400 zł - na tyle wyceniono bazę danych 650 tys. osób. Jak funkcjonuje czarny rynek handlu danymi osobowymi?

Dane osobowe przetwarzane są niemal w każdym dużym i małym biznesie. Firmy zbierają i gromadzą numery telefonów, kont bankowych czy adresy e-mail swoich klientów. Niestety bazy zawierające te informacje wyciekają z firm i sprzedawane są na czarnym rynku. Jak funkcjonuje czarny rynek handlu danymi osobowymi? Sprawdził to dziennikarz programu "Uwaga!", Marcin Jakóbczyk. Zobaczcie, jakie obowiązki mają firmy w ramach ochrony danych osobowych.

Ochrona danych osobowych w firmie jest regulowana rozporządzeniem Unii Europejskiej RODO (Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych). RODO, które obowiązuje od 25 maja 2018 roku, to swoista instrukcja obsługi danych osobowych dla firm i konsumentów – mówi o prawach osób, których dane są przetwarzane oraz obowiązkach firm i instytucji dysponujących tymi danymi. Aby zrozumieć, na czym polega ochrona danych osobowych, warto poznać definicję przetwarzania danych osobowych.

>>> Zobacz także:

Przetwarzanie danych osobowych – co to jest?

Jeśli firma zbiera dane osobowe swoich klientów, a następnie wykonuje na nich operacje (udostępnia, kataloguje, opracowuje w formie dokumentów fizycznych lub elektronicznych), mówimy o przetwarzaniu danych osobowych.

Zgodnie z RODO, dane osobowe to każda informacja związana z osobą prywatną (np. klientem lub pracownikiem). Do danych osobowych zaliczamy: imię, nazwisko, PESEL, adres czy numer konta bankowego. Do tej kategorii zaliczają się także zdjęcia danej osoby, adres IP komputera, a nawet aktywność w mediach społecznościowych danej osoby, jeśli zbieramy je i przechowujemy w bazie informacji naszej firmy.

Według dyrektywy RODO nie ma znaczenia, czy dana firma gromadzi informacje dotyczące prywatnego czy publicznego (w tym zawodowego) życia danej osoby. Dane osobowe to po prostu wszelkie informacje, które dotyczą osoby. Również w sektorze B2B (biznesie między firmami), gdzie stronami transakcji lub umów są firmy, prędzej czy później pojawią się dane konkretnych osób podlegające ochronie. Oczywiście odpowiednia ochrona danych osobowych jest obowiązkowa także w firmie jednoosobowej.

Ochrona danych osobowych – prawa klienta

Jak ma wyglądać ochrona danych osobowych w firmie? Instrukcja z dyrektywy RODO mówi, że każdy klient firmy musi mieć zagwarantowane ustawowo poniższe prawa. Ich przestrzeganie jest częścią procesu ochrony danych osobowych zarówno w małej, jak i dużej firmie.

Prawo dostępu

Klienci mogą żądać nie tylko dostępu do gromadzonych przez firmę danych na ich temat, ale też oczekiwać wyjaśnień, do czego konkretnie firma używa danych na ich temat oraz w jaki sposób je przetwarza. Firma musi dostarczyć klientowi stosowne informacje nieodpłatnie, na życzenie klienta w formie elektronicznej. Z tego powodu ochrona danych osobowych w firmie wymaga dokumentacji lub rejestru, który pozwoli udzielić klientowi stosownych informacji.

Prawo do bycia zapomnianym

Klient lub konsument może wycofać zgodę na gromadzenie i przetwarzanie przez firmę danych na jego temat. W takim wypadku firma jest zobowiązana do usunięcia danych ze swoich zbiorów – zarówno fizycznych, jak i elektronicznych.

Prawo do przenoszenia danych

Klient ma prawo do przeniesienia danych zebranych na swój temat przez jedną firmę do innej firmy. Może tak się wydarzyć w przypadku chęci skorzystania z konkurencyjnych usług, np. przy zmianie operatora sieci komórkowej.

Prawo do bycia informowanym

Klient musi wiedzieć, że jego dane są zbierane i przetwarzane oraz wyrazić na to zgodę.

Prawo do zmiany informacji

Klient może w dowolnym momencie zażądać zmiany danych (adresu, numeru konta bankowego itp.), które znajdują się w systemie informatycznym firmy lub w formie fizycznej.

Prawo do odmowy

To prawo klienta do zaprzestania przetwarzania jego danych (np. do celów marketingowych). Nie ma odstępstw od tej reguły i wszelkie przetwarzanie danych musi się zakończyć, gdy tylko klient tego zażąda.

Prawo do bycia ostrzeżonym

W przypadku wycieku danych osobowych klient musi zostać o tym poinformowany w ciągu 72 godzin. Oczywiście nie zdejmuje to z firmy odpowiedzialności za wyciek danych.

Handel danymi osobowymi - jak to wygląda?

Niestety w wielu firmach dochodzi do wycieku danych osobowych i sprzedaży baz na czarnym rynku. Na trop osób, które dopuszczają się takiego procederu wpadł dziennikarz "Uwagi!", Marcin Jakóbczyk. Tematem zainteresował się po tym, kiedy niemal każdego dnia odbierał telefony od telemarketerów. Na pytanie skąd mają jego numer, zazwyczaj padała odpowiedź, że został on wylosowany.

Dziennikarz pogrzebał trochę w internecie i okazało się, że bez problemu bazy z danymi osobowymi można kupić na czarnym rynku. Skontaktował się z jedną z osób, które oferowały sprzedaż danych osobowych. Kobieta po kilku rozmowach zgodziła się na wysłanie próbki bazy zawierającej aż 26 tys. rekordów. Były w niej między innymi: imiona, nazwiska, adresy, nr pesel, nr rachunków bankowych, informacje o saldach na rachunkach, zaciągniętych kredytach klientów jednego z komercyjnych banków w Polsce. Na spotkaniu okazało się, że kobieta może sprzedać więcej danych, a mianowicie 650 tys. za 400 zł!

Powiedziała nam, że 6 lat temu pracowała w banku jako szefowa działu telemarketingu i tę bazę sobie po prostu wyniosła. A teraz aktualizuje ją na bieżąco, poprzez swoich przyjaciół, których ma w banku. Sprawdziliśmy i baza w 80 proc. była aktualna.

- powiedział Jakóbczyk.

Baza, którą zakupił dziennikarz pozwoliła mu na nabycie telefonu w jednej z sieci komórkowej. Oczywiście zrobił to w porozumieniu z osobą, której danych zamierzał użyć. Kurier przywiózł mu telefon wartości 1000 zł i nawet nie zapytał o dowód osobisty.

Ochrona danych osobowych w firmie – jakie działania podjąć?

W celu ochrony danych osobowych konieczne są konkretne działania, które pozwolą uniknąć kar, które mogą sięgnąć 10 mln Euro lub 2 proc. rocznego obrotu. Do najważniejszych działań chroniących dane osobowe przed wyciekiem, kradzieżą lub fizycznym zniszczeniem można zaliczyć:

  • ochronę firmowych komputerów i smartfonów – dzięki zastosowaniu programów antywirusowych czy tzw. bezpiecznych haseł, a także stworzeniu procedur postępowania w przypadku kradzieży sprzętu;
    • monitorowanie danych osobowych zbieranych w firmie – posiadanie informacji, który pracownik ma dostęp do jakich danych, a także stosowanie oprogramowanie monitorującego przesył danych na firmowych komputerach;
      • przechowywanie danych tylko na niezbędnej liczbie komputerów lub innych urządzeń;
        • minimalizację danych, czyli zbieranie od klientów tylko tych informacji osobowych, których faktycznie potrzebujemy – np. zakładowi fryzjerskiemu wystarczy numer telefonu klienta i wcale nie musi pozyskiwać od niego adresu czy daty urodzenia;
          • usuwanie danych z wymienianego sprzętu;
            • stworzenie polityki ochrony danych osobowych lub polityki ochrony informacji i przeszkolenie pracowników z jej znajomości.

              Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

              podziel się:

              Pozostałe wiadomości

              Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

              Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
              Materiał promocyjny

              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
              Materiał promocyjny

              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
              Materiał promocyjny

              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
              Materiał promocyjny

              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
              Materiał promocyjny

              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
              Materiał promocyjny

              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
              Materiał promocyjny

              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
              Materiał promocyjny

              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
              Materiał promocyjny

              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
              Materiał promocyjny

              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"