Mówiąc w skrócie, introligator jest osobą zajmującą się oprawianiem wszelkiego rodzaju materiałów drukowanych oraz zdobieniem tych opraw. Zawód ten w ciągu wieków uległ pewnym przeobrażeniom. Początkowo introligator wykonywał ręcznie wszelkie czynności związane z oprawianiem książek, takie jak szycie czy dodawanie okładek. Obecnie maszyny skutecznie usprawniają pracę, a w niektórych obszarach wręcz zastępują człowieka.
Introligator – co robi osoba wykonująca ten zawód?
Najczęściej introligator kojarzy się oprawą prac magisterskich czy dyplomowych. Jednak zakres pracy osoby na tym stanowisku jest dużo szerszy. Oczywiście zajmuje się on oprawianiem nowych dokumentów, które będą oprawianie po raz pierwszy. Oprócz prac naukowych są to m.in. własnoręcznie stworzone albumy fotograficzne. Jednak w zakres prac introligatorskich wchodzi też oprawianie dokumentów, których oryginalne okładki zostały uszkodzone. Najbardziej doświadczeni introligatorzy zajmują się oprawianiem druków oraz dokumentów historycznych. W takim przypadku trzeba mieć specjalistyczną wiedzę na temat dawnych sposobów oprawiania, a także sposobów obchodzenia się z drukami, których stopień uszkodzenia jest duży.
Wśród introligatorów wyróżnia się dwie główne grupy. Introligatorzy poligraficzni zatrudniani są najczęściej w dużych drukarniach. Zajmują się oni łączeniem i oprawianiem różnego rodzaju publikacji. Czynnością, która wyróżnia introligatora poligraficznego, jest umieszczanie specjalnego wkładu usztywniającego na grzbiecie książki. Wszelkiego rodzaju pudełka i etui przeznaczone do przechowywania dokumentów to z kolei praca introligatora galanteryjnego. Zawodem w pewnym sensie pomocniczym w dziedzinie introligatorstwa jest operator maszyn introligatorskich. Do jego zadań należy obsługa wszelkiego rodzaju urządzeń, które służą do wykonywania opraw zarówno prostych, jak i złożonych, w tym także tych wykonywanych techniką bezszyciową.
Introligator – jak nim zostać?
Do wykonywania tej pracy prowadzą trzy drogi. Pierwsza z nich, klasyczna, to ukończenie nauki w szkole zawodowej lub technikum kształcącym w zawodzie introligatora. Osoby, które zdobyły inne wykształcenie i dopiero później odkryły w sobie pasję oraz talent introligatorski, mogą ukończyć specjalny kurs introligatorski. Istnieje też trzecia opcja – przyuczenie w zakładzie introligatorskim, bezpośrednio u doświadczonego introligatora. Można to porównać do dawnego układu mistrz — czeladnik.
Pojawiają się głosy, że introligator jest zawodem powoli ginącym, realizowanym praktycznie tylko przez garstkę pasjonatów. Okazuje się jednak, że zapotrzebowanie na usługi tego typu fachowców nadal jest wysokie. Na wykonanie eleganckiej oprawy u cieszącego się dobrą opinią introligatora trzeba czekać nawet kilka lub kilkanaście miesięcy. Wszystko z powodu dużej liczby zamówień. Oczywiście zawód ten przeszedł ogromne zmiany i ktoś, kto jest typowym introligatorem-rzemieślnikiem zajmującym się naprawianiem i ponowną oprawą tzw. książek masowych, może mieć problem z utrzymaniem się z pracy na takim stanowisku. Spowodowane jest to dostępnością książek w przystępnej cenie (koszt usług introligatorskich czasami przewyższa cenę zakupu nowego egzemplarza). Inaczej wygląda sytuacja w przypadku introligatorów-specjalistów. Niektórzy przedstawiciele tego zawodu zajmują się tworzeniem (w tym także projektowaniem) m.in. prospektów hoteli oraz menu restauracji. Niektórzy introligatorzy specjalizują się w oprawianiu zdjęć ślubnych czy rodzinnych i tworzą unikatowe albumy. Oczywiście takie osoby potrzebne są również w szkołach i na uczelniach, gdzie przygotowują do pracy nowych adeptów w tym zawodzie.
Kto może zostać introligatorem?
Aby zostać dobrym introligatorem, nie wystarczy ukończyć szkołę czy kurs. Taka osoba musi charakteryzować się bardzo dużymi zdolnościami manualnymi. To podstawa – bez takich umiejętności nie ma szans nas zaistnienie w zawodzie. Kolejne cechy dobrego introligatora to niewątpliwie dokładność, poczucie estetyki oraz umiejętność zadbania o szczegóły. Wiedza zdobyta w czasie nauki to drugi bardzo istotny element. Introligator musi się odpowiednio przygotować do obsługi maszyn, na których będzie pracował. Chodzi tu nie tylko o bezpośrednią obsługę, lecz także o podstawową konserwację i umiejętność usunięcia drobnych awarii. Wraz z rozwojem technologii zmianie ulega obszar działania introligatora. Z tego powodu niezbędna w zawodzie jest wiedza z zakresu obsługi komputerowych programów do obróbki graficznej.
Zobacz wideo: Rodzina introligatorów
Zobacz też:
Portret za osocze. "To forma podziękowania od fotografów"
Autor: Adrian Adamczyk