dziecko nie zachoruje i 77–91% szans, że uniknie powikłań grypy ze strony układu oddechowego. Warto zaznaczyć, że szczepionki doustne uodparniające dla dzieci działają nieco inaczej niż szczepionki tradycyjne. Leki na odporność pobudzają swoistą, a także nieswoistą odpowiedź układu immunologicznego, natomiast nie odgrywają praktycznie żadnej roli w walce z wirusem grypy. To działanie profilaktyczne, w przypadku zakażenia najbliższych osób jedyną ochroną jest szczepionka przeciw grypie.
>>>Zobacz też: Profesor: "Nie szczepisz dziecka? Jesteś wielkim egoistą!"
Ważne szczepienia ochronne dzieci
Dodatkowe szczepionki dla dzieci to szansa na zwiększenie ich bezpieczeństwa i zdrowia. Szczególnie ważna jest w tym kontekście szczepionka przeciw pneumokokom, które odpowiadają za wiele poważnych i niebezpiecznych dla życia dzieci chorób zakaźnych. W Polsce szczepionki przeciwko nim to najczęściej szczepionki skojarzone 10- lub 13-walentne.
Jak szczepić dziecko, aby zaoszczędzić mu bólu i strachu? Zamiast szczepionek monowalentnych można wybrać poliwalentne, skojarzone , które pozwalają uzyskać odporność na większą liczbę chorób za pomocą jednego zastrzyku.
Skąd się biorą pytania – „szczepić dzieci czy nie?”
Szczepienie dzieci wzbudza wątpliwości rodziców z powodu powracających teorii o wywoływaniu autyzmu przez szczepionki, czy niebezpiecznej zawartości rtęci w poszczególnych lekach. Sporo rodziców zastanawia się, jak bezpiecznie szczepić dziecko. Warto zwrócić uwagę, że żadna z przytoczonych wątpliwości nie została potwierdzona badaniami naukowymi. Ewentualna, śladowa obecność tiomersalu w niektórych szczepionkach z pewnością nie wpływa na kumulowanie się rtęci w organizmie, nie przekłada się również na zwiększone ryzyko zachorowania na autyzm.
Zobacz także:
Szczepienie przeciwko grypie w trakcie ciąży
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN